Leningrad.
Ngày 3 tháng Một năm 1943.


Gudbrand giật mình choàng tỉnh. Gã chớp chớp mắt mấy cái và chỉ trông thấy đường nét dãy ván giường ngủ tầng trên. Có mùi gỗ chua và đất. Có phải gã đã thét lên không? Mấy gã kia cứ khăng khăng rằng họ không còn dám thức vì những tiếng thét của gã. Gã nằm đó, cảm thấy nhịp đập từ từ thong thả lại. Gã gãi gãi bên sườn - bọn rận không bao giờ ngủ.

Lại giấc mơ ấy lúc nào cũng làm gã choàng tỉnh. Gã vẫn còn cảm thấy được những móng vuốt trên ngực mình, nhìn thấy cặp mắt vàng khè ấy trong bóng tối, hàm răng trắng nhởn của con thú săn mồi tanh mùi máu và nước dãi ròng ròng. Nghe thấy tiếng thở khò khè khủng khiếp. Là của gã hay của con thú săn mồi? Giấc mơ như thế này: gã đang nửa tỉnh nửa mê, nhưng gã không cử động được. Hàm con thú sắp ngoạm quanh cổ họng gã thì tiếng lạch tạch của súng máy ngoài cửa làm gã sực tỉnh. Gã trông thấy con thú đang bị nhấc bổng khỏi tấm chăn, ném vào vách đất boong ke như thể bị đạn xé tan ra từng mảnh. Tiếp theo đó là im lặng, và trên sàn là một mớ lông không rõ hình dạng, loang lổ máu. Một con chồn hôi. Thế rồi người đứng ở ngưỡng cửa bước ra khỏi bóng tối vào vệt ánh trăng hẹp, hẹp đến mức chỉ đủ soi nửa mặt anh ta. Nhưng có điều gì đó đã khác trong giấc mơ đêm ấy. Họng súng vẫn bốc khói như vậy còn người đàn ông mỉm cười vẫn như mọi lần, nhưng trên trán anh ta có một lỗ to đen ngòm. Gudbrand còn thấy vầng trăng qua lỗ thủng trên cái sọ ấy khi anh ta quay lại đối mặt gã.

Gudbrand cảm thấy làn khí lạnh thổi vào từ cửa để mở, quay đầu lại thì sững người khi trông thấy bóng người đen lấp kín khung cửa. Có phải gã vẫn đang mơ không? Bóng người sải bước vào phòng, nhưng tối quá nên Gudbrand không thấy được là ai.

Bóng người đứng phắt lại.

“Cậu còn thức hả Gudbrand?” Giọng nói to và rõ. Là Edvard Mosken. Một tiếng lầm bầm khó chịu vẳng ra từ các giường bên cạnh. Edvard đến thẳng giường của Gudbrand.

“Cậu phải dậy đi,” anh ta nói.

Gudbrand rên rỉ. “Anh không đọc danh sách cho kỹ, Tôi vừa mới gác xong mà. Đến lượt Dale…”

“Cậu ấy quay về rồi.”

“Ý anh là sao?”

“Dale vừa đến đánh thức tôi dậy. Daniel về lại rồi.”

“Anh đang nói gì thế?”

Trong bóng tối, Gudbrand chỉ thấy hơi thở trắng xóa của Edvard. Rồi gã tung chân xuống giường, lôi đôi ủng dưới tấm chăn ra. Khi ngủ gã thường để ủng ở đó để cái đế ẩm ướt khỏi đóng băng. Gã mặc vào người chiếc áo khoác để trên tấm chăn len mỏng, rồi theo Edvard ra ngoài. Những vì sao lấp lánh trên đầu họ, nhưng bầu trời đêm đang mỗi lúc một nhạt đi ở đằng Đông. Đâu đó gã nghe thấy tiếng thổn thức khủng khiếp. Còn lại chỉ là sự im lặng lạ lùng.

“Đám tân binh Hà Lan mới,” Edvard nói. “Bọn họ đến hôm qua và vừa đi vào vùng trung lập về.”

Dale đứng ở giữa chiến hào trong một thế đứng kỳ quặc, đầu ngoẹo sang một bên, hai cánh tay dang xa thân người. Cậu ta buộc khăn quàng cổ quanh cằm. Khuôn mặt hốc hác với đôi mắt nhắm trong hai hốc sâu hoắm khiến cậu ta trông như gã ăn mày.

“Dale!” Edvard thốt ra một mệnh lệnh sắc lạnh. Dale bừng tỉnh. “Cho chúng tôi xem đi.”

Dale dẫn đường. Gudbrand cảm thấy tim mình đập nhanh hơn. Khí lạnh cắt vào má gã; gã vẫn chưa rũ bỏ được cái ấm áp, cảm giác mộng mị gã còn mang theo từ giường ngủ. Chiến hào hẹp đến mức cả ba phải đi thành hàng một và gã cảm thấy đôi mắt của Edvard nhìn như dán vào lưng mình.

“Đây này!” Dale nói, đưa tay chỉ.

Gió rít lên một thanh âm khàn khàn dưới vành mũ cối. Trên mấy thùng đạn là một tấm thân, tứ chi cứng đờ xoạc ra hai bên. Tuyết dạt vào chiến hào để lại một lớp mỏng trên bộ quân phục. Miếng vải gai buộc quanh đầu xác chết.

“Mẹ kiếp!” Dale nói. Cậu ta lắc đầu, giậm giậm chân.

Edvard không nói lời nào. Gudbrand nghĩ anh đang đợi gã.

“Tại sao mấy người dọn xác không đến đưa cậu ấy đi?”. Cuối cùng Gudbrand hỏi.

“Họ đến rồi,” Edvard đáp. “Chiều hôm qua họ đã ở đây”

“Vậy tại sao họ lại mang trả cậu ấy?” Gudbrand nhận thấy Edvard đang dò xét mình.

“Không ai trong ban tham mưu nhận được lệnh mang cậu ta về cả.”

“Một sự hiểu lầm à?” Gudbrand nói.

“Có thể.” Edvard búng một điếu thuốc lá mỏng, còn dở trong bao ra, quay người tránh gió và khum tay đốt bằng một que diêm. Anh chuyền điếu thuốc đi khi đã rít vài hơi.

“Những người nhận thi thể xác nhận đã đặt cậu ấy trong một mộ tập thể ở Quân khu Bắc.”

“Nếu đúng là vậy, chẳng phải nên chôn cậu ấy sao?”

Edvard lắc đầu.

“Khi nào hỏa táng rồi họ mới được chôn. Và họ chỉ được hỏa táng trong ngày để bọn Nga không thể lợi dụng ánh sáng. Ban đêm các ngôi mộ tập thể mới đều để mở, không ai canh gác. Chắc phải có ai đó mang Daniel từ đó về đây.”

“Mẹ kiếp!” Dale nhắc lại, nhận điếu thuốc và rít một cách tham lam.

“Vậy thì chuyện họ đốt xác là có thật rồi!” Gudbrand nói. “Để làm gì chứ? Trong tiết trời lạnh giá này à?”

“Tớ biết điều đó,” Dale nói. “Đó là vì mặt đất bị đóng băng. Đến mùa xuân khi nhiệt độ tăng lên, mặt đất sẽ đẩy các thi thể lên trên.” Cậu ta miễn cưỡng đưa điếu thuốc đi. “Mùa đông năm ngoái chúng ta đã chôn Vorpenes sau chiến tuyến của chúng ta rất xa. Mùa xuân đến chúng ta lại vấp phải cậu ấy. À, vào cái phần của cậu ấy mà lũ cáo bỏ lại.”

“Câu hỏi là,” Edvard nói. “Làm thế nào mà cuối cùng Daniel lại ở đây được?”

Gudbrand nhún vai.

“Cậu là người gác cuối cùng, Gudbrand.” Edvard nheo một bên mắt, hướng con mắt chột về phía gã. Gudbrand thong thả hút điếu thuốc. Dale húng hắng ho.

“Tôi đã đi qua đây bốn lần,” Gudbrand đáp, chuyển điếu thuốc di. “Lúc đó cậu ấy không có ở đây!”

“Trong phiên gác cậu có thể lên Quân khu Bắc. Nên có dấu xe trượt tuyết trên tuyết ở đằng này!”

“Có thể do những người dọn xác để lại,” Gudbrand nói.

“Mấy vết này đè lên trên những dấu ủng sau cùng. Và cậu nói cậu đã đi qua đây bốn lần.”

“Chết tiệt, Edvard. Tôi cũng thấy được đằng kia là Daniel mà!” Gudbrand nổi xung. “Dĩ nhiên ai đấy đã đặt cậu ấy ở đó, và có lẽ dùng xe trượt tuyết. Nhưng nếu anh đang nghe lời tôi nói, anh phải đủ sức thấy rằng ai đó đã mang cậu ấy đến đây sau khi tôi đi qua đây lần cuối cùng.”

Edvard không đáp; thay vào đó, khó chịu ra mặt, anh giật khúc thuốc cuối cùng trên cặp môi mím chặt của Dale, bực mình nhìn chằm chằm những vết ướt trên giấy thuốc lá. Dale nhặt mấy sợi thuốc lá trên đầu lưỡi ra, cau có.

“Sao tôi lại rỗi hơi đi làm chuyện như thế làm gì?” Gudbrand hỏi. “Và làm sao tôi có thể kéo một cái xác từ Quân khu Bắc về đây mà không bị lính tuần tra chặn lại?”

“Cậu có thể đi qua vùng trung lập!”

Gudbrand lắc đầu không tin. “Anh cho rằng tôi hóa điên rồi phải không Edvard? Tôi cần thi thể của Daniel để làm gì?”

Edvard rít hai hơi thuốc cuối cùng, thả đầu thuốc lá xuống tuyết và đưa ủng dập tắt. Anh luôn làm thế, anh chẳng hiểu tại sao, nhưng anh không chịu được cảnh hút đầu mẩu thuốc lá còn thừa. Tuyết phát ra tiếng rên rỉ khi anh xoay gót giày.

“Không, tôi không nghĩ cậu kéo Daniel tới đây!” Edvard nói. “Vì tôi không nghĩ đó là Daniel.”

Dale và Gudbrand giật mình lùi lại.

“Dĩ nhiên đó là Daniel mà!” Gudbrand nói.

“Hay là ai đó có cùng khổ người!” Edvard nói. “Và mang cùng phù hiệu đơn vị như thế trên quân phục.”

“Miếng vải gai…”

“Vậy là cậu thấy được điểm khác biệt ở miếng vải gai, đúng không?” Edvard cười nhạo, nhưng anh đang nhìn Gudbrand.

“Đó là Daniel,” Gudbrand nói và nuốt khan. “Tôi nhận ra đôi giày!”

“Vậy cậu nghĩ rằng chúng ta chỉ cần gọi những người dọn xác đến đây bảo họ mang cậu ta đi, đúng không?” Edvard hỏi. “Mà không cần phải nhìn cho rõ hơn. Âm mưu của cậu là thế, đúng không?”

“Chết đi, Edvard.”

“Tôi không chắc lần này đã đến lượt tôi chưa, Gudbrand. Tháo miếng vải gai ra đi, Dale.”

Dale há hốc nhìn hai người kia. Họ đang nhìn nhau trừng trừng như hai con bò đực hùng hổ.

“Cậu có nghe không hả?” Edvard hét lên. “Cắt miếng vải gai ra đi.”

“Tốt hơn tôi không nên…”

“Đó là lệnh. Làm ngay đi!”

Dale tiếp tục chần chừ. Cậu ta hết nhìn người này lại nhìn người kia, rồi nhìn cái xác đông cứng trên mấy thùng đạn. Rồi cậu ta nhún vai, tháo cúc áo khoác và thọc tay vào.

“Đợi đã!” Edvard hét lên. “Hỏi xem cậu có mượn được lưỡi lê của Gudbrand không đã.”

Bây giờ thì Dale hoang mang thực sự. Cậu ta nhìn Gudbrand dò hỏi, gã lắc đầu.

“Ý cậu là sao?” Edvard hỏi, vẫn đang mặt đối mặt với Gudbrand. “Chỉ thị chung cho các cậu là các cậu phải luôn mang theo lưỡi lê, thế mà cậu không có à?”

Gudbrand không đáp.

“Cậu là cỗ máy giết người siêu đẳng bằng lưỡi lê cơ mà, Gudbrand. Cậu không đơn giản là đánh mất nó, đúng không?”

Gudbrand vẫn không đáp.

“Thế thì trong trường hợp này, cậu sẽ phải dùng lưỡi lê của mình thôi, Dale.”

Gudbrand cảm thấy một thôi thúc không thể cưỡng lại là móc cái con mắt thao láo nhìn chằm chằm kia nơi đầu người tiểu đội trưởng. Rottenyuhrer, anh ta là người như thế! Hay đúng hơn là một “Hạ sĩ Chuột”. Một con chuột với cặp mắt chuột và bộ não chuột. Anh ta chẳng hiểu cái gì hay sao vậy?

Họ nghe thấy tiếng xé toạc sau lưng khi lưỡi lê cắt qua miếng vải gai, tiếp theo đó là tiếng thở dốc của Dale. Cả hai vụt quay lại. Ngay đó, trong ánh sáng đỏ của ngày sắp rạng, một gương mặt trắng bệch với nụ cười ngoác ra gớm ghiếc nhìn trừng trừng lên họ qua con mắt thứ ba rộng hoác đen ngòm trên trán. Đó đúng là Daniel, không nghi ngờ gì nữa.