Mấy ngày nay không khí ở nhà ngột ngạt quá, dăm ba bữa thì có vài người đến đập phá, chửi rủa, cô Năm Tường phải thuê rất nhiều người về bảo vệ ngôi nhà, cố trụ đợi bà Sáu về, lạ thay thư gửi đã lâu mà bà Sáu Lương vẫn chưa hồi âm, Hai cô cháu căng thẳng tột độ, khoảng thời gian này cũng hạn chế ra ngoài chơi, cô Năm sợ người nhà nạn nhân trả thù thì mệt lắm, cô cũng không muốn dùng tiền, quyền áp chế người vô tội nên chỉ tự bảo vệ bản thân và thằng nhỏ chứ không phản kháng gì.
Đêm đó, ngoài vườn tiếng dế kêu vang vảng, cóc nhái cùng hòa âm, tiếng gió rì rào qua rặn tre nứa cùng nhau hòa tấu một khúc nhạc khuya, trong căn phòng to lớn tại lầu hai, trên chiếc nệm êm ái to lơn, hai cô cháu ôm nhau ngủ, bởi vì khuya vài ngày trước, khi mọi người đang yên giấc thì đám người kia lại đến khóc lóc, quậy quá, khiến hai cô cháu nó rất sợ vì thế cô Năm Tường quyết dọn qua ngủ chung với nó luôn. Lưng của nó áp vào lòng ngực cô Năm, hai tay đan đan vào nhau thủ thỉ nói.
- Cô Năm, sao bà nội chưa về dạ? - nó biết rằng chỉ khi bà nội nó về thì mọi việc sẽ được giải quyết thôi.
- Cô hỏng biết nữa, chắc trên cô Ba có việc gì quan trọng nên bà nội về trễ thôi.
- Vậy ông nội ở đâu vậy cô, mấy tháng nay con hong thấy ông về? - nó tò mò hỏi
- Ông nội mở một gánh hát ở tuốt Sài Gòn lận, lâu lắm ông nội mới về.
- Lâu lắm là bao bâu ạ?
- Cô không biết nữa
- Dạ
Không khí im lặng một lúc lâu thì cô Năm Tường chợt nghĩ đến gì đó, kều kều vai nó.
- Hay cô dắt con đi kiếm ông nội nha, sẵn đi Sài Gòn chơi luôn hen?
- Thiệt hong cô, đi Sài Gòn sao? - nó từng nghe ba kể về Sài Gòn nên háo hức lắm.
- Thiệt coi như đi chơi cho khuây khỏa, dù sao con cũng đang nghỉ hè mà, cứ ru rú ở nhà hoài chán lắm.
- Dạ - nó vui mừng xoay người lại ôm chặt cô nó
- Giờ ngủ hen, mai dậy sớm rồi mình đi.
Sáng hôm sau, như đúng hẹn hay vì tính ham chơi của trẻ con, nó dậy rất sớm, sửa soạn một chút rồi xuống nhà dùng bữa sáng. Lúc này cô Năm Tường cũng dặn dò người làm, mọi chuyện cô giao hết thảy cho bà Mười, còn mấy chuyện làm ăn thì cho ông Dần coi sóc. Cô dặn dò rất kỹ, nếu bọn người kia đến quậy phá thì cứ gọi công an giải quyết cho nhanh lẹ. Lần này đi Sài Gòn, cô dắt theo thằng Sò để nó lái xe, con có con Sen và một đống đồ, nào là quà cáp cho đứa cháu nhỏ con cô Ba, thêm tí trà bánh cho họ hàng. Giải quyết xong xuôi, cô Năm Tường dắt nó ra xe ngồi bằng sau, để ghế đầu kế ghế lái cho con Sen ngồi. Trên đường đi đầu nó cứ lắc qua lắc lại chỉ chỉ trỏ trỏ mọi thứ, nó tò mò, đây là những thứ mà nó chưa bao giờ nhìn thấy, nhiều nhà cao tầng, nhiều hoa khắp trên đường, có cái đài phun nước, … mọi thứ thật lạ lẫm. Đoạn đường đi khá xa, cả nửa ngày đường mới đến nơi, cô Năm sợ nó lần đầu đi xa mệt nên ghé nhà cô Ba trước để có chỗ nghỉ ngơi cũng như thăm thằng cháu nhỏ.
Nhà cô Ba theo kiểu phương tây, ngôi nhà này nhỏ hơn nhà nội tuy nhiên nó có nhiều lầu hơn, khoảng ba bốn lầu gì đó. Trong sân còn có một cái đài phun nước giống như cái mà nó gặp trên đường nhưng xung quanh cái bồn nước có điêu khắc rất nhiều hình thù kì lạ nhưng rất đẹp, một đám hoa hồng đỏ rực giăng kín một góc nhà, đặc biệt nhất là còn có một con chó tây nghe cô Năm nói con chó tên là “ Money”, cô Ba thích hoa lắm nên khắp vườn toàn hoa là hoa, có đủ mọi loại hoa thơm dị thảo, đồ vật trong nhà cũng mang phong cách phương tây.
- Năm Tường à, sao lên mà không đánh điện tín cho má vậy? - Bà Sáu nghe người làm báo tin cô Năm lên tới nên từ trên lầu đi xuống.
- Thưa má con mới lên tới - cô Năm vui vẻ chào hỏi má
- Thưa bà nội con mới lên - Gia Bảo ngoan ngoãn làm theo
- Ừ - bà Sáu nhìn nó một cách chán ghét
- Anh chị ba đâu rồi má? Thằng Ba đi công tác ở Tây Nguyên lận, còn con Ba đang ở cữ trên phòng kìa.- Vừa nói bà ta vừa dắt cô Năm lên lầu, nó cũng lò mọ theo - Con trai con đứa vô phòng bà đẻ làm gì, ở ngoài chơi đi.
- Dạ - nó ủ rũ ra ngoài sân với con Money
Chiều hôm đó, cuối cùng bà nội cũng ẵm em bé ra cho nó nựng ké, đứa bé sơ sinh đỏ hỏn nằm gọn trong một cái tả trắng, đứa bé được quấn trong mấy cái khăn mềm mịn, ấm áp. Nó đưa tay ra để em bé nắm lấy ngón tay út, em bé đỏ lắm, nhỏ lắm, nó không dám hôn mạnh, nó sợ em đau. Nhìn em bé được cả nhà yêu thương, Gia Bảo nhớ đến em gái bé bỏng của mình, không biết bây giờ em và má ăn cơm chưa. Ăn tối xong vẫn còn sớm, cô Năm quyết định dắt thằng cháu này đi chơi đêm để mỏ mang tầm mắt. Sài Gòn đẹp quá, đèn sáng khắp phố, nơi nơi nhộn nhịp, vài người đang đàn hát ở quảng trường, những giai điệu thật vui tươi nhưng nó không hiểu họ hát cái gì, cô Năm nói họ đang hát tiếng anh. Quán ăn hàng xá đâu đâu cũng có, đi tới đâu hương thơm hấp dẫn tới đó.
- Gia Bảo, con đi coi hát bao giờ chưa? - cô Năm Tường ân cần hỏi nó
- Dạ rồi, năm nào ba má cũng dắt con đi coi - nó hãnh diện đáp
- Dữ hông, ba má dắt đi con coi ở đâu hen?
- Dạ ở đình á cô, năm nào tháng 11 âm là nghệ sĩ về đình hát bội, đông vui lắm.
- Giời ạ, đấy là hát đình, còn đây là coi hát trong rạp, có ghế ngồi, xem nghệ sĩ nổi tiếng hát, hay lắm.
- Dậy thì con chưa được đi - nó cười ngại ngùng.
Cô Năm Tường sai thằng Sò lái xe qua tận quận nhất, kiếm rạp hát Nhất Kim Khuê. Cũng may là hai cô cháu nó mua được ba cái vé chót của một ông tây biết nói tiếng việt, theo như ông ta nói thì hôm nay ông ta đi coi hát với bạn nhưng không may họ bận việc nên không đến được, ổng cũng định đi về mà may gặp mấy cô cháu nó nên tặng cho ba vé con dư cùng ổng vô xem cho có bạn. Cô Năm mừng húm, ríu rít cảm ơn rồi dắt nó với thằng Sò vô coi, nó vui lắm vì đây là lần đầu được đi coi hát tại một nơi sang trọng như vậy, chắc không chỉ có mình nó vui đâu thằng Sò lòng vui như mở hội, thầm nghĩ khi về tới nhà sẽ khoe với tui con Sen, con Súng với thằng Tèo làm tụi nó ghen tị chơi.
Ông tây này tên là David, ông ta quả là một người có tiền, mua hẳn bốn cái ghế hạng sang nhất, đây là chỗ ngồi tốt nhất, có thể thấy rõ gương mặt của các nghệ sĩ cũng như diễn biến trên mặt họ vậy. Hôm nay gánh hát Nhất Kim Khuê biểu diễn tuồng Tứ Tử Đăng Khoa, với cô đào chính Kim Mỹ - cái tên này nó nghe vô cùng quen, kép chính là nam nghệ sĩ Chí Bảo. Mở đầu vô cùng thú vị, nhân vật chính là một tú tài nghèo khó do kép chính Chí Bảo sắm vai nhưng có một bà vợ vô cùng thương chồng, bà đã cắt mái tóc của mình để đổi tiền cho chồng lên kinh ứng thí, lúc này bà đã hoài thai, vai người vợ này do cô đao Kim Mỹ đóng. Ông tú tài này đường công danh vô cùng trắc trở, chia tay bà vợ cả xong thì vừa đi ngang qua một ngọn núi hay sao bị sơn tặc bắt giữ, lúc này sơn chủ nhìn thấy đã yêu, quyết cướp tú tài làm chồng. Ăn ở với nhau được vài tháng thì ông ta vẫn nhất định đòi lên kinh ứng thí, bà vợ hai này thường chồng nên ngậm ngùi chia tay, lúc này bà ấy cũng mang thai. Tiếp tục chặn đường đi thi, khóe sau ông tú tài đổ bệnh xỉu trước nhà một cô thôn nữ, duyên lại kết, ông ta cùng bà vợ ba này uyên uyên yến yến chẳng bao lâu thì ông ta nhớ ra mình phải đi thi để không phụ lòng vợ cả hi sinh, thế là họ lại chia tay khi vợ ba cũng đã có hỷ. Lên đến kinh thành ông ta như chết lặng khi kì thi đã qua, ông phải chờ ba năm nữa, không biết có phải vận may hay không, ông ta kết duyên với một cô đào hát rong, lúc này ông tú tài quyết định ở lại kinh thành học tập đợi ba năm sau ứng thí. Một hôm người vợ tư bị tên ác bá ức hiếp, ông ta nổi lòng nghĩa hiệp, thương vợ nên đánh tên kia ai dè đâu hắn đánh lén, bà vợ tư thấy thế đâm hắn một nhát, hắn ta lăn đùng ra chết, ông tú tài thay vợ nhận tội bị bắt giam vào ngục tối, dù ông quan nào tra hỏi ông ta cũng không khai ra một lời. Công sức học hành thật uổng phí như vậy cho đến hai mươi năm sau, bốn người con trai của bốn bà vợ đã trưởng thành và đều đỗ trạng nguyên. Vua sai họ tra án ông tú tài hơn hai năm trước.
Tới khúc này mọi ngời xem hát đều hồi hộp, lo lắng cho ông tú tài thì ông kép thứ vào vai vua xuất hiện. Gia Bảo cũng như cô Năm Tường kể cả thằng Sò giựt mình, “đó không phải là ông chủ của mình sao” - thằng Sò thầm nghĩ. Chẳng có ai để ý biểu cảm của ba con người kì lạ này đâu, họ tiếp tục xem hát. Vở diễn tiếp tục với màn tra án của bốn anh em chưa một lần gặp mặt. Càng tra ra thì càng thấy quen quen, bốn vị trạng nguyên vội vàng về nhà gọi bốn bà mẹ đến. Họ nhận ra chồng mình rồi tới những màn hờn trách nhau quyết liệt. Lúc này không khí căng thẳng trong rạp khi nãy được xoa diệu đi bởi các mảng miếng hài hước.
Cuối cùng ông chồng giảng hòa và kể lại nỗi oan của mình cũng như trả lại trong sạch cho người vợ tư. Kết vở, mọi người được vua tha tội chết, còn bốn vị trạng nguyên được cưới bốn nàng công chúa, cái kết thật viên mãn. Rèm nhung đã hạ màn, khách cũng dần về hết, kể cả ông David cũng chào tạm biệt mấy cô cháu. Duy chỉ mình cô Năm vẫn ngồi thẫn thờ trên ghé, Gia Bảo khẽ lay nhưng cô không thèm để ý nó, thằng Sò và nó đành ngồi im đợi cô chủ. Một anh nghệ sĩ trong gánh hát tiến đến, Gia Bảo nhận ra đây là người diễn vai ông trạng nguyên thứ tư mà, anh ta nói.
- Thưa cô, vỡ tuồng đã diễn xong, màn cũng hạ rồi, mong cô rời đi để chúng tôi don dẹp.
Cô Năm Tường như thoát khỏi mộng ảo, khẽ giựt mình, nhìn vào đôi mắt người đối diện, miệng lắp bắp
- Anh cho tôi gặp người đóng vai ông vua được không?
Gia Bảo biết rõ người đó là ai mà, sao cô năm lại hỏi nhỉ.
- À đó là ông bầu của gánh hát này, ổng khoái diễn lắm mà diễn hay nên nhận một vai nhỏ. Nhưng trước giờ ông không gặp khán giả ngay sau khi biểu diễn, nên rất tiếc chắc cô không gặp được đâu. - anh ta ôn tồn đáp
- Anh cứ nói có cô Năm Tường muốn gặp - ánh mắt cô vẫn nhìn mãi anh kép trẻ kia
- Ừm, cô đợi tôi chút nha.
Nói xong anh ta cười một cái rồi chạy vù vào trong. Lát sau không lâu, anh trở ra.
- Ông bầu kêu cô vào trong đó
- Cảm ơn anh. - Đôi má thiếu nữ ửng hồng e thẹn
Anh kép trẻ dẫn lối cho ba cô cháu nó vào trong. Tầm nhìn của nó ngày càng mở rộng, rất nhiều áo mão gươm đai trong đây, tất cả đều có một lớp kim tuyến chíu chíu lấp lánh, quần áo được treo khắp nơi, tóc giả phụ kiện va vào nhau kêu lên vang hồi, người tất bậc chạy qua chạy lại, có cô đang nồi trước gương lau đi lớp phấn dày cộm, cô thì đang thay mấy lớp áo nặng trĩu, chú kia tháo bộ tóc giả cao nhòng, xa xa trong góc khuất là hình bóng quen thuộc.
- Ba - cô Năm tiến đến gọi người ba thân thương
Ông Sáu dừng lại động tác tẩy trang, quay lại nhìn con gái nhỏ. Anh kép khi nãy mới ngạc nhiên nói.
- Thì ra cô là con gái của ông bầu sao? Hèn chi thấy giống giống quen quen, sao không nói sớm, khỏi mắc công đợi lâu, tôi dắt vô luôn.
- Anh có hỏi tui đâu - cô ngại ngùng đáp
- Chí Thanh cậu ra ngoài rửa - Ông Sáu ngắt lời
- Dạ ông bầu
Đợi khi anh kép rời đi thì ông mới dọ hỏi
- Má bây kêu bây đi kiếm ba phải không?
- Dạ không ba, con buồn chán nên dắt thằng Gia Bảo đi coi hát cho khuây khỏa thôi.
- Thiệt không, bây không được nói dối ba nhen. - Gia Bảo cảm nhận được ông nội của nó khác thường ngày lắm, ông dịu dàng hơn thì phải.
- Ba, ba không tin con sao - cô Năm ngồi xuống ghế ôm cánh tay ông làm nũng.
- Gia Bảo nói ông nội nghe, sao hai đứa lên đây - ông Sáu đổi đối tượng
- Dạ, dạ - nó len lén nhìn sang
- Thằng Sò nói - ông Sáu ra lệnh
Tự nhiên được gọi tên, Sò giựt mình, run rẩy đáp
- Dạ bẩm ông, cô Ba sinh em bé nên cô Năm lên thăm ạ.
- Chuyện này ba biết, hôm trước ba có nghé nhà thăm con ba rồi - ông nhìn con gái đáp - còn chuyện gì nữa không, hử?
- Dạ, dạ.....cô Tư, cô Tư....gây chuyện rồi - thằng Sò bấc giác trả lời
- Cái thằng này - cô Năm trừng mắt nhìn nó
- Để nó nói - ông Sáu lớn tiếng
- Cô Tư nhậu xỉn lái xe, đụng chết người, cô Tư mua chuộc thẩm phán nói là mình vô tội, cả tháng nay người nhà bà cụ đó kéo tới nhà mình quậy phá quá trời luôn đó ông - Thằng Sò vẫn hồ hởi kể mà không nhìn thấy gương mặt xám xịt của ông chủ.
- Con này gan lắm rồi - ông tức giận đập bàn.
- Ba ơi bình tĩnh ba ơi - cô năm vuốt vuốt lưng ba.
- Chí Bảo, cậu vô đây, Chí Thanh nữa - ông hét to.
- Ông bầu gọi con - hai anh kép đi vào, cô năm ngại ngùng liếc nhìn anh kép Thanh một cái.
- Mai tôi về nhà giải quyết công việc, chắc cũng năm bữa nửa tháng, hai cậu coi sóc gánh hát cẩn thận, sắp xếp tuồng, tập tuồng kĩ lưỡng vô, không được ẩu tả, biết chưa - ông Sáu phân phó
- Dạ, ông bầu. - hai anh kép đồng thanh đáp
- Năm Tường, con dắt Gia Bảo ra xe đợi ba về chung, giờ này tối rồi, ghé nhà con ba ở
- Dạ thưa ba - cô Năm đứng dậy rời khỏi nhưng mắt vẫn không rời anh kép hát
...Thương thay kiếp phận tơ tằm
...
...Ngày đêm kén ủ ươm tằm giăng tơ
...
...Đổi lấy vài tiếng tơ lòng
...
...Để người ca kỹ tương tư đêm dài
...
...Hỡi chàng nghệ sĩ đa tài
...
...Có thương thì nói, không thương tỏ lời.
...