Kỳ thi tuyển sinh trung học phổ thông mà Viên Liễu và Túc Hải kêu gọi nghìn vạn lần cuối cùng cũng tới, Viên Huệ Phương di chuyển bất tiện, những ngày qua Mao Tín Hà chịu trách nhiệm chăm sóc người chị em, việc đưa đón con đi thi cũng đè nặng lên vai cô. Nhưng điều mà Viên Liễu không ngờ tới là Du Nhậm từ sớm đã cố tình xin nghỉ một tiếng đến tiễn mình, có cả dịch vụ bao xe từ Bạch Mão Sinh.
Số người đưa con đi thi nhiều hơn số sĩ tử: "Chị Du Nhậm, em được thơm lây Tiểu Liễu nha." Túc Hải nói.
"Sao lại nói là thơm lây? Hôm nay em là VIP của tụi chị." Du Nhậm đưa một phần quà nhỏ cho Túc Hải: "Phong Niên nhờ chị chuyển cho em." Phong Niên hiếm khi về Bách Châu mỗi dịp lễ Tết những năm gần đây, nhưng lòng vẫn nhớ nhung hai đứa nhỏ, cô tặng Túc Hải một thỏi son môi, tặng Viên Liễu một bộ "5 năm đề thi cấp 3."
Túc Hải vui vẻ cười phá lên, nói món quà của Hoại Phong Niên thật thú vị, biết em chỉ đi thi cho có, không học tiếp nữa nên tặng một thỏi son. Tiểu Liễu vẫn phải chịu đựng tiếp, chưa thi cấp ba đã lo thi đại học. Cô bé vui vẻ thử màu son trên xe: "Ồ, Hoại Phong Niên cũng khá biết nhìn." Màu môi Túc Hải hơi nhạt, được Hoài Phong Niên tặng màu bưởi hoạt bát và tươi sáng.
"Tiểu Hải, trong hộp bút của con, chỉ riêng son đã có đến 7-8 thỏi." Mao Tín Hà bất lực nhìn con gái, cô gái nhỏ nói không giống, những thỏi đó đều là hàng rẻ tiền vét trong chợ hàng nhỏ, đây là thỏi son hàng hiệu đầu tiên trong cuộc đời con.
"Chị Du Nhậm, sao Hoại Phong Niên được nghỉ mà vẫn không về? Nếu chị ấy không về, em sẽ đến Bắc Kinh tiện chơi với chị ấy." Túc Hải hỏi Du Nhậm. Du Nhậm nói Phong Niên phải biên soạn giáo trình cho một đàn anh của trường đại học khác, bản thân Phong Niên cũng có công việc làm thêm.
"Hoại Phong Niên thật vất vả." Túc Hải hài lòng cất thỏi son đi. Viên Liễu đảo mắt: "Tiểu Hải, hôm qua mình nhắc cậu kiểm tra thẻ dự thi, đừng quên đấy."
Không quên, không quên. Túc Hải mò mẫm thẻ dự thi trong túi váy, ai ngờ trong đó trống rỗng, cô sững sờ, lại lục hộp bút và cặp sách nhưng vẫn không tìm thấy: "Ơ? Thẻ đâu? Đi đâu mất tiêu? À ha, mẹ ơi, không có thẻ, con không đi thi nữa nhé."
"Đây." Viên Liễu nhét thẻ dự thi vào tay bạn: "Bị rơi ra lúc lên xe." Viên Liễu quay lại cau mày với Du Nhậm: "Chị, em lo quá." Đương nhiên cô bé vui mừng biết bao khi được chị đến tiễn, nhưng lòng bàn tay vẫn đổ mồ hôi - Nhỡ như không đỗ trường Số 8 thì sao? Viên Liễu cắn môi, Du Nhậm nắm tay cô: "Không sao đâu, Tiểu Liễu cứ coi như làm bài tập."
"Này, Du Nhậm, ngày xưa thi cấp 3 cậu cũng động viên mình như vậy. Cậu nói mình phải làm hết đề thi bằng mọi giá, được bao nhiêu thì được, làm được thêm một câu cũng không thể mất điểm." Mão Sinh có chút tự hào, nói do đó mình đã phát huy hết sức, ngoại trừ môn toán ngủ gật ra, mọi môn khác đều cố gắng làm hết, được gần 500 điểm.
Nghe vậy, Túc Hải sửng sốt: "Hả, không ngờ chị cũng là học sinh giỏi." Mẹ cô bé che mặt thở dài, thôi vậy, sự nghiệp học hành của đứa trẻ đến đây là kết thúc. Cô thuyết phục con gái tiếp tục học trường nghề Số 23 cho có tấm bằng, trợ lý giám đốc từ chối: "Lãng phí thời gian, hơn nữa cũng chẳng có bằng chuyên ngành làm tóc".
"Chị, chị thi cấp 3 được bao nhiêu điểm?" Viên Liễu tò mò về thành tích năm đó của Du Nhậm.
"Chị Du Nhậm của em thi cấp 3 đạt điểm chuẩn đứng thứ 20 toàn thành phố, được 30/45 điểm môn thể dục. Tổng số điểm năm đó của tụi chị là 685, Du Nhậm đạt 658 điểm." Bạch Mão Sinh nhớ như in điểm thi từ thời xửa thời xưa của Du Nhậm, Du Nhậm ngồi ghế sau cười với bạn qua gương chiếu hậu: "Nhớ kỹ thật đấy." Bàn tay Viên Liễu nắm trong lòng bàn tay cô run lên, đôi lông mày cô bé cau lại, tiếc nuối vì chẳng thể xuyên không trải nghiệm khoảng thời gian đó cùng chị.
Đến điểm thi, Mao Tín Hà dặn Viên Liễu cố lên, đừng lo về nhà cửa. Mấy nay cô đóng cửa tiệm, chỉ chuyên tâm nấu cơm cho người nhà bị bệnh của sĩ tử. Quay sang Túc Hải, chỉ nói với con gái một câu: "Phải giữ chút thể diện, đừng ngủ quên đấy Tiểu Hải."
Du Nhậm xoa hai khuôn mặt một trái một phải: "Những bài kiểm tra trong cuộc đời gian nan hơn kỳ thi tuyển sinh cấp ba rất nhiều, chúng ta không có đề cương ôn tập rõ ràng, cũng không có cơ hội luyện tập ngày này qua ngày khác, đề này qua đề khác, thậm chí còn không có nhiều giáo viên chỉ bảo. Nếu nghĩ theo cách này, chẳng phải kỳ thi đã dễ hơn nhiều sao? Tiểu Liễu, chỉ cần cố gắng hết sức là được. Tiểu Hải, đừng ngủ quên đấy."
"Chị, cuộc đời có những bài kiểm tra gì?" Vào thời khắc đó, Viên Liễu vẫn không quên ham học.
"Ừm, nhiều lắm. Đợi em thi xong, chúng ta sẽ vừa uống trà vừa đếm, đi vào đi." Du Nhậm hỏi Mão Sinh: "Tài xế còn điều gì muốn nói không?"
Mão Sinh cười: "Mình sẽ chịu trách nhiệm đưa đón buổi sáng và buổi tối trong ba ngày, buổi trưa đành làm phiền cô Mao vậy." Mão Sinh và Du Nhậm đứng cạnh nhau nhìn hai đứa trẻ cao lớn nắm tay nhau bước vào cổng trường thi, mơ hồ nhìn thấy bản thân mình và Du Nhậm lúc đó. "Thời gian trôi qua thật nhanh." Mão Sinh vẫn nhớ lần đầu tiên đến làng thành gặp Tiểu Liễu, Tiểu Liễu được Mão Sinh bế lên cầu thang, tay chân mập mạp và ngắn tũn y như củ sen.
"Chứ sao?" Du Nhậm nói, mười năm nữa Ấn Tiểu Tiểu mới thi cấp ba, Mão Sinh, cứ từ từ. Trong mắt cô cũng thoáng qua muôn vàn cảm xúc bùi ngùi, liếc nhìn đồng hồ: "Thôi, mình phải đi làm đây."
Ngày thứ hai thi xong, Viên Liễu nhận đáp án chuẩn, vừa đối chiếu đã có tính toán trong đầu. Cô nhắn tin cho Du Nhậm: "Chị ơi, nếu môn văn em không lạc đề, đại khái có thể đạt 703 điểm." Tổng điểm năm nay là 730, điểm sàn của trường Số 8 là 685. Điểm số của Viên Liễu không phải vấn đề lớn.
"Khi có điểm, chị sẽ có quà cho em." Du Nhậm nói.
"Chị, em có thể xin một món quà khác được không?" Những món quà mà Viên Liễu có thể nghĩ đến gồm quần áo, giày dép hoặc sách vở, chúng đều là những vật cần thiết đối với cô bé, vì giờ đây Viên Huệ Phương không có việc làm, hai mẹ con phải sống qua ngày nhờ tiền tiết kiệm.
Tâm trạng Du Nhậm rất tốt, cô gọi điện thoại đến: "Ngoài quà của chị ra, em còn muốn gì nữa? Nếu là điều chị có thể làm được, đều sẽ cho em."
Viên Liễu nói vâng, vậy chờ khi có kết quả nhé.
Thực ra Du Nhậm đã chuẩn bị rất nhiều quà cho Viên Liễu, quần áo, giày dép, sách vở, Viên Liễu đều đã đoán được, ngoại trừ một chiếc điện thoại mới cùng một chuyến đi chơi hai ngày, cho cả Viên Huệ Phương đi cùng nữa. Gần đây Du Nhậm tăng ca rất nhiều, lãnh đạo rủ lòng thương xót cho cô được nghỉ trọn vẹn hai ngày cuối tuần, nhưng, "vẫn phải bật điện thoại 24/24, mang theo máy tính đề phòng việc gấp".
Đúng như dự đoán, khả năng tính điểm của Viên Liễu đã được kiểm chứng, cô bé đạt chính xác 703 điểm. Viên Huệ Phương sung sướng phát khóc, Túc Hải đạt 420 điểm ôm bổng Viên Liễu lên: "Tiểu Liễu, cậu quá đỉnh." Viên Liễu cũng nghe thấy giọng nói vừa háo hức vừa vui vẻ của Du Nhậm trong điện thoại, chị nói Tiểu Liễu, em giỏi quá, chị mừng cho em.
Món quà sắp được thực hiện, Viên Liễu nói em muốn uống trà với chị, nghe chị kể về những bài kiểm tra của cuộc đời.
Du Nhậm nói chuyện đó có gì khó? Tiểu Liễu, tối thứ Sáu chúng ta đi chơi, có cả Tiểu Hải cùng đi, chị Bạch sẽ lái xe chở chúng ta đi Hàng Châu chơi hai ngày, ở đó có rất nhiều nơi uống trà.
Ban đầu Viên Huệ Phương không muốn ra ngoài đi chơi, tự cho mình là gánh nặng. Nhưng Du Nhậm thuyết phục rằng càng bất tiện lại càng phải sống hạnh phúc và thú vị, đừng bạc đãi bản thân. Vậy là Mão Sinh, Du Nhậm, Viên Liễu, Túc Hải và Viên Huệ Phương chen chúc trên chiếc ô tô nhỏ, bon bon chạy về Hàng Châu.
Đây là lần đầu tiên Viên Liễu ra khỏi Bách Châu, cuộc sống của cô bé những năm qua đều diễn ra trên mảnh đất này, dù đọc sách có làm thế giới trong mắt cô bé phong phú hơn, nhưng thực tế quá khắc nghiệt, dấu vết của Viên Liễu trên bản đồ Trung Quốc chỉ bé bằng bằng lỗ kim.
Du Nhậm nói nơi tá túc nằm gần danh lam thắng cảnh "Liễu Lãng Văn Oanh", ngay bên kia đường. Tại sao lại chọn Hàng Châu? Năm đó cô dạy Viên Liễu 7 tuổi vài bài thơ về Hồ Tây của Tô Thức, bạn nhỏ đọc tới "Trong mưa huyền hảo vẻ non tươi" thì nhắm mắt nói: "Chị, hình như em có thể nhìn thấy phong cảnh đó, chốc thì có, chốc lại không." Thế là Du Nhậm hạ quyết tâm có cơ hội sẽ đưa Tiểu Liễu ra ngoài chơi.
Thoáng chốc 7-8 năm trôi qua, cô bận học hành và hẹn hò, bỏ lỡ nhiều cơ hội đưa các em đi chơi trong kỳ nghỉ đông và nghỉ hè của trường đại học, Du Nhậm cảm thấy thực sự không thể trì hoãn thêm.
Túc Hải được ra ngoài chơi rất phấn khởi, nói muốn ăn những món đặc sản ở đó, Du Nhậm đồng ý. Viên Liễu thì nói muốn đẩy mẹ dạo quanh bờ hồ, Viên Huệ Phương cũng đồng ý.
Du Nhậm nhìn Mão Sinh, thấy dù là tài xế nhưng tâm trạng bạn mình rõ ràng không được vui, cô biết Mão Sinh đang nghĩ đến Ấn Tú. Cùng trong một thành phố, người thì cải tạo lao động trong bức tường cao, người thì du ngoạn ngắm cảnh hồ nước, Mão Sinh không thể nào thoải mái cho được.
Nhưng Mão Sinh tự yêu cầu làm tài xế, sau khi xuống xe, Mão Sinh nói muốn một mình ra ngoài đi dạo, Du Nhậm hiểu, chỉ dặn bạn đừng về quá muộn. Lúc đó đã gần 11 giờ đêm.
Viên Liễu tinh tế nhận ra Mão Sinh không vui, vừa đặt mẹ nằm xuống xong, cô sang phòng đối diện tìm Du Nhậm, đúng lúc nhìn thấy bóng lưng Mão Sinh đi về phía thang máy.
"Chị, đây là lá trà em mang đến, mẹ bảo em đem tặng chị." Viên Liễu vào cửa nói với Du Nhậm, đôi mắt sáng ngời ấy khiến Du Nhậm hiểu cô bé đang mong chờ điều gì. Thay bộ đồ ngủ, chị cười đón tiếp cô bé: "Lại đây, chúng ta ngồi một lát."
Viên Liễu ngồi thẳng lưng, chờ đợi cuộc trò chuyện như hai người bạn với nhau, nhưng bỗng quên mất lời mở đầu đã chuẩn bị sẵn. Du Nhậm cũng không có ý định mở lời, chỉ chống lên tay vịn sofa nhìn bộ dạng căng thẳng của Viên Liễu. Đôi mắt cô bé đen láy sáng lên lạ thường trong màn đêm, hỏi, chị có muốn uống trà không?
"Giờ này uống trà, sợ đến đêm mất ngủ." Du Nhậm cười thành tiếng, đổi tư thế ngồi chống cằm nhìn Tiểu Liễu, cười tủm tỉm khiến Viên Liễu quên mất phải nói chuyện. Cô gái nhỏ quay đầu nhìn ra ngoài cửa sổ: "À... em vừa thấy chị Bạch ra ngoài."
Chị ấy đến Hàng Châu là có nguyên do, muốn đến nhưng sợ đến, không đến lại vô cùng muốn đến. Lời của Du Nhậm khiến Viên Liễu nghĩ mãi chưa hiểu: "Chị, đến Hàng Châu cũng là một bài kiểm tra đối với chị Bạch sao?"
"Haha, cách nói của Tiểu Liễu thật thú vị, rất biết chỉ ra ý chính." Du Nhậm đứng dậy, lấy túi đồ ăn vặt lớn cho Viên Liễu: "Chị lo buổi tối em và Tiểu Hải sẽ đói, lát nữa em cầm về ăn nhé."
Cô vẫn mở gói trà được Viên Liễu mang đến, pha nửa ấm: "Chuyện của chị Bạch là chuyện riêng của chị Bạch, chị không thể tiết lộ bất cứ điều gì thay chị ấy, nhưng 'kiểm tra' được nhắc đến ở đây, chỉ là một phép loại suy." Tiểu Liễu, từ nhỏ em đã thi rất nhiều lần. Em đã thích nghi với cuộc sống ở nhà mới; dần dần có được tình yêu của mẹ; sự nghiệp học hành vô cùng xuất sắc cho dù chưa học mẫu giáo và nhỏ hơn các bạn một tuổi; quan trọng nhất là em đã trở thành trụ cột gia đình khi mẹ bị ốm, điểm này ngay cả chị cũng phải xấu hổ vì thua kém.
"Em hiểu rồi, chị. Chị nói về phép loại suy, đúng là cuộc sống giống bài kiểm tra, nhưng cũng không giống. Vì nó không có cơ chế tính điểm thống nhất, chúng ta trải qua mọi thứ cũng không phải để lấy điểm. Em chỉ là... trong tình huống đó, em chỉ có thể làm vậy."
Du Nhậm rất kinh ngạc trước lời nói của Viên Liễu, nếu không nhìn nét trẻ con trên khuôn mặt cô bé, gạt bỏ thân phận trẻ con sang một bên, Du Nhậm cảm thấy mình như đang nói chuyện với bạn cùng trang lứa vậy.
Thấy Du Nhậm im lặng, Viên Liễu khó xử, mím chặt môi.
"Đến khi vào trường Số 8, em sẽ được chứng kiến thế nào là cao thủ đông như mây trời, nếu thấy môn nào khó, cứ lập tức nói với chị." Người luôn biết nắm mọi thời cơ nói chuyện như Du Nhậm vô thức nhắc đến việc học. Trong mắt Viên Liễu thoáng qua vẻ thất vọng, bèn gật đầu: "Vâng."
Cô gái nhỏ rót trà cho chị, động tác điềm đạm và uyển chuyển, cơ thể được bao bọc bởi quầng sáng cô đơn, cũng có thể là do ánh sáng ngoài cửa sổ phản chiếu.
"Chị, em tìm được một bộ tự truyện nước ngoài trong quán net, đọc rất khó. Dạo này được nghỉ, ngày nào em cũng vừa đọc vừa tra từ điển được vài trang thôi." Tên cuốn sách là "Why be happy when you could be normal", nữ nhà văn đó cũng được nhận nuôi như em, cứ như chính em là cô ấy vậy, cuộc đời thiếu vài trang giấy, nhiều thêm những khoảng trống và dấu chấm hỏi. Em đồng tình với câu nói của cô ấy: "Quá khứ bị thiếu có thể là lối vào, cũng có thể là lối ra". Đó là ký hiệu chữ nổi Bray, tác giả nói cô ấy có thể sờ thấy, em cũng có thể cảm nhận được.
Viên Liễu đưa tách đã hơi nguội cho Du Nhậm: "Cảm ơn chị vì tất cả những gì đã làm cho em, em thiếu vài trang giấy, nhưng có thêm nhiều trang hơn nhờ chị." Thực ra cô gái nhỏ rất buồn, vì sau khi lật hết những trang giấy được chị miêu tả, cô lại phải tự mình vắt óc suy nghĩ lời mở đầu nếu muốn bắt đầu những trang mới. Cuối cùng cô đã dùng lời này để đối mặt với người chị đã quen quan tâm đến việc học của mình.
"Chị, chị ngủ sớm đi, ngày mai chúng ta sẽ đi ngắm bình minh như đã hẹn." Viên Liễu đứng dậy, Du Nhậm vẫn ngồi đối diện cô bé - Cô đang suy nghĩ, hay nói cách khác, cô đang vắt óc quan sát tâm hồn non nớt trước mặt. Chồi non đã đâm cành cứng cáp, Viên Liễu thường kề vai đọc sách cùng cô trong thư viện thành phố không còn là Đứa Ba chảy nước dãi đi dọc theo bức tường hồi chưa đầy hai tuổi nữa. Trong lời cô bé nói là một vùng đất hoang giăng đầy sương trắng, Viên Liễu đang vòng vo điều gì đó.
Trước khi tiễn Viên Liễu ra ngoài, Du Nhậm gọi cô bé lại: "Tiểu Liễu, chị nhận ra em đã là một đứa trẻ lớn, không chỉ học, bất cứ việc gì, chỉ cần em muốn, em cứ nói với chị. Biết đâu chị có thể giúp em phân tích hay chỉ cách làm rõ một số vấn đề, chẳng hạn như, chuyện tình cảm."
Viên Liễu cụp mắt xuống: "Chuyện tình cảm?"
"Ừ." Du Nhậm giúp Viên Liễu sửa lại phần tóc mái rơi xuống mắt: "Ừm, có phải em đã thích người nào đó không?"
Cô bé ngước mắt lên: "Chị, thích một người là như thế nào? Chị đã từng thích ai chưa?"
Du Nhậm á khẩu, sao lại vòng sang mình vậy? Ngập ngừng một lúc, cô nói: "Ừ, từng thích. Thích một người... có cảm giác như trong tim nở một bông hoa."
Viên Liễu nhìn ngực Du Nhậm, như đang tìm bông hoa trong nơi đó. Đường nét của Du Nhậm qua bộ đồ ngủ bằng lụa nhỏ nhắn yếu ớt, và cũng phảng phất một mùi hương. Có lẽ mùi hương đến từ bông hoa chị từng nở, hoặc có lẽ chị đã hoá thành ong bướm dính mùi nơi phấn thơm. "Khụ." Du Nhậm nhắc nhở ánh mắt của Viên Liễu.
Cô bé rời tầm mắt: "Vâng... nở hoa." Cô biết trong lòng mình chưa có hoa, nhưng nếu như cúi xuống đào đất lên, sẽ thấy có một hạt giống: "Chúc chị ngủ ngon." Viên Liễu vẫy tay với Du Nhậm.
Du Nhậm đứng ngơ ngác trước cửa một lúc. Cô không biết Tiểu Liễu đã nở hoa hay chưa, chỉ cảm thấy cô bé có dấu hiệu thành tinh.