Gió đưa trăng, trăng đưa gió,

Trăng lặn rồi gió biết đưa ai?

Ðến mười giờ bốn mươi lăm mọi việc đã rồi. Thị trấn bị chiếm, phe chống cự bị đánh bại. Cuộc chiến chấm dứt. Quân xâm lăng đã chuẩn bị cho chiến dịch này thật cẩn thận như đã từng chuẩn bị cho các chiến dịch khác lớn hơn. Sáng chủ nhật hôm nay bưu tín viên và ông cảnh sát đi câu bằng chiếc thuyền của ông Corell, người chủ tiệm nổi tiếng. Họ thuê của ông chiếc thuyền buồm xinh xắn trọn ngày. Lúc còn ở ngoài biển xa mấy dặm họ đã thấy chiếc tàu đổ bộ nhỏ, sẫm màu lặng lẽ vượt qua họ. Vốn là quan chức của thị trấn, việc này rõ ràng là chức vụ của họ, cả hai quay thuyền trở vào, nhưng dĩ nhiên tiểu đoàn đã chiếm lấy thị trấn lúc họ cập được vào bờ. Ông cảnh sát và bưu tín viên cũng không được phép trở về văn phòng của họ ở Tòa thị chính, khi cả hai kiên quyết đòi thực thi quyền hạn của mình, họ bị bắt làm tù binh và bị nhốt trong nhà giam.

Bộ đội địa phương, tất cả gồm mười hai người, sáng chủ nhật hôm nay cũng đi vắng, bởi vì ông Corell, người chủ tiệm nổi tiếng, đã ủng hộ phần ăn trưa, đích ngắm, đạn dược, và giải thưởng cho một cuộc thi bắn ở một cái trảng xinh đẹp do ông ta làm chủ, cách sáu dặm sau những ngọn đồi. Bộ đội địa phương, những cậu con trai to xác, lề mề, nghe được tiếng máy bay, và từ đằng xa thấy bóng những chiếc dù, họ quay về thị trấn bằng nhịp bước nhanh gấp đôi. Khi họ đến thị trấn, quân xâm lăng phục kích họ trên đường lộ bằng súng máy. Những người lính lề mề này có rất ít kinh nghiệm về chiến tranh và hoàn toàn chưa hề biết gì về chiến bại, họ dùng súng trường nả đạn lại. Khẩu súng máy tạch tạch một hồi và sáu người lính bị bắn chết, đạn thủng lỗ chỗ, ba người khác dở chết đạn ghim lỗ chỗ, ba người còn lại mang theo súng trường trốn thoát vào trong những ngọn đồi.

Ðến mười giờ ba mươi ban nhạc kèn đồng của quân xâm lăng trỗi những khúc nhạc trữ tình thú vị ở quảng trường thị trấn; dân thị trấn đứng quanh nghe nhạc, họ há miệng, tròn mắt kinh ngạc, và nhìn chăm chăm những người đội mũ sắt xám đang bồng súng máy trong tay.

Mười giờ ba mươi tám, sáu cái xác thủng đạn được đem chôn, những chiếc dù được xếp lại, và tiểu đoàn đóng quân ở nhà kho của ông Corell bên cạnh cầu tàu, ở đó, trong các ngăn nhà kho, có đủ mền và giường xếp cho một tiểu đoàn.

Mười giờ bốn mươi lăm ông Thị trưởng già Orden nhận được lời yêu cầu chính thức đòi ông phải mở cuộc tiếp kiến Ðại tá Lanser, cuộc tiếp kiến được ấn định vào đúng mười một giờ ở tòa Thị trưởng, một dinh cơ năm phòng.

Phòng tiếp tân trong dinh Thị trưởng thật trang nhã và thoải mái. Những chiếc ghế bịt vàng được phủ những tấm thảm sờn, sắp thẳng ngắt như có quá nhiều người hầu không có việc gì để làm. Lò sưởi lát cẩm thạch hình vòm, bên trong lò đặt một chiếc rổ nhỏ nóng đỏ nhưng lửa không bốc thành ngọn, và một chiếc xô đựng than, được sơn bằng tay, đặt trên nền lò sưởi. Trên bệ lò sưởi, bày ra hai bên là những chiếc lọ mập mạp, ở giữa dựng một chiếc đồng hồ sứ to trang trí đầy đặc hình những thiên thần tí hon bụ bẫm. Giấy dán tường đỏ thẫm trên vẽ hình màu nhũ vàng, ở đầu tường có gắn nẹp gỗ trang trí trắng trẻo, xinh xắn, rõ nét. Những bức tranh trên tường chiếm phần lớn là hình những con chó to lớn dũng cảm đương đầu cùng với những đứa bé đang gặp hiểm nguy. Không có nước, lửa, hay địa chấn nào có thể phương hại một đứa bé chừng nào con chó to lớn vẫn còn đó.

Ngồi bên cạnh lò sưởi là Bác sĩ Winter, cằm để râu, trông đơn thuần và hòa nhã; ông là bác sĩ và là sử gia của thị trấn. Mắt ông đăm đăm nhìn sửng, trong khi ngón cái của đôi bàn tay đang loay xoay trên bắp vế. Bác sĩ Winter là một người quá đơn giản đến nỗi chỉ những người sâu sắc mới biết ông ta là một người sâu sắc. Ông ngước lên nhìn Joseph, người hầu của ông Thị trưởng, xem thử Joseph có quan sát hai ngón cái đang loay xoay kì diệu của ông không.

“Mười một giờ?” Bác sĩ Winter hỏi.

Joseph mơ hồ trả lời, “Vâng, thưa ngài. Bức thư nói mười một giờ.”

“Ông đọc bức thư?”

“Không, thưa ngài, Ðức Ông đọc cho tôi nghe.”

Và Joseph đi quanh kiểm tra từng chiếc ghế bịt vàng xem thử chúng có bị chuyển dịch kể từ lúc lần cuối cùng chúng được ông sắp. Joseph có thói quen cau có với bàn ghế, dè chừng có thể chúng trở nên hỗn hào, tinh nghịch, bụi bặm. Ở cái thế giới mà Thị trưởng Orden lãnh đạo con người, thì Joseph lãnh đạo bàn ghế, dao nĩa, và bát đĩa. Joseph đã già, gầy gò và nghiêm nghị, cuộc đời của ông quá phức tạp nên chỉ có người sâu sắc mới biết ông là một người đơn giản. Ông không thấy có điều gì kì thú với những ngón tay loay xoay của bác sĩ Winter, thật ra ông cảm thấy bực mình với chúng. Joseph ngờ rằng có một chuyện gì đó khá quan trọng đang xảy ra, chuyện gì đó với những người lính ngoại quốc ở trong thị trấn, và bộ đội địa phương phần thì bị giết phần bị bắt. Sớm muộn gì rốt cục Joseph cũng phải một ý kiến về chuyện đó. Ông không muốn có chuyện để tâm trí lơ lửng, không có việc loay xoay ngón cái, không dở hơi với bàn ghế. Bác sĩ Winter xê chiếc ghế đi một vài phân ra khỏi chỗ đã được định sẵn cho nó và Joseph bồn chồn đợi đến lúc ông có thể đặt nó lại chỗ cũ.

Bác sĩ Winter lặp lại, “Mười một giờ, và rồi họ cũng đến đây. Một dân tộc coi trọng giờ giấc, Joseph.”

Và Joseph đáp, không cần để tai nghe, “Vâng thưa ngài.”

“Một dân tộc coi trọng giờ giấc,” ông bác sĩ lặp lại.

“Vâng, thưa ngài,” Joseph đáp.

“Giờ giấc và máy móc.”

“Vâng, thưa ngài.”

“Họ hối hả đổ xô tới định mệnh, làm như định mệnh không muốn chờ đợi họ. Họ đẩy cái thế giới lăn đi bằng đôi vai của mình.”

Và Joseph đáp, “Quả đúng vậy, thưa ngài.” Ðơn giản chỉ vì ông đã phát chán với câu nói “Vâng, thưa ngài.”

Joseph không chấp nhận nổi đoạn đối thoại này, bởi vì nó không giúp ông một ý kiến nào về một cái gì hết. Nếu như sau đó trong ngày Joseph nhắc lại lời nhận xét này với chị bếp, “Một dân tộc coi trọng giờ giấc, Annie,” chắc chắn chẳng có ý nghĩa gì. Annie sẽ hỏi, “Ai?” rồi “Tại sao?” và cuối cùng sẽ nói, “Chuyện tầm xàm, Joseph.” Trước đây Joseph từng thử tyền đạt những nhận xét của bác sĩ Winter xuống dưới lầu và kết cục lúc nào cũng giống nhau. Annie luôn thấy chúng là chuyện tầm xàm.

Bác sĩ Winter đưa mắt rời khỏi cặp ngón cái, ngước lên nhìn Joseph đang thi hành kỉ luật với những chiếc ghế. “Ngài Thị trưởng đang làm gì vậy?”

“Ðang chuẩn bị trang phục để tiếp đón ông đại tá, thưa ngài.”

“Còn ông, không phụ ông ấy hay sao? Tự ông ấy mặc sẽ kém chỉnh tề.”

“Phu nhân đang giúp ông ấy. Phu nhân muốn ông trông thật toàn hảo. Bà” – Joseph hơi đỏ mặt – “phu nhân đang tỉa lông tai cho ông ấy thưa ngài. Nó nhột, ông không để cho tôi làm việc ấy.”

“Dĩ nhiên là nó nhột,” bác sĩ Winter nói.

“Phu nhân lại khăng khăng đòi.”

Bác sĩ Winter đột nhiên bật cười. Ông đứng lên giơ tay trước lò sưởi, Joseph khéo léo lướt tới phía sau đặt chiếc ghế trở lại vị trí cũ của nó.

“Bọn chúng ta quả thật là tuyệt vời,” bác sĩ nói. “Ðất nước sụp đổ, thị trấn bị đánh chiếm, ngài Thị trưởng sắp sửa đón tiếp kẻ chiến thắng, và phu nhân đang giữ cổ cho ngài Thị trưởng khỏi vùng vằng để bà có thể tỉa lông tai của ông.”

“Ông ấy trông rất bờm xờm,” Joseph nói. “Cả đôi chân mày nữa. Ðức Ông lại càng bực bội hơn khi phải bị tỉa chân mày. Ông nói nó đau. Tôi không chắc phu nhân có thể làm được chuyện ấy.”

“Bà ấy sẽ thử,” bác sĩ Winter nói.

“Bà muốn ông trông thật hoàn hảo, thưa ngài.”

Qua ô kính cửa ra vào, một cái đầu đội nón sắt nhìn vào, và có tiếng đập đập ở cửa.

Dường như ánh sáng ấm áp của căn phòng hơi vơi đi, và ít nhiều mờ xám thế chỗ.

Bác sĩ Winter ngước nhìn đồng hồ và nói “Họ đến hơi sớm. Cho họ vào, Joseph.”

Joseph bước đến bên cửa, mở cửa ra. Một người lính bước vào, hắn mặc áo khoác dài, đầu đội nón sắt, ôm trong tay một khẩu tiểu liên. Hắn nhanh nhẹn đảo mắt nhìn quanh rồi bước sang một bên. Một viên sĩ quan đứng ở ngưỡng cửa, phía sau hắn. Quân phục của viên sĩ quan trông bình thường, chỉ ở trên vai áo mới thấy được cấp bậc của ông ta.

Viên sĩ quan bước vào, đưa mắt nhìn bác sĩ Winter. Hắn có phần hơi giống một bức họa cường điệu vẽ một nhà quý tộc Anh. Ðôi vai hắn hơi chùng xuống, khuôn mặt hắn đỏ, lỗ mũi hơi dài nhưng dễ trông; hắn có vẻ không mấy vui với bộ quân phục trong người, giống như hầu hết những viên tướng người Anh vậy. Hắn đứng ở ngưỡng cửa, nhìn chăm chăm vào bác sĩ Winter, hắn hỏi, “Có phải ngài là Thị trưởng Orden?”

Bác sĩ Winter mỉm cười, “Không, không phải.”

“Vậy ông là một quan chức chính quyền?”

“Không, tôi là bác sĩ của thị trấn và là bạn của Thị trưởng.”

Viên sĩ quan nói, “Thị trưởng Orden hiện giờ ở đâu?”

“Chuẩn bị trang phục để đón tiếp ông. Ông có phải là ngài đại tá?”

“Không, không phải. Tôi là đại úy Bentick.” Hắn cúi đầu chào, bác sĩ Winter hơi nghiêng đầu đáp lễ. Ðại úy Bentick nói tiếp, tuy hơi ngượng ngùng về điều hắn phải nói. “Quy định trong quân đội chúng tôi, thưa ngài, ra lệnh chúng tôi phải lục soát vũ khí trước khi sĩ quan tư lệnh bước vào phòng. Chúng tôi không có dụng ý thiếu tôn trọng, thưa ngài.” Hắn quay qua phía sau gọi, “Thượng sĩ.”

Viên thượng sĩ nhanh chóng bước tới, đưa tay vuốt những cái túi trên y phục của Joseph và nói, “Không có gì, thưa ngài.”

Ðại úy Bentick nói với bác sĩ Winter, “Xin ông thứ lỗi chúng tôi.” Và viên thượng sĩ bước đến bên bác sĩ Winter, lấy tay vỗ những cái túi của ông. Tay hắn ngừng lại ở một cái túi trong của áo khoác. Hắn nhanh nhẹn đưa tay vào túi lấy ra một cái hộp bằng da màu đen, cầm đưa cho đại úy Bentick. Ðại úy mở chiếc hộp thấy trong ấy có vài dụng cụ giải phẩu đơn giản – hai lưỡi dao mổ, vài chiếc kim khâu, vài cái kẹp và một cái kim tiêm. Ðại úy đóng chiếc hộp lại và trả lại cho bác sĩ Winter.

Bác sĩ Winter nói, “Ông cũng biết, tôi là một bác sĩ vùng quê. Có lần tôi phải tôi phải làm phẩu thuật cắt ruột thừa bằng dao nhà bếp. Kể từ đó tôi lúc nào cũng mang theo những thứ này trong người.”

Ðại úy Bentick nói, “Tôi tin rằng ở đây có vũ khí?” Hắn mở cuốn sổ nhỏ, bìa da màu đen, đem theo trong túi.

Bác sĩ Winter, “Ông thật chu đáo.”

“Phải, người nội tuyến của chúng tôi đã từng làm việc ở đây một thời gian.”

Bác sĩ Winter nói, “Tôi nghĩ ông sẽ không cho biết người đó là ai.”

Bentick nói, “Công tác của ông ấy đã hoàn tất. Tôi nghĩ nếu nói ra cũng sẽ không hại gì. Tên ông ta là Corell.”

Bác sĩ Winter kinh ngạc nói, “George Corell? Tại sao, không thể như vậy được! Ông ấy đã làm rất nhiều việc cho thị trấn. Tại sao, ông ấy còn tặng cả giải thưởng cho cuộc thi bắn trên đồi sáng nay nữa.” Trong lúc nói, đôi mắt ông dần dần hiểu được những gì đã xảy ra, miệng ông từ từ khép lại, và ông nói, “Tôi hiểu; chính vì vậy mà ông ta tổ chức cuộc thi bắn. Phải, tôi hiểu. Nhưng George Corell, không thể như vậy được.”

Cánh cửa bên trái mở ra và Thị trưởng Orden đi vào, ngón tay út của ông đang ngoái lỗ tai bên phải. Ông mặc bên ngoài chiếc áo bành tô cho buổi sáng ở công sở, cổ đeo chuỗi xích mang tấm lắc huy hiệu của thị trưởng. Ông có một bộ ria to, trắng, lởm chởm và hai bộ khác nhỏ hơn nằm bên trên cặp mắt. Mái tóc trắng mới vừa được chải ép xuống, và đến lúc này những cọng tóc đang vùng vẫy thoát ra, đứng bật lên trở lại. Ông làm thị trưởng đã lâu đến nỗi ông là Ý-Niệm-Thị-Trưởng của toàn thị trấn. Cả những người lớn tuổi khi họ thấy chữ “thị trưởng” dù là chữ in hay chữ viết tay, trong đầu họ vẫn luôn nghĩ đến Thị trưởng Orden. Ông và nhiệm sở là một. Nó tạo cho ông vẻ oai nghiêm, và ông đem lại cho nó sự ấm cúng.

Từ phía sau ông, phu nhân xuất hiện, dáng người nhỏ nhắn, nước da nhăn nheo, khuôn mặt dữ dằn. Bà cho rằng bà đã tạo ra người đàn ông từ trọn bộ y phục, đã nghĩ ra hình tượng của ông và bà tin rằng nếu làm lại lần nữa bà sẽ làm việc ấy tốt hơn. Chỉ có một đôi lần trong đời bàn đã trọn vẹn hiểu được ông, nhưng những phần nào bà biết về ông, bà biết rất tỉ mỉ và rõ ràng. Không có điều thèm muốn hay đau đớn nhỏ nhặt nào, không có sự vô ý hay tật xấu nào thoát khỏi được bà; không có tư tưởng, mơ mộng, hay ao ước nào của ông lại chạm đến bà. Vậy mà đã vài lần trong đời bà từng được nổi danh.

Bà bước quanh ông thị trưởng, nắm lấy tay ông, kéo ngón tay ra khỏi lỗ tai đang bị hành hạ, đặt tay ông xuôi xuống, giống như bà kéo tay một đứa bé đang mút ngón cái.

“Tôi nghĩ chỉ trong chốc lát nó không đến nỗi đau như ông nói,” bà nói, và quay qua bác sĩ Winter, “Ông ấy không để tôi sửa cặp chân mày.”

“Nó đau,” Thị trưởng Orden nói.

“Ðược rồi, nếu ông muốn mình trông như vậy thì tôi cũng không thể làm gì được.” Bà kéo thẳng chiếc cà vạt đã ngay rồi. “Rất vui khi ông có mặt ở đây, Bác sĩ,” bà nói. “Ông nghĩ có bao nhiêu người sẽ đến?” Rồi bà ngước lên và nhìn thấy Ðại úy Bentick. “Ồ,” bà nói, “Ông đại tá!”

Ðại úy Bentick nói, “Không, thưa bà. Tôi chỉ chuẩn bị cho đại tá. Thượng sĩ!”

Viên thượng sĩ đang lật những chiếc gối, dở xem phía sau những bức tranh, nhanh nhẹn bước tới Thị trưởng Orden và vuốt những chiếc túi trên y phục của ông.

“Thưa ngài, xin thứ lỗi cho hắn, đây là quy định.”

Hắn liếc mắt lần nữa vào cuốn sổ nhỏ trong tay, “Thưa ngài, tôi nghĩ ông có vũ khí ở đây, hai món, đúng không?”

Thị trưởng Orden nói, “Vũ khí? Chắc ý ông muốn nói là súng. Phải, tôi có một khẩu bắn đạn ghém và một khẩu súng săn.” Ông nói với vẻ nuối tiếc. “Ông biết không, tôi không còn đi săn nhiều nữa. Tôi luôn nghĩ là mình có ý muốn đi, nhưng rồi mùa săn tới tôi lại chẳng ra ngoài. Tôi không còn cảm thấy thích thú gì với nó so với ngày xưa.”

Ðại úy Bentick kiên trì nhắc lại, “Những cây súng đó để đâu, thưa ngài?”

Thị trưởng xoa má nghĩ ngợi, “Tại sao, tôi nghĩ ...” Ông quay qua phu nhân. “Có phải chúng nằm phía trong cùng của ngăn tủ phòng ngủ cùng với chiếc gậy chống?”

Phu nhân nói, “Phải, hết tất cả các rẻo quần áo trong ngăn tủ đó đều bốc mùi dầu. Tôi chỉ mong ông để ở một nơi nào khác.”

Ðại úy Bentick gọi, “Thượng sĩ!” và viên thượng sĩ bước nhanh vào phòng ngủ.

“Một nhiệm vụ không được hoan hỉ, tôi rất tiếc.” Ðại úy nói.

Viên thượng sĩ trở lại mang theo một khẩu bắn đạn ghém hai nòng và một cây súng săn khá xinh có dây đeo. Hắn đặt chúng dựa một bên cửa ra vào. Ðại úy Bentick nói, “Vậy là xong, cám ơn ngài Thị trưởng. Cám ơn phu nhân.”

Hắn quay qua Bác sĩ Winter, hơi cúi đầu chào. “Cám ơn bác sĩ. Ðại tá Lanser sẽ đến thẳng đây. Xin chào.”

Hắn đi ra cửa trước. Viên thượng sĩ theo sau, một tay cầm hai cây súng và cây tiểu liên đèo trên cánh tay phải.

Phu nhân nói, “Mới đầu tôi tưởng là ông đại tá. Một chàng trai trông dễ coi đấy.”

Bác sĩ Winter nói, vẻ mỉa mai, “Không, hắn ta chỉ bảo vệ ông đại tá.”

Phu nhân ngẫm nghĩ, “Không biết sẽ có bao nhiêu sĩ quan đến?” Bà nhìn thấy Joseph đang sượng mặt vễnh tai nghe ngóng. Bà lắc đầu cau mày ra dấu, ông ta lui trở lại với những việc vặt mình đang làm. Ông phủi bụi mọi vật lại từ đầu.

Phu nhân nói, “Ông nghĩ sẽ có bao nhiêu người đến đây?”

Bác sĩ Winter giật nảy nguời chồm ra khỏi ghế rồi ngồi xuống trở lại. “Tôi không biết,” ông nói.

“Vậy thì” – bà cau mày nhìn Joseph – “chúng ta bàn rõ về chuyện này. Chúng ta đãi họ trà hay là rượu vang? Nếu phải đãi thì không biết là có bao nhiêu người. Còn nếu không, chúng ta phải làm gì?”

Bác sĩ Winter lắc đầu mỉm cười. “Tôi không biết. Ðã quá lâu chúng ta không đánh thắng ai, vào cũng không ai đánh bại chúng ta. Tôi không biết phải làm sao cho đúng.”

Thị trưởng Orden đặt ngón tay trở lại lỗ tai ngứa ngáy của ông. Ông nói, “Tôi nghĩ là không nên. Tôi chắc dân chúng cũng không thích. Không biết tại sao tôi không muốn cụng ly với họ.”

Phu nhân quay sang cầu viện bác sĩ. “Người ta ngày xưa – những người cầm đầu – có phải thường chúc tụng nhau bên ly rượu vang?”

Bác sĩ Winter gật đầu. “Phải, họ quả thực có làm như vậy.” Ông chậm rãi lắc đầu. “Có thể chuyện đó đã khác. Vua chúa và những ông hoàng tham dự cuộc chiến như những người Ăng lê tham dự cuộc săn. Sau khi những con cáo bị giết họ tụ tập lại bên bửa điểm tâm nơi dã ngoại. Nhưng Thị trưởng Orden có lẽ đúng: dân chúng có lẽ không muốn ông cụng ly với kẻ xâm lăng.”

Phu nhân nói, “Dân chúng xuống phố nghe nhạc. Annie kể với tôi. Nếu họ làm như vậy được, tại sao chúng ta không giữ cho sống lại những thủ tục văn minh?”

Ông Thị trưởng nhìn sững phu nhân một chặp rồi cất cao giọng. “Phu nhân, tôi xin mạn phép bà chúng tôi sẽ không dùng rượu với họ. Dân chúng đang bối rối. Họ đã sống trong thanh bình quá lâu nên họ không tin nổi là có chiến tranh. Nhưng rồi họ sẽ hiểu ra và họ sẽ không còn bối rối nữa. Họ bầu tôi không phải để bị bối rối. Sáu đứa con trai của thị trấn bị giết sáng nay. Tôi nghĩ chúng ta không thể nào có một bửa điểm tâm dã ngoại. Dân chúng không tham dự chiến tranh như tham dự những trò thể thao.”

Phu nhân nhè nhẹ cúi đầu. Có những lần trong đời bà, chồng bà trở thành Thị trưởng. Bà đã học được là không nên lầm lẫn giữa ông chồng của bà với ông Thị trưởng.

Thị trưởng Orden nhìn đồng hồ bỏ túi, và rồi Joseph đi vào, bưng theo một ly cà phê nhỏ, ông lơ đãng cầm lấy. “Cám ơn,” ông nói, hớp một ít. “Tôi phải biết rõ,” ông nói với vẻ hơi xin lỗi với Bác sĩ Winter. “Tôi phải – ông có biết quân đội xâm lăng có bao nhiêu lính không?”

“Không nhiều,” Bác sĩ nói. “Tôi nghĩ không quá hơn hai trăm năm mươi người; nhưng tất cả đều có thứ súng máy nhỏ đó.”

Ông Thị trưởng lại hớp một hớp cà phê nói sang chuyện mới. “Còn cả nước thì ra sao?”

Ông bác sĩ nhún vai.

“Không có nơi nào kháng cự cả sao?” Ông Thị trưởng nói tiếp với vẻ tuyệt vọng.

Một lần nữa bác sĩ lại nhún vai. “Tôi không biết, các đường dây liên lạc đã bị cắt hay bị khống chế. Không có tin tức gì hết.”

“Còn những cậu trai của chúng ta, những binh sĩ?”

“Tôi không biết,” bác sĩ nói.

Joseph ngắt ngang. “Tôi nghe – đúng ra, Annie nghe nói ...”

“Cái gì, Joeph?”

“Sáu người bị giết, thưa ngài, bằng súng máy. Annie nghe nói là có ba người bị thương và bị bắt.”

“Nhưng có mười hai người mà.”

“Annie nghe là có ba người trốn thoát.”

Thị trưởng đột ngột hỏi lại. “Người nào thoát được?” ông hỏi gặng.

“Tôi không biết, thưa ngài. Annie không nghe nói.”

Phu nhân kiểm tra bụi ở trên bàn bằng ngón tay. Bà nói, “Joseph, khi họ đến, đừng rời xa chuông gọi, chúng ta có thể cần vài việc lặt vặt. Và thay chiếc áo choàng khác, Joseph, chiếc có nút gài.” Bà suy nghĩ một lát. “Và này, Joseph, khi nào làm làm xong chuyện sai bảo, đi ra khỏi phòng. Ông đứng xớ rớ nghe làm người ta có ấn tượng không tốt. Làm vậy trông quê kệch lắm.”

“Vâng, thưa phu nhân.” Joseph nói.

“Chúng ta không đãi rượu vang, Joseph, nhưng ông nên để sẵn thuốc lá trong hộp đựng bằng bạc kia. Và đừng mồi thuốc cho ông đại tá bằng cách đánh que diêm vào giày của ông. Ðánh vào hộp diêm ấy.”

“Vâng, thưa Phu nhân.”

Thị trưởng Orden mở nút áo choàng và lấy ra chiếc đồng hồ bỏ túi, xem giờ rồi bỏ vô túi áo trở lại, gài nút. Một chiếc nút bị gài lệch lên cao. Phu nhân bước tới bên ông sửa lại cho ngay.

Bác sĩ Winter hỏi, “Mấy giờ rồi?”

“Mười một giờ năm phút.”

“Một dân tộc tôn trọng giờ giấc,” bác sĩ nói. “Họ sẽ đến đây đúng giờ. Ngài có muốn tôi đi khỏi không?”

Thị trưởng có vẻ giật mình. “Ði? Không – không, ở lại đây.” Ông cười dịu. “Tôi cũng hơi sợ,” ông nói như xin lỗi, “Thật ra không sợ, nhưng lo lắng.” Ông nói với vẻ bất lực, “đã khá lâu rồi, chúng ta chưa từng bị đánh chiếm...” Ông ngừng lại lắng nghe. Từ xa có tiếng của toán quân nhạc, một đội quân đang diễn hành. Họ quay mặt về hướng đó, lắng nghe.

Phu nhân nói, “Họ đến rồi đấy. Hi vọng không có quá nhiều người dồn vào đây một lượt. Căn phòng này không phải là lớn lắm.”

Bác sĩ Winter nói với vẻ mỉa mai, “Phu nhân có lẽ thích Ðại Sảnh Kính ở Versaillers hơn?”

Bà mím môi nhìn quanh, trong đầu bà đang sắp chỗ cho những kẻ chiến thắng. “Căn phòng nhỏ quá,” bà nói.

Tiếng nhạc trỗi cao một chút rồi nhỏ dần đi. Có tiếng gõ nhẹ trên cửa.

“Ai có thể đến vào lúc này đây? Joseph, nếu có ai, bảo hắn quay trở lại sau. Chúng ta rất bận.”

Tiếng gõ lặp lại. Joseph bước tới cửa hé một chút rồi mở hơi rộng hơn.

Một bóng dáng xám, đội nón sắt, mang găng tay, xuất hiện.

“Ðại tá Lanser xin gởi lời chào,” chiếc đầu đó nói. “Ðại tá thỉnh cầu được hội kiến với Ngài Thị trưởng.”

Joseph mở rộng cánh cửa. Người đội nón sắt nghiêm chỉnh bước vào, liếc nhanh một vòng quanh phòng và đứng qua một bên. “Ðại tá Lanser!” hắn cất tiếng hô.

Một bóng dáng đội nón sắt thứ hai bước vào phòng, cấp bậc của ông ta chỉ biểu hiện ở trên vai. Phía sau ông là một người hơi thấp mặc com-lê đen. Viên đại tá là một người tuổi trung niên, dáng già dặn, khắc khổ và trông mệt nhọc. Ông ta có đôi vai ngang của một người lính, nhưng trong ánh mắt không có cái nhìn ngây ngô của một người lính bình thường. Người đàn ông nhỏ thó đi bên cạnh ông có chiếc đầu hói và cặp má đỏ hồng; đôi mắt hắn đen, nhỏ và cặp môi đầy dục vọng.

Ðại tá Lanser dỡ nón sắt ra. Ông cúi nhanh chào và nói, “Chào ngài Thị trưởng!” Ông cúi chào phu nhân. “Phu nhân!” Ông nói, “Làm ơn đóng cửa, hạ sĩ.” Joseph nhanh nhẹn đóng cửa rồi nhìn chăm chăm người lính với vẻ đắc thắng.

Lanser đưa mắt nghi ngờ nhìn ông bác sĩ, Thị trưởng Orden nói, “Ðây là bác sĩ Winter.”

“Một viên chức?” đại tá hỏi.

“Một bác sĩ, thưa ông, và tôi có thể gọi là một sử gia địa phương.”

Lanser hơi cúi đầu chào. Ông nói, “Bác sĩ Winter, tôi không có ý xấc xược, nhưng trong bộ sử của ông sẽ có một trang, có lẽ...”

Và bác sĩ Winter mỉm cười. “Có lẽ, nhiều trang.”

Ðại tá Lanser hơi xoay người về phía người đồng hành của ông. Ông nói, “Tôi nghĩ các ông biết ông Corell.”

Ông Thị trưởng nói, “George Corell? Dĩ nhiên chúng tôi biết. Ông mạnh giỏi chứ, George?”

Bác sĩ Winter gay gắt cắt ngang. Ông nói, giọng rất nghiêm túc, “Thưa Ngài Thị trưởng, ông bạn của chúng ta, George Corell, đã dọn đường cho cuộc xâm chiếm thị trấn. Nhà hảo tâm của chúng ta, George Corell, đã gởi binh lính của chúng ta tới những ngọn đồi. Người khách ngồi chung bàn ăn với chúng ta, đã liệt kê tất cả những vũ khí trong thị trấn. Bạn của chúng ta, ông George Corell.”

Corell nói với giọng giận dữ, “Tôi phục vụ cho những gì tôi tin tưởng! Ðó là một công việc vinh dự.”

Orden sửng sờ, miệng ông hơi há ra. Ông ngơ ngác hết nhìn Winter rồi đến Corell. “Không phải vậy,” ông nói. “George, không phải vậy! Ông từng ngồi ở bàn của tôi, từng chén thù chén tạc với tôi. Tại sao, ông từng giúp tôi lập kế hoạch kiến thiết bệnh viện! Không phải vậy!”

Ông nhìn chằm chằm vào Corell và Corell nhìn trả lại ông với ánh mắt thù địch. Im lặng đọng lại một lúc lâu. Rồi khuôn mặt của thị trưởng từ từ đanh lại và rất nghiêm, toàn bộ dáng vóc ông trở nên cứng rắn. Ông quay qua đại tá Lanser và nói, “Tôi không muốn tiếp chuyện khi có người này đồng hành với ông.”

Corell nói, “Tôi được quyền có mặt ở đây! Tôi là một quân nhân như những quân nhân khác. Chỉ đơn giản là tôi không khoác quân phục.”

Ông Thị trưởng lặp lại, “Tôi không muốn nói chuyện khi có sự hiện diện của người này.”

Ðại tá Lanser nói, “Có lẽ lúc này ông hãy rời khỏi đây, ông Corell?”

Corell nói, “Tôi được quyền có mặt ở đây!”

Lanser gay gắt lặp lại, “Ông hãy rời khỏi đây ngay, ông Corell. Ông muốn vượt quyền tôi hay sao?”

“Ồ, không, thưa ông.”

“Vậy làm ơn đi đi, ông Corell,” Ðại tá Lanser nói.

Corell ném một tia mắt giận dữ về phía Thị trưởng, và rồi ông quay đi, bước nhanh ra khỏi cửa. Bác sĩ Winter khùng khục nén tiếng cười, ông nói, “Tốt lắm, vừa đủ được một đoạn cho bộ sử của tôi.” Ðại tá liếc nhìn ông, ánh mắt gay gắt nhưng không nói tiếng nào.

Phu nhân nói, “Ông nghĩ sẽ có bao nhiêu người đến đây?”

Bác sĩ Winter giật nảy nguời chồm ra khỏi ghế rồi ngồi xuống trở lại. “Tôi không biết,” ông nói.

“Vậy thì” – bà cau mày nhìn Joseph – “chúng ta bàn rõ về chuyện này. Chúng ta đãi họ trà hay là rượu vang? Nếu phải đãi thì không biết là có bao nhiêu người. Còn nếu không, chúng ta phải làm gì?”

Bác sĩ Winter lắc đầu mỉm cười. “Tôi không biết. Ðã quá lâu chúng ta không đánh thắng ai, vào cũng không ai đánh bại chúng ta. Tôi không biết phải làm sao cho đúng.”

Thị trưởng Orden đặt ngón tay trở lại lỗ tai ngứa ngáy của ông. Ông nói, “Tôi nghĩ là không nên. Tôi chắc dân chúng cũng không thích. Không biết tại sao tôi không muốn cụng ly với họ.”

Phu nhân quay sang cầu viện bác sĩ. “Người ta ngày xưa – những người cầm đầu – có phải thường chúc tụng nhau bên ly rượu vang?”

Bác sĩ Winter gật đầu. “Phải, họ quả thực có làm như vậy.” Ông chậm rãi lắc đầu. “Có thể chuyện đó đã khác. Vua chúa và những ông hoàng tham dự cuộc chiến như những người Ăng lê tham dự cuộc săn. Sau khi những con cáo bị giết họ tụ tập lại bên bửa điểm tâm nơi dã ngoại. Nhưng Thị trưởng Orden có lẽ đúng: dân chúng có lẽ không muốn ông cụng ly với kẻ xâm lăng.”

Phu nhân nói, “Dân chúng xuống phố nghe nhạc. Annie kể với tôi. Nếu họ làm như vậy được, tại sao chúng ta không giữ cho sống lại những thủ tục văn minh?”

Ông Thị trưởng nhìn sững phu nhân một chặp rồi cất cao giọng. “Phu nhân, tôi xin mạn phép bà chúng tôi sẽ không dùng rượu với họ. Dân chúng đang bối rối. Họ đã sống trong thanh bình quá lâu nên họ không tin nổi là có chiến tranh. Nhưng rồi họ sẽ hiểu ra và họ sẽ không còn bối rối nữa. Họ bầu tôi không phải để bị bối rối. Sáu đứa con trai của thị trấn bị giết sáng nay. Tôi nghĩ chúng ta không thể nào có một bửa điểm tâm dã ngoại. Dân chúng không tham dự chiến tranh như tham dự những trò thể thao.”

Phu nhân nhè nhẹ cúi đầu. Có những lần trong đời bà, chồng bà trở thành Thị trưởng. Bà đã học được là không nên lầm lẫn giữa ông chồng của bà với ông Thị trưởng.

Thị trưởng Orden nhìn đồng hồ bỏ túi, và rồi Joseph đi vào, bưng theo một ly cà phê nhỏ, ông lơ đãng cầm lấy. “Cám ơn,” ông nói, hớp một ít. “Tôi phải biết rõ,” ông nói với vẻ hơi xin lỗi với Bác sĩ Winter. “Tôi phải – ông có biết quân đội xâm lăng có bao nhiêu lính không?”

“Không nhiều,” Bác sĩ nói. “Tôi nghĩ không quá hơn hai trăm năm mươi người; nhưng tất cả đều có thứ súng máy nhỏ đó.”

Ông Thị trưởng lại hớp một hớp cà phê nói sang chuyện mới. “Còn cả nước thì ra sao?”

Ông bác sĩ nhún vai.

“Không có nơi nào kháng cự cả sao?” Ông Thị trưởng nói tiếp với vẻ tuyệt vọng.

Một lần nữa bác sĩ lại nhún vai. “Tôi không biết, các đường dây liên lạc đã bị cắt hay bị khống chế. Không có tin tức gì hết.”

“Còn những cậu trai của chúng ta, những binh sĩ?”

“Tôi không biết,” bác sĩ nói.

Joseph ngắt ngang. “Tôi nghe – đúng ra, Annie nghe nói ...”

“Cái gì, Joeph?”

“Sáu người bị giết, thưa ngài, bằng súng máy. Annie nghe nói là có ba người bị thương và bị bắt.”

“Nhưng có mười hai người mà.”

“Annie nghe là có ba người trốn thoát.”

Thị trưởng đột ngột hỏi lại. “Người nào thoát được?” ông hỏi gặng.

“Tôi không biết, thưa ngài. Annie không nghe nói.”

Phu nhân kiểm tra bụi ở trên bàn bằng ngón tay. Bà nói, “Joseph, khi họ đến, đừng rời xa chuông gọi, chúng ta có thể cần vài việc lặt vặt. Và thay chiếc áo choàng khác, Joseph, chiếc có nút gài.” Bà suy nghĩ một lát. “Và này, Joseph, khi nào làm làm xong chuyện sai bảo, đi ra khỏi phòng. Ông đứng xớ rớ nghe làm người ta có ấn tượng không tốt. Làm vậy trông quê kệch lắm.”

“Vâng, thưa phu nhân.” Joseph nói.

“Chúng ta không đãi rượu vang, Joseph, nhưng ông nên để sẵn thuốc lá trong hộp đựng bằng bạc kia. Và đừng mồi thuốc cho ông đại tá bằng cách đánh que diêm vào giày của ông. Ðánh vào hộp diêm ấy.”

“Vâng, thưa Phu nhân.”

Thị trưởng Orden mở nút áo choàng và lấy ra chiếc đồng hồ bỏ túi, xem giờ rồi bỏ vô túi áo trở lại, gài nút. Một chiếc nút bị gài lệch lên cao. Phu nhân bước tới bên ông sửa lại cho ngay.

Bác sĩ Winter hỏi, “Mấy giờ rồi?”

“Mười một giờ năm phút.”

“Một dân tộc tôn trọng giờ giấc,” bác sĩ nói. “Họ sẽ đến đây đúng giờ. Ngài có muốn tôi đi khỏi không?”

Thị trưởng có vẻ giật mình. “Ði? Không – không, ở lại đây.” Ông cười dịu. “Tôi cũng hơi sợ,” ông nói như xin lỗi, “Thật ra không sợ, nhưng lo lắng.” Ông nói với vẻ bất lực, “đã khá lâu rồi, chúng ta chưa từng bị đánh chiếm...” Ông ngừng lại lắng nghe. Từ xa có tiếng của toán quân nhạc, một đội quân đang diễn hành. Họ quay mặt về hướng đó, lắng nghe.

Phu nhân nói, “Họ đến rồi đấy. Hi vọng không có quá nhiều người dồn vào đây một lượt. Căn phòng này không phải là lớn lắm.”

Bác sĩ Winter nói với vẻ mỉa mai, “Phu nhân có lẽ thích Ðại Sảnh Kính ở Versaillers hơn?”

Bà mím môi nhìn quanh, trong đầu bà đang sắp chỗ cho những kẻ chiến thắng. “Căn phòng nhỏ quá,” bà nói.

Tiếng nhạc trỗi cao một chút rồi nhỏ dần đi. Có tiếng gõ nhẹ trên cửa.

“Ai có thể đến vào lúc này đây? Joseph, nếu có ai, bảo hắn quay trở lại sau. Chúng ta rất bận.”

Tiếng gõ lặp lại. Joseph bước tới cửa hé một chút rồi mở hơi rộng hơn.

Một bóng dáng xám, đội nón sắt, mang găng tay, xuất hiện.

“Ðại tá Lanser xin gởi lời chào,” chiếc đầu đó nói. “Ðại tá thỉnh cầu được hội kiến với Ngài Thị trưởng.”

Joseph mở rộng cánh cửa. Người đội nón sắt nghiêm chỉnh bước vào, liếc nhanh một vòng quanh phòng và đứng qua một bên. “Ðại tá Lanser!” hắn cất tiếng hô.

Một bóng dáng đội nón sắt thứ hai bước vào phòng, cấp bậc của ông ta chỉ biểu hiện ở trên vai. Phía sau ông là một người hơi thấp mặc com-lê đen. Viên đại tá là một người tuổi trung niên, dáng già dặn, khắc khổ và trông mệt nhọc. Ông ta có đôi vai ngang của một người lính, nhưng trong ánh mắt không có cái nhìn ngây ngô của một người lính bình thường. Người đàn ông nhỏ thó đi bên cạnh ông có chiếc đầu hói và cặp má đỏ hồng; đôi mắt hắn đen, nhỏ và cặp môi đầy dục vọng.

Ðại tá Lanser dỡ nón sắt ra. Ông cúi nhanh chào và nói, “Chào ngài Thị trưởng!” Ông cúi chào phu nhân. “Phu nhân!” Ông nói, “Làm ơn đóng cửa, hạ sĩ.” Joseph nhanh nhẹn đóng cửa rồi nhìn chăm chăm người lính với vẻ đắc thắng.

Lanser đưa mắt nghi ngờ nhìn ông bác sĩ, Thị trưởng Orden nói, “Ðây là bác sĩ Winter.”

“Một viên chức?” đại tá hỏi.

“Một bác sĩ, thưa ông, và tôi có thể gọi là một sử gia địa phương.”

Lanser hơi cúi đầu chào. Ông nói, “Bác sĩ Winter, tôi không có ý xấc xược, nhưng trong bộ sử của ông sẽ có một trang, có lẽ...”

Và bác sĩ Winter mỉm cười. “Có lẽ, nhiều trang.”

Ðại tá Lanser hơi xoay người về phía người đồng hành của ông. Ông nói, “Tôi nghĩ các ông biết ông Corell.”

Ông Thị trưởng nói, “George Corell? Dĩ nhiên chúng tôi biết. Ông mạnh giỏi chứ, George?”

Bác sĩ Winter gay gắt cắt ngang. Ông nói, giọng rất nghiêm túc, “Thưa Ngài Thị trưởng, ông bạn của chúng ta, George Corell, đã dọn đường cho cuộc xâm chiếm thị trấn. Nhà hảo tâm của chúng ta, George Corell, đã gởi binh lính của chúng ta tới những ngọn đồi. Người khách ngồi chung bàn ăn với chúng ta, đã liệt kê tất cả những vũ khí trong thị trấn. Bạn của chúng ta, ông George Corell.”

Corell nói với giọng giận dữ, “Tôi phục vụ cho những gì tôi tin tưởng! Ðó là một công việc vinh dự.”

Orden sửng sờ, miệng ông hơi há ra. Ông ngơ ngác hết nhìn Winter rồi đến Corell. “Không phải vậy,” ông nói. “George, không phải vậy! Ông từng ngồi ở bàn của tôi, từng chén thù chén tạc với tôi. Tại sao, ông từng giúp tôi lập kế hoạch kiến thiết bệnh viện! Không phải vậy!”

Ông nhìn chằm chằm vào Corell và Corell nhìn trả lại ông với ánh mắt thù địch. Im lặng đọng lại một lúc lâu. Rồi khuôn mặt của thị trưởng từ từ đanh lại và rất nghiêm, toàn bộ dáng vóc ông trở nên cứng rắn. Ông quay qua đại tá Lanser và nói, “Tôi không muốn tiếp chuyện khi có người này đồng hành với ông.”

Corell nói, “Tôi được quyền có mặt ở đây! Tôi là một quân nhân như những quân nhân khác. Chỉ đơn giản là tôi không khoác quân phục.”

Ông Thị trưởng lặp lại, “Tôi không muốn nói chuyện khi có sự hiện diện của người này.”

Ðại tá Lanser nói, “Có lẽ lúc này ông hãy rời khỏi đây, ông Corell?”

Corell nói, “Tôi được quyền có mặt ở đây!”

Lanser gay gắt lặp lại, “Ông hãy rời khỏi đây ngay, ông Corell. Ông muốn vượt quyền tôi hay sao?”

“Ồ, không, thưa ông.”

“Vậy làm ơn đi đi, ông Corell,” Ðại tá Lanser nói.

Corell ném một tia mắt giận dữ về phía Thị trưởng, và rồi ông quay đi, bước nhanh ra khỏi cửa. Bác sĩ Winter khùng khục nén tiếng cười, ông nói, “Tốt lắm, vừa đủ được một đoạn cho bộ sử của tôi.” Ðại tá liếc nhìn ông, ánh mắt gay gắt nhưng không nói tiếng nào.

Lúc này cánh cửa bên phải mở ra. Annie, đôi mắt đỏ quạch và mái tóc màu cỏ úa, thò khuôn mặt bực bội vào trong khung cửa. “Có mấy người lính đứng ở hiên sau thưa phu nhân,” Annie nói.

“Họ sẽ không vào trong,” Ðại tá Lanser nói. “Họ chỉ làm theo thủ tục nhà binh.”

Phu nhân nói với giọng sắc lạnh, “Annie, nếu cần nói chuyện gì, hãy để cho Joseph đưa tin nhắn vào.”

“Tôi không biết, nhưng chắc họ lăm le muốn vào trong,” Annie nói. “Họ ngửi thấy mùi cà phê.”

“Annie!”

“Dạ vâng, phu nhân,” và bà ta rút lui.

Ðại tá nói, “Tôi có thể ngồi được không?” Và ông giải thích, “Chúng tôi đã khá lâu không ngủ.”

Thị trưởng dường như bừng tỉnh khỏi giấc ngủ. “Vâng,” ông nói, “dĩ nhiên, mời ngồi!”

Ðại tá đưa mắt nhìn Phu nhân, bà ngồi xuống, và ông mệt mỏi đặt người xuống ghế. Thị trưởng Orden vẫn đứng, nửa như còn mơ màng.

Ông Ðại tá mở đầu, “Chúng tôi mong muốn hợp tác thân thiện chừng nào tốt chừng nấy. Ngài thấy đó, công việc này gần giống như là một cuộc mạo hiểm đầu tư hơn là bất cứ cái gì khác. Chúng tôi cần mỏ than ở đây và việc đánh bắt cá. Chúng tôi sẽ cố gắng hợp tác thân thiện với thật ít cọ xát.

Thị trưởng nói, “Chúng tôi không nhận được tin tức. Còn cả nước thì sao?”

“Bị chiếm hết cả,” đại tá nói. “Kế hoạch đã được trù liệu chu đáo.”

“Không có sự kháng cự ở bất cứ nơi nào sao?”

Ðại tá nhìn ông với vẻ thương hại. “Tôi mong là không có việc đó xảy ra. Phải, có vài cuộc kháng cự, nhưng chỉ gây đổ máu. Chúng tôi đã tính toán cẩn thận.”

Orden vẫn bám chặc vấn đề của mình. “Nhưng có sự kháng cự chứ?”

“Phải, nhưng kháng cự là ngu xuẩn. Giống như ở đây, kháng cự sẽ bị đập tan ngay lập tức. Kháng cự là ngu xuẩn và rất đáng tiếc.”

Bác sĩ Winter nắm bắt được nỗi lo âu của Thị trưởng về vấn đề của ông. “Phải,” ông nói, “ngu xuẩn, nhưng họ có kháng cự chứ?”

Ðại tá trả lời, “Chỉ có một vài nơi, và đã tan rồi. Dân chúng toàn bộ đều yên ắng.”

Bác sĩ Winter nói, “Dân chúng vẫn chưa biết có chuyện gì xảy ra.”

“Họ sẽ hiểu ra,” Lanser nói. “Họ sẽ không ngu xuẩn lần nữa.” Ông đằng hắng và giọng nói ông trở nên phấn khởi. “Thưa ngài, bây giờ tôi phải đề cập đến công việc. Tôi rất mệt nhưng trước khi tôi có thể nghỉ tôi phải dàn xếp những vấn đề của tôi.” Ông chồm tới trước ghế. “Tôi là một kĩ sư hơn là một quân nhân. Công việc này là một công trình công nghệ hơn là một cuộc chinh phục. Than phải được đưa lên khỏi lòng đất và vận chuyển đi. Chúng tôi có kĩ thuật viên, nhưng dân chúng địa phương phải tiếp tục làm việc ở mỏ. Như vậy rõ chứ? Chúng tôi không muốn tỏ ra thô bạo.”

Và Orden nói, “Phải, như vậy là đủ rõ. Nhưng giả sử dân chúng không muốn làm việc khai thác mỏ?”

Ðại tá nói, “Tôi hi vọng họ sẽ chịu làm, vì họ phải làm. Chúng tôi cần phải có than.”

“Nhưng nếu họ không chịu?”

“Họ phải làm. Họ là những người có trật tự. Họ không muốn rắc rối.” Ông đợi Thị trưởng đáp lời, nhưng Thị trưởng im lặng. “Có phải vậy không, thưa ngài?” ông đại tá hỏi.

Thị trưởng Orden vê vê chuỗi xích. “Tôi không biết, thưa ông. Họ có trật tự dưới chính quyền của họ. Tôi không biết họ sẽ như thế nào dưới chính quyền của các ông. Ðây là chuyện chưa từng được biết đến, ông thấy đó. Chúng tôi thiết lập chính quyền đã hơn bốn trăm năm rồi.”

Ông đại tá nói nhanh, “Chúng tôi biết, cho nên chúng tôi sẽ giữ lại chính quyền của ngài. Ngài vẫn là Thị trưởng, ngài sẽ ra lệnh, ngài sẽ trừng phạt và khen thưởng. Bằng cách ấy, họ sẽ không gây rắc rối.”

Thị trưởng đưa mắt nhìn Bác sĩ Winter. “Ý ông nghĩ sao?”

“Tôi không biết,” Bác sĩ Winter nói. “Ðể xem, chắc sẽ thú vị đấy. Tôi thấy sẽ có rắc rối. Dân chúng chắc sẽ oán hận.”

Thị trưởng Orden nói, “Tôi cũng không biết.” Ông quay sang đại tá. “Thưa ông, tôi là người thuộc về dân chúng ở đây, tuy vậy tôi cũng không biết họ sẽ làm gì. Có lẽ ông biết. Hay có thể họ khác với những gì ông hoặc tôi biết. Có nơi dân chúng tiếp nhận những người được bổ nhiệm tới, và vâng lời họ. Nhưng dân của tôi bầu tôi lên. Họ dựng tôi lên được thì họ có thể kéo tôi xuống. Có lẽ họ sẽ làm như vậy nếu họ nghĩ tôi ngả theo ông. Tôi không biết.”

Ðại tá nói, “Việc ngài làm vẫn là phục vụ cho họ nếu ngài giữ họ tuân theo trật tự.”

“Phục vụ?”

“Phải, phục vụ. Nhiệm vụ ngài là bảo vệ họ khỏi bị tổn hại. Họ sẽ lâm vào tình trạng nguy hiểm nếu họ nổi loạn. Chúng tôi cần phải lấy được than, ngài hiểu điều đó. Những người lãnh đạo của chúng tôi không bảo chúng tôi phải làm thế nào; họ chỉ ra lệnh cho chúng tôi khai thác than. Nhưng ngài có dân chúng của ngài để bảo bọc. Ngài phải khiến họ làm việc để giữ họ an toàn.”

Thị trưởng Orden hỏi, “Nhưng giả sử họ không cần đến an toàn?”

“Vậy thì ngài phải suy nghĩ giùm cho họ.”

Orden nói, hơi tự hào, “Dân chúng của tôi không thích có người khác suy nghĩ giùm cho họ. Có thể họ khác với dân của ông. Tôi đang bối rối nhưng điều đó tôi chắc chắn như vậy.”

Joseph bước nhanh vào, ông đứng chồm người tới trước sắp buột miệng nói. Phu nhân nói, “Joseph, có chuyện gì? Lấy cái hộp bạc đựng thuốc lá.”

“Xin thứ lỗi, Phu nhân,” Joseph nói. “Xin thứ lỗi, Ðức Ông.”

“Ông cần chuyện gì?” Thị trưởng hỏi.

“Annie, bà ta nổi giận, thưa ngài” Joseph nói.

“Xảy ra chuyện gì?” Phu nhân chất vấn.

“Annie không thích những người lính đứng ở hiên sau.”

Ðại tá hỏi, “Họ có gây rối không?”

“Họ nhòm Annie qua cửa sổ,” Joseph nói. “Bà ta ghét chuyện đó.”

Ông Ðại tá nói, “Họ thi hành mệnh lệnh, họ không làm hại ai hết.”

“Vậy nhưng Annie ghét bị người ta nhìn,” Joseph nói.

Phu nhân nói, “Joseph, bảo Annie hãy cẩn thận.”

“Vâng, thưa Phu nhân,” và Joseph đi ra.

Ðại tá khép mắt với dáng mệt mỏi. “Còn một việc nữa, thưa ngài Thị trưởng,” ông nói. “Tôi và ban tham mưu của tôi có thể trú ngụ ở đây được chứ?”

Thị trưởng Orden suy nghĩ một lát và nói, “Chỗ này nhỏ, có những chỗ khác rộng hơn, thoải mái hơn.”

Joseph quay trở lại với chiếc hộp bạc đựng thuốc lá, ông mở ra đưa đến trước mặt đại tá. Ðại tá lấy một điếu, và Joseph mồi điếu thuốc với vẻ kiểu cọ. Ông bập một hơi dài.

“Chuyện đó không thành vấn đề,” ông nói. “Chúng tôi thấy rằng một khi ban tham mưu của chúng tôi sống chung mái nhà với chính quyền địa phương, mọi sự sẽ yên tĩnh hơn.”

“Ý ông là,” Orden nói. “Dân chúng cảm thấy có sự hợp tác hay sao?”

“Phải, tôi cho là như vậy.”

Thị trưởng tuyệt vọng nhìn qua Bác sĩ Winter, bác sĩ đáp lại ông không gì khác hơn là một nụ cười nhăn nhó. Orden nói dịu, “Tôi có được phép từ chối vinh dự này không?”

“Rất tiếc,” đại tá nói. “Không được. Ðây là mệnh lệnh từ người lãnh đạo của tôi.”

“Dân chúng sẽ không thích điều này,” Orden nói.

“Lúc nào cũng dân chúng! Dân chúng không có vũ khí. Dân chúng không có tiếng nói.”

Thị trưởng Orden lắc đầu, “Ông không biết đâu, đại tá.”

Có giọng bực bội của một người đàn bà từ phía cửa lớn, có tiếng thụi mạnh, và tiếng kêu của một người đàn ông. Joseph từ cửa lớn chạy lủi vào. “Bà ta tạt nước sôi,” Joseph nói. “Bà ta rất giận.”

Có tiếng ra lệnh từ phía cửa, tiếng bước chân nặng nề. Ðại tá Lanser nặng nhọc đứng dậy. Ông hỏi, “Ngài không sai sử được những người hầu của ngài sao, ngài thị trưởng?”

Thị trưởng mỉm cười. “Chỉ rất ít,” ông nói. “Lúc bà ta vui vẻ, bà ta là một đầu bếp giỏi. Có ai bị thương không?” Ông hỏi Joseph.

“Nước đang sôi, thưa ngài.”

Ðại tá nói. “Chúng tôi chỉ muốn thi hành công việc của chúng tôi, một công trình công nghệ. Ngài phải trừng phạt đầu bếp của ngài.”

“Tôi không thể làm được,” Orden nói. “Bà ta sẽ nghỉ việc.”

“Ðây là tình trạng khẩn trương. Bà ấy không thể nghỉ việc.”

“Rồi bà ấy sẽ tạt nước,” Bác sĩ Winter nói.

Cánh cửa mở, một người lính đứng ở ngưỡng cửa. “Tôi có phải bắt giữ người đàn bà này không, thưa đại tá?”

“Có ai bị thương không?”

“Có, thưa đại tá, bị phỏng, và một người bị cắn. Chúng tôi đang giữ bà ấy, thưa đại tá.”

Lanser trông có vẻ ngơ ngác, sau đó ông nói, “Thả bà ấy ra, và lui ra ngoài, khỏi hàng hiên.”

“Vâng, thưa đại tá.” Người lính bước ra, cánh cửa đóng lại.

Ðại tá Lanser nói, “Tôi có thể ra lệnh bắn bà ấy. Tôi có thể nhốt bà ấy.”

“Sau đó chúng ta sẽ không có đầu bếp,” Orden nói.

“Chúng tôi được lịnh phải thân thiện với dân chúng của ngài.”

Phu nhân nói, “Xin phép ngài, tôi muốn ra xem thử mấy người lính có làm Annie bị thương hay không,” và bà đi ra.

Lanser lúc này đứng lên, “Tôi đã nói là tôi rất mệt, thưa ngài. Tôi cần ngủ một giấc. Làm ơn hợp tác với chúng tôi để tốt đẹp cho mọi người.” Thị trưởng không trả lời, “Ðể tốt đẹp cho mọi người, ngài muốn vậy không?”

Orden nói, “Ðây là một thị trấn nhỏ. Tôi không biết. Dân chúng đang bối rối, và tôi cũng vậy.”

“Nhưng ngài có ý định hợp tác chứ?”

Orden lắc đầu. “Tôi không biết. Khi dân thị trấn quyết định được họ sẽ làm gì, tôi có lẽ sẽ làm theo họ.”

“Nhưng ngài là người cầm quyền?”

Orden mỉm cười. “Có lẽ ông không tin, nhưng đây là sự thật: quyền lực thuộc về dân của thị trấn. Tôi không biết bằng cách nào hoặc tại sao, nhưng nó là như vậy. Nó có nghĩa là chúng tôi không thể hành động nhanh chóng như các ông, nhưng một khi phương hướng được đặt ra, chúng tôi đều chung tay hành động. Tôi đang bối rối. Tôi chưa biết được.”

Lanser nói, giọng mệt nhọc. “Tôi hi vọng có thể thân thiện với nhau, và mọi người sẽ cảm thấy dễ chịu hơn. Tôi hi vọng có thể tin tưởng ngài. Tôi không muốn nghĩ đến việc phải dùng đến những phương tiện quân sự để giữ gìn trật tự.”

Thị trưởng Orden im lặng.

“Tôi hi vọng có thể tin tưởng ngài.” Lanser lặp lại.

Orden đưa ngón tay lên ngoái lỗ tai. “Tôi không biết.”

Phu từ ngoài cửa bước vào. “Annie đang phẫn nộ,” bà nói. “Bà ấy ở phòng bên, đang nói chuyện vói Christine. Christine cũng nổi giận.”

“Christine là một đầu bếp còn giỏi hơn cả Annie,” thị trưởng nói.