1
Năm 10, huyện Nam Đốn.
Lưu Tú cầm tiền tiêu vặt mà anh trai cho, chạy lăng xăng ngoài chợ. Bây giờ cậu cũng coi như là có gia sản kếch xù rồi theo lý mà nói thì thích gì cũng mua được, nhưng khó là ở chỗ khoản tiền kếch xù của cậu, dân buôn thúng bán mẹt không dám nhận.
Từ khi Vương Mãng cướp ngôi nhà Hán lập ra nhà Tân liền hạ lệnh ngừng thông hành tiền Ngũ Thù, chuyển sang dùng ba loại tiền mới của triều Tân, là Đại Tuyền, Khế Đao và Kim Thác Đao. Tiền Đại Tuyền được đúc, trọng lượng chỉ tương đương với khoảng hai đến ba lần tiền Ngũ Thù, nhưng lại bằng giá của mười đồng Ngũ Thù, nên chẳng có hàng quán nào muốn nhận. Còn như Khế Đao ăn năm trăm Thù, Kim Thác Đao ăn năm nghìn Thù, thì chắc ai mù mắt mới chịu nhận thứ tiền tệ lỗ vốn này.
Nhưng chú của Lưu Tú là Tiêu huyện lệnh, bổng lộc đều phát bằng loại tiền người dân không thể tiêu thụ này, phụ thân của Lưu Tú đã qua đời, cậu và hai người anh đều do chú nuôi nấng. Anh cả Lưu Diễn trượng nghĩa khinh tài, tuy tiêu xài nhiều, nhưng sản nghiệp của cha để lại cũng tương đối sung túc, tiền tiêu vặt của ông chú cho mấy anh em, anh ta đều thoải mái cho hết các em, còn mình thì tính sau.
Lưu Tú đem đồng Kim Thác Đao ra ngắm nghía, thầm nghĩ nếu không quan trọng giá trị của nó, chỉ nhìn bên ngoài thôi, đồng tiền này cũng rất đặc biệt.
Đồng Kim Thác Đao này do một đồng tiền đồng và một thân đao ghép thành, rất giống như một tổ hợp giữa tiền đao thời Chiến Quốc và tiền Ngũ Thù thời Hán, đúc bằng đồng thau. Trên dưới đồng tiền sử dụng kỹ thuật thác kim, dùng vàng nạm vào hai chữ "nhất đao" khắc chìm tuyệt đẹp, trên thân đao thì đúc ba chữ "bình ngũ thiên", nên dân gian vẫn gọi là "nhất đao bình ngũ thiên", nghĩa là một đồng Kim Thác Đao bằng với năm nghìn đồng Thù.
Năm nghìn Thù đấy! Lưu Tú nhăn cả mặt lại, thế là tương đương với gia sản kếch xù rồi, phải biết rằng hiện giờ tuy chính trị bất ổn, lòng dân dao động, nhưng một cân thịt đắt cắt cổ cũng chỉ có giá hai mươi tiền, một chiếc áo bào vải cũng chỉ bốn, năm trăm tiền, ở cái huyện này năm trăm Thù là mua được cả một căn nhà kha khá rồi!
Nhưng vấn đề là, Kim Thác Đao giá trị to lớn thế, mà cậu không tiêu được!
Lưu Tú cầm đồng tiền Kim Thác Đao trong tay, muốn khóc không khóc nổi, cậu đã đi loanh quanh trong chợ rất lâu rồi, chẳng có ai muốn nhận đồng tiền đó của cậu, cho dù cậu muốn đổi rẻ cũng chẳng ai buồn đáp lời.
Việc này cũng trong dự liệu cả, nếu không thì sao anh cả nhà cậu lại có thể tùy tiện vứt cho cậu năm nghìn Thù để tiêu pha được, rõ ràng là làm khó cậu.
Vương Mãng cướp ngôi Hán, lập triều Tân, danh không chính ngôn không thuận, rồi những cải cách chính sách mới ban hành sau đó lại càng khiến mọi người khó hiểu, không ai thi hành nổi. Tiền tệ phát hành ra, không có ai dùng, người ta vẫn lén lút dùng tiền Ngũ Thù. Buổi sáng hôm ấy, Lưu Tú nhìn thấy có người dùng, tất nhiên nhiều nhất là Ngũ Thù Nguyên Thú do thời Hán Vũ đế phát hành, loại tiền Tử Kiềm làm từ đồng tím này được mọi người thích hơn cả, nó đáng giá hơn tiền Ngũ Thù bình thường một chút.
Lưu Tú nhìn ngó lung tung trong chợ, trong lòng không khỏi có chút đố kỵ.
Tính về xuất thân, cậu là cháu chửi đời của Hán Cao Tổ Lưu Bang, tuy rằng xét theo thông lệ phong tước, đến đời cậu đã chẳng còn nổi chút vinh dự hoàng tộc nào, đã không còn tước để phong nữa rồi. Đến ông chú cũng chỉ làm được chức huyện lệnh nhỏ nhoi, mà cũng phải dựa vào sức lực thật sự của mình. Giờ đây Vương Mãng cướp ngôi, họ lại càng mất đi thân phận danh dự quý tộc. Nhưng anh cả của cậu luôn luôn tự nhận mình là chính thống nhà Hán, cực kỳ bài xích và bất mãn với triều Tân Mãng, gần đây thậm chí còn bắt đầu phát tán hết gia sản, kết giao với người tài giỏi để mưu đồ, có vẻ rất muốn làm được chút việc gì đó.
Lưu Tú năm nay mới mười sáu tuổi, cũng coi như trưởng thành rồi, hồi nhỏ đi du học ở Trường An, đã trải nhiều chuyện đời. Lần này về, cậu cũng đang quan sát chút tâm tư đó của anh trai. Cậu có lòng muốn khuyên can, nhưng anh trai hơn cậu chục tuổi, anh cả cũng như cha, cậu thực sự không biết phải nói thế nào.
Vừa suy nghĩ phiền muộn vừa đi quanh, Lưu Tú bỗng nhận ra mình đã đến cuối chợ, chỉ lác đác có vài người đang bày hàng bên đường, cậu liền tiện thể ngó vào, thì phát hiện ra có một gánh hàng bày vài món đồ, xem ra là đồ cổ, trông rất đáng xem.
Lưu Tú thấy hứng thú liền ngồi xổm xuống, đưa tay cầm lật qua lật lại xem. Có vài thứ bát chén bằng gốm, có mấy thứ trông như tiền Tần Bán Lượng lưu hành thời Tần, mấy chiếc tước bằng đồng, một cặp ngọc bội hình chim xanh, vài cuốn sách thẻ tre... Lưu Tú nhìn thấy một chiếc bàn tính được vứt bừa trong đống đồ cổ, bỗng nhớ ra mấy món nợ trong nhà mình, bèn muốn mua một chiếc bàn tính về tính thử.
(Chén rượu thời cổ, có ba chân)
Những thứ khác không nói, nhưng việc tiêu pha của anh trai dạo này thực sự có phần hơi quá.
Lưu Tú cầm thử chiếc bàn tính lên, cảm thấy chất gỗ bàn tính có phần kém. Nhưng trong từng hàng rãnh hình cong chạy dọc trên bàn gỗ, là những viên hạt châu tròn bóng đáng yêu, trông như dùng ngọc xanh mài thành. Ở mỗi một rãnh, viên châu đầu tiên khác màu với bốn viên còn lại, được làm bằng bạch ngọc, một viên tương đương với năm số. Lưu Tú thử gẩy châu, cảm thấy chất ngọc mượt mà, cậu rất thích thú.
(Bàn tính thời cổ đặt các viên châu (dùng hạt đậu hoặc viên đá) vào trong rãnh trên bản gỗ làm con tính, chứ chưa dùng hạt xuyên qua thanh trượt như về sau này)
"Bàn tính này bao nhiêu tiền?" Lưu Tú lắc lắc chiếc bàn tính trong tay, các hạt châu va vào nhau kêu leng keng rất vui tai. Lưu Tú ngẩng đầu nhìn chủ hàng, mới phát hiện ra chủ hàng mặc một chiếc áo bào màu đen. Trong "Chu Lễ" màu đen là màu chính tông và tôn quý nhất, mà thời nhà Tần cũng coi màu đen là quý, triều Hán cũng chú trọng màu đen áo của quan lại đều màu đen. Thực ra Lưu Tú biết sở dĩ vải đen đắt như vậy, bởi vì màu đen là màu thẫm, khi nhuộm cần phải trải qua hơn chục công đoạn, thậm chí là những công đoạn phức tạp hơn nữa mới hoàn thành. Ngược lại, vì sao dân thường toàn mặc màu trắng, cũng bởi vì màu trắng không phải nhuộm, giá cả rẻ nhất.
Lúc này Lưu Tú mới thấy gã nam nhân mặc đồ đen còn rất trẻ, trông đầy vẻ thư sinh, mặt mũi tuấn tú, khiến ai nhìn vào cũng thấy dễ chịu.
Chắc vì nhà cửa suy vi, nên đành phải đem đồ trong nhà ra bán... Lưu Tú cảm thấy có chút đồng cảm, nên có ý muốn mua đồ của gã để giúp. Nhưng vừa nghĩ đến chuyện mình chỉ có mỗi một đồng Kim Thác Đao là cậu lại đau đầu, cậu đành phải rào trước luôn: "Tại hạ chỉ có một đồng Kim Thác Đao, không biết có dùng được không?"" Vừa nói, Lưu Tú vừa lấy đồng Kim Thác Đao ra.
Ánh mắt của gã chủ hàng trẻ tuổi chỉ nhìn lướt qua đồng Kim Thác Đao, rồi lập tức mỉm cười nói: "Chiếc bàn tính này hơi lỗi một chút, hay thôi đừng mua".
Lưu Tú hơi nhíu mày, cầm bàn tính trong tay lật qua lật lại xem kỹ, nhưng không thấy có bất cứ vết lỗi nào, bèn nghĩ gã không muốn nhận đồng Kim Thác Đao, cậu đưa luôn cả đồng rồi nói: "Không cần trả tiền thừa đâu". Nói rồi lập tức cầm bàn tính, đứng dậy đi ra. Cậu tính toán rất rõ, chiếc bàn tính tuy nhìn đẹp, nhưng nhiều lắm thì cũng khoảng một trăm tiền. Đồng Kim Thác Đao này tuy hơi khó tiêu thụ, nhưng chắc chắn là đáng tiền hơn một trăm tiền nhiều.
Tự cảm thấy mình vừa làm được một việc tốt, Lưu Tú thấy thoải mái tinh thần, ít nhiều cũng hiểu ra vì sao anh trai mình rất trượng nghĩa khinh tài, cảm giác đó thực sự rất hay.
Đằng sau cậu, gã chủ hàng lặng lẽ nhìn đồng tiền Kim Thác Đao, một hồi lâu sau mới thở dài nói: "Thôi đành...".
2
Lưu Tú cầm chiếc bàn tính về Thung Lăng, tất nhiên là bị người nhà cười nhạo.
Không phải vì Lưu Tú dùng Kim Thác Đao đổi lấy một chiếc bàn tính tầm thường, mà vì chiếc bàn tính này đúng là đã hỏng!
Lưu Tú lấy tay gẩy rãnh gỗ ở giữa bàn tính, có một viên châu không thể gẩy nổi, khiến cậu xấu hổ quá hóa giận. Ai cũng biết con tính thì phải gẩy được, nhưng lại có một viên không gẩy được, thế thì còn ai cần bàn tính này làm gì nữa?
Lưu Tú cũng chả thể trách nổi chủ hàng, bởi vì rõ ràng gã đã nói bàn tính này có lỗi, nhưng cậu không nghe, cứ vứt tiền đó rồi cầm về. Lưu Tú cảm thấy ánh mắt anh hai nhìn mình rất lo lắng, có lẽ là sợ cậu cũng như anh cả, tàn phá hết gia sản.
Lưu Tú bị soi một hồi, ngại quá, cầm bàn tính quay trở về phòng mình, cậu muốn nạy viên hạt châu bị kẹt ra, lấy đá mài mài nhỏ đi, thì chắc là vẫn dùng được. Viên châu đó trắng muốt, không một tì vết, trơn mịn như mỡ đông, không rõ có phải do ảnh hưởng tâm lý không, mà Lưu Tú cảm thấy viên châu đó đẹp hơn những con tính khác nhiều.
Ồ, có lẽ là do nó to hơn một cỡ?
Lưu Tú tìm đủ mọi cách, đều không thể nào nạy viên đó ra được, trừ phi phải phá hỏng cái rãnh bàn tính. Lưu Tú mầy mò đến toát mồ hôi, không hiểu nổi chiếc bàn tính này được làm bằng gì, viên châu đó to như thế mà cũng nhét được vào rãnh, thực là vô lý. Cuối cùng tìm đủ mọi cách, cậu cũng chỉ có thể khiến viên châu đó quay tại chỗ mà thôi.
Chẳng lẽ thực sự phải tháo rời chiếc bàn tính này ra?
Lưu Tú vừa nghĩ đến đổ, thì bỗng nghe thấy một giọng con gái lanh lảnh vang lên trong phòng, cất lên một cách biếng nhác: "Ta khuyên cậu nên bỏ ý định đó đi".
Lưu Tú giật hết mình, vội quay đầu lại, mới thấy trên giường cậu có một người đẹp áo trắng ngồi dựa trên đó, gương mặt như hoa như nguyệt, đẹp như một bức tranh thủy mặc, suối tóc đen dài không buộc lên, cứ để mặc cho chảy tràn xuống, trông có vẻ uể oải lười nhác.
Nhìn chằm chằm vào người lạ một lúc, Lưu Tú mới nhận ra mình như thế là quá kém lễ độ với người đẹp, liền vội đứng dậy hỏi: "Cô... cô là ai?"
"Ta là viên châu trong tay cậu". Người đẹp áo trắng đưa tay áo lên, che miệng ngáp dài một cái. Đôi mắt hạnh hoa hơi lim dim, nhìn chăm chú vào chiếc bàn tính Lưu Tú vẫn cầm trên tay, khẽ nhếch khóe miệng cười giễu cợt: "Tên nhóc không biết gì, một đồng Kim Thác Đao mà cướp được ta về đây, quá rẻ cho cậu rồi!"
Lưu Tú há hốc mồm, người đẹp áo trắng này thực sự là viên hạt châu trong bàn tính của cậu ư? Từ nhỏ Lưu Tú đã nghe rất nhiều truyện thần tiên, nên ngạc nhiên thì ngạc nhiên chứ cậu không sợ, cậu còn cảm thấy hứng thú liền giải thích: "Kim Thác Đao đáng tiền lắm đấy, hơn nữa cái bàn tính này có dùng được đâu! Tính ra thì ta chịu thiệt chứ". Lưu Tú thấy lời nói của đối phương không hề nặng nề sách vở, nên cậu cũng nói chuyện thoải mái theo.
Người đẹp áo trắng nghe xong, đôi mày lá liễu dựng ngược, hừ một tiếng: "Tên nhóc dốt nát! Đây là bàn tính do Phạm Thiếu Bá chế ra, bản thể của ta chính là viên Định Bàn Châu kia, Kim Thác Đao à... hừ!" Người đẹp áo trắng hơi nheo mắt, lẩm nhẩm tính: "Kim Thác Đao này e rằng chả được mấy năm là ngừng phát hành, à, chắc trăm ngàn năm sau sẽ trở thành đồ sưu tầm giá trị liên thành, kể ra Vương Mãng thiết kế tiền tệ cũng khá đấy, nhưng hiện tại thì nó còn lâu mới so được với Định Bàn Châu".
Phạm Thiếu Bá? Lưu Tú sững sờ, tuy cậu đọc sách không nhiều, nhưng Phạm Lãi, tự là Thiếu Bá, điều này thì cậu biết. Đó là nhân vật truyền thuyết thời Xuân Thu, từng phò tá Việt vương Câu Tiễn đánh bại nước Ngô xưng bá thời Xuân Thu, sau đó thì từ quan ra đi. Nghe đâu sau đó tự xưng là Đào Chu Công, ba lần buôn bán trở thành nhà giàu có, lại có ba lần gia tài khánh kiệt, đó là tổ nghề của mọi nhà buôn. Nếu nói chiếc bàn tính này của Phạm Lãi, thì không đến mức vô lý.
Tính ra, Phạm Thiếu Bá qua đời đã hơn năm trăm năm, thứ đồ có linh khí tu thành hình thể linh trí, cũng đủ thấy nó quý giá thế nào. Lưu Tú cười nhăn nhó, kính cẩn để chiếc bàn tính lên bàn, lúc này cậu nhớ lại vẻ mặt của gã chủ hàng, mới biết là mình hiểu nhầm ý của gã. vốn định bảo là sẽ trả lại chiếc bàn tính nhưng nhìn người đẹp áo trắng, Lưu Tú lại bỗng thấy không nỡ. Cậu mím môi lại, rồi nói rất thẳng thắn: "Nhưng bàn tính thì đã mua về rồi, cái đạo buôn bán là trọng chữ tín, chẳng nhẽ bán rồi lại đòi?"
Người đẹp áo trắng lại trở lại bộ dạng ngái ngủ, bĩu môi nói: "Thôi, ta ngủ ở đâu cũng như nhau, nếu không phải tên nhóc này định phá giường của ta, ta cũng chẳng thèm xuất hiện làm gì!" Nói dứt, nàng ta biến thành một dải khói xanh, bay về bàn tính trên bàn, chỉ thấy viên Đinh Bàn Châu lóe lên ánh sáng, rồi trở lại bình thường.
Lưu Tú nhìn chăm chăm vào bàn tính một hồi lâu, vẫn không dám nói gì cả. Mọi việc vừa nãy giống như ảo giác, cho dù cậu có kể lại với người khác, e rằng cũng chẳng ai tin. Lưu Tú đánh, lau sạch bàn tính một cách cẩn thận, rồi đặt ở một góc bàn sách, nơi mình có thể với tới được ngay.
Từ ngày hôm đó, Lưu Tú có thêm thói quen mới, đó là ngồi kể lể những chuyện lặt vặt với chiếc bàn tính. Cậu biết như thế là thất lễ, nhưng cậu không thể coi chiếc bàn tính này là đồ vật bình thường được nữa. Cậu cũng biết mỹ nhân áo trắng kia chắc là đang ngủ, nhưng cậu vẫn nóng lòng muốn gặp nàng lần nữa, còn lén lút đặt tên cho nàng là Châu Nhi.
Hôm đó, Lưu Tú vẫn theo thói quen, ngồi kể lể với bàn tính, thở dài nói: "Châu Nhi, đại ca ta định bán hết nhà cửa ông cha để lại, cô nói xem phải làm thế nào?" Thực sự Lưu Tú không còn ai để tâm sự nữa, anh cả và anh hai thì ngày ngày cãi nhau, ba người chị đều đã đi lấy chồng, còn chỗ ông chú thì dù sao cũng có khoảng cách thế hệ, cho dù có muốn khuyên giải, thì cũng không coi một thiếu niên còn chưa làm lễ đội mũ như cậu ra gì.
Căn nhà cũ ấy đầy những ký ức tuổi thơ của cậu, Lưu Tú không hiểu, vì sao anh cả có thể thật sự lâm vào bước đường khuynh gia bại sản này. Từ khi biết viên Định Bàn Châu có linh khí, Lưu Tú không dám chạm vào nó nữa, nhưng lúc này cậu đang hoang mang, nhìn viên châu lấp lánh ánh sáng trắng, cậu bất giác đưa tay ra chạm khẽ vào.
"Thằng nhóc dốt nát này, người cũ không đi, thì người mới không tới, có gì mà khó xử?"
Trong khoảnh khắc tiếng nói lanh lảnh cất lên, Lưu Tú vội vã quay người, lại thấy người đẹp áo trắng giống như lần trước xuất hiện, dựa hờ vào giường, một tay chống lên trán, dưới lớp áo trắng, vẫn nhận ra thân hình yểu điệu, khiến Lưu Tú thất thần. Một lúc sau cậu mới cười khổ: "Nhưng căn nhà này mà bán đi, người hầu hạ đi hết, thì ta phải đi làm ruộng mới nuôi sống bản thân được".
"Việc này dễ thôi, ta dạy cậu cách buôn bán, đảm bảo cậu trở thành người giàu nhất thiên hạ!" Người đẹp áo trắng vừa nhắc tới chuyện buôn bán là đã hết luôn vẻ ngái ngủ mỗi khi đôi mắt mở tròn, nàng hoạt bát hẳn lên, giống như một đóa quỳnh bỗng dưng nở rộ, hớp hồn người khác.
Lưu Tú hơi ngẩn người, nhưng rồi lập tức lắc đầu. Người ta nói là "sĩ nông công thương", dân buôn trong thời buổi này chẳng qua cũng chỉ cao hơn những ngành nghề thuộc loại "hạ cửu lưu" có một chút. Thương nhân giàu đến mấy cũng không được phép mặc gấm vóc lụa là, cũng không được đi xe ngựa quá sang trọng, không được làm quan, không được tự đứng tên để mua đất ruộng, hơn nữa bắt buộc phải kê khai tài sản và nộp thuế nặng cho triều đình. Nếu khai báo không thành thật mà bị phát giác, thì sẽ bị tịch thu hết tài sản, còn bị phạt đi lính vùng biên một năm. Có thể nói đám nhà buôn chính là một quả thị mềm mà ai cũng bóp được, cho nên dù Lưu Tú có khốn khó đến mấy, suy nghĩ trong đầu vẫn chỉ là đi làm ruộng, chứ không trở thành đám con buôn.
(Chín nghề được cho là thấp kém, gồm có: thầy cúng, gái điếm, đồng cốt, đánh mõ, cắt tóc, kèn trống, con hát, ăn mày, bán kẹo)
Nhìn Châu Nhi chán ngán bĩu môi, rồi lại lấy tay che miệng ngáp ngắn ngáp dài, Lưu Tú không muốn nàng lại lập tức quay trở về viên châu để ngủ như lần trước, liền vội nói: "Châu Nhi đừng bực mình, ta thực sự không nỡ bán ngôi nhà ông cha để lại mà! Đại ca ta bừa bãi quá!" Lưu Tú hơi có chút bất mãn, anh em thì phải có tôn ti, nên trước mặt anh cả, cậu đương nhiên không dám nói nhiều, có điều dù sao cậu cũng không thích những chuyện anh trai mình làm.
"Có gì mà không được? Cậu có biết "buông bỏ" nghĩa là gì không?" Người đẹp áo trắng không có chút phản ứng nào với cái tên mới của mình, cố gắng để mắt không díp lại, mỉm cười nói: "Bỏ được, cứ bỏ đi rồi sẽ được. Cũng có nghĩa là nếu muốn được thứ gì đó, thì ắt sẽ phải bỏ đi thứ khác. Đại ca của cậu rất rõ, anh ta muốn được người khác ủng hộ, thì phải từ bỏ tài sản của mình. Đôi bên cùng có lợi, chuyện giao dịch này tốt đấy chứ?"
"Cô... cô nói là...". Lưu Tú hơi bất ngờ, cậu không thể coi chuyện này như một cuộc giao dịch được. Anh trai cậu rõ ràng vẫn hay tự ví mình như Mạnh Thường Quân, có ba nghìn môn khách trong nhà...
"Cậu coi thường nhà buôn, rất nhiều người coi thường nhà buôn, nhưng mọi chuyện trên đời này, đều có thể coi như một cuộc giao dịch". Những ngón tay trắng và mảnh dẻ của Châu Nhi chạm lên đôi môi đỏ, nàng cười tít mắt: "Sao nào? Học theo ta, hãy làm một nhà buôn hoàn mỹ! Có lẽ cậu sẽ trở thành người chí cao vô thượng đấy".
Lưu Tú lắc đầu quầy quậy, ý nghĩ thương nhân là hạ tiện đã ăn sâu vào đầu cậu, không thể thay đổi được. Nhưng đúng là cậu học hành chậm chạp, du học Trường An bao nhiêu năm mà chẳng có chút tiến bộ nào. Khi cậu định nói gì để giải thích, thì nhận ra trong phòng chỉ còn một mình mình, Châu Nhi thấy cậu không có hứng thú gì, bèn không lãng phí thêm chút thời gian nào nữa, lập tức trốn vào trong Định Bàn Châu để ngủ tiếp.
Khẽ thở dài một tiếng, Lưu Tú lau sạch bụi bám trên bàn tính, nghĩ bụng từ ngày mai chắc cậu sẽ phải học cách làm ruộng rồi.
3
Từ ngày căn nhà ở Thung Lăng bán mất, Lưu Tú cùng hai anh trai chuyển về sống dưới căn nhà lợp cỏ, cũng tạm đủ để ba anh em sống. Tất nhiên Lưu Diễn, anh cả của Lưu Tú không ở cùng họ, anh ta tìm lại người đã mua căn nhà của họ, thuê lại, bề ngoài thì trông mọi thứ vẫn như cũ, tiếp tục dùng căn nhà cũ để chiêu đãi họ hàng thân thích và các hiệp khách giang hồ, còn Lưu Tú và anh hai Lưu Trọng thì ở trong căn nhà lợp cỏ nhỏ bé.
Tuy anh hai Lưu Trọng không thể ngăn cản Lưu Diễn bán căn nhà cũ đi, nhưng anh ta vẫn còn giữ được rất nhiều đồ cổ trong nhà, lần lượt đem đi bán. Lưu Tú nhìn thấy anh hai như vậy, bỗng nhiên nhớ lại gã chủ hàng mà lần trước cậu đòi mua chiếc bàn tính, thật giống với anh hai của cậu hiện giờ! Quả thực là chuyện đời khó đoán.
Tất nhiên Lưu Tú nhất quyết sẽ không đứng ra bán những món đồ cổ kia, dù sao cậu cũng có chút tính thư sinh, không chịu được cảnh ra chợ bán hàng bị người ta bình phẩm, bị người ta chê bai. Vì vậy cậu đành ngoan ngoãn cầm cuốc đi làm ruộng, không có cách nào khác. Cậu bắt đầu hiểu rằng, nếu thời cuộc đã loạn, trong tay có nhiều nhà cửa, tiền bạc, đồ cổ đến mấy cũng vô ích, đến lúc khó khăn, thì một miếng ngọc bội thượng hạng cũng không đổi nổi lấy một bữa cơm cứu mệnh.
Việc cậu hàng ngày ra ruộng cày cấy, người đầu tiên cảm thấy khó coi chính là anh trai cả, anh ta liền dúi cho cậu nhiều tiền, vỗ ngực nói tiền không đủ thì cứ đến tìm anh. Nhưng Lưu Tú thì không thiếu tiền, chỉ có điều thường ngày nếu bảo cậu đi kết giao với hào sĩ, rồi ngồi phê phán chuyện triều chính, thì cậu không rảnh rỗi đến thế. Dưới ánh nắng gắt cuốc đất đổ mồ hôi, lại khiến cho cậu được thấy bình an, thấy ngọt ngào, sung sướng hơn việc vất vả ôm đống sách khó hiểu kia đọc. Lưu Diễn thấy rất khó chịu với đứa em cam tâm làm nông dân của mình, thường hay chế giễu cậu kém cỏi, nhưng mỗi khi như vậy, Lưu Tú chỉ cười ngờ nghệch, chứ chẳng nghĩ ngợi gì. Còn anh hai thì quan sát cậu một thời gian dài, sau đó hai người nói chuyện với nhau rất lâu, rồi cũng không kêu ca gì cậu cả.
Châu Nhi của cậu không còn xuất hiện nữa, Lưu Tú rất muốn gặp nàng, rất muốn nghe cái giọng nói biếng nhác của nàng, nhưng Lưu Tú cũng có nguyên tắc của mình, nếu cậu đã chắc chắn mình không đi buôn, thì sẽ không dễ dàng chịu nghe lời.
Năm tháng như thoi đưa, thoáng chốc mà Lưu Tú đã làm nông dân được mười năm, cơ thể mỏng manh giờ đã rắn rỏi, người cao tám thước, mày râu đã rậm, nước da trắng nhợt giờ đã sang màu bánh mật khỏe khoắn, trên tay đã nổi chai.
Tính cách trước kia có phần hung hăng, thì trong những ngày tháng lao động, đã được mài giũa trở thành cẩn thận ôn hòa. Lại cộng thêm việc từ nhỏ đã đi du học ở Trường An, chàng vẫn mang một vẻ thư sinh trầm tĩnh an lành, không giống như những nông phu khác.
Vì chàng chăm chỉ cày cuốc tưới bón, nên mảnh ruộng của chàng hoa màu thu hoạch tốt, gia sản cũng khấm khá. Năm nay chàng đã hai mươi sáu tuổi, ở tuổi này những nhà khác thì con cái cũng có thể ra đồng làm ruộng được rồi. Bà con lối xóm gần như ai cũng từng mai mối cho chàng, nhưng chàng vẫn chưa nhận lời, thoái thác là phải có anh trai quyết định. Anh trai cả Lưu Diễn thì rất khó gặp, hàng ngày hành tung thần bí chẳng biết đi đâu, còn anh hai Lưu Trọng thì mở được một cửa hàng trên huyện, rất ít quan tâm tới cậu.
Vì sao không thành thân? Bản thân Lưu Tú cũng không rõ, ở nơi sâu thẳm nhất trong trái tim chàng, vẫn còn lưu một bóng giai nhân áo trắng, dù đã mười năm trôi qua, nhưng chẳng mờ đi chút nào.
Chàng thật quá ngốc nghếch.
Thỉnh thoảng, Lưu Tú cũng tự cười mình. Trong lòng chàng đang chờ đợi gì, ngay chính chàng cũng không biết nữa. Nhưng chàng biết, chàng không muốn nghe theo lời bà mối mà cưới bừa một cô con gái nhà nông chưa từng gặp mặt. Tuy giờ đây chàng ngày nào cũng ra ruộng làm việc đồng áng, nhưng từ trong lòng chàng không thừa nhận mình chỉ là một nông phu bình thường.
Từ khoảng ba năm trở lại đây, thiên tai đói kém, nạn châu chấu hoành hành, khắp nơi nổi lên mấy chục đạo quân khởi nghĩa như quân Lục Lâm, quân Xích Mi, quân Đồng Mã... Chiến tranh bốn bề, dân không sống nổi, không khí bất an ấy dần dần cũng đã lây lan tới gần Thung Lăng. Lưu Tú cắt hết lúa mạch trên đồng, trữ vào trong kho, xong rồi cũng bắt đầu ưu tư.
Anh cả Lưu Diễn của chàng nuôi rất nhiều tân khách, rất có danh tiếng, giờ thiên hạ đại loạn, lại càng có nhiều người mộ tiếng mà tìm tới. Bởi vì số người tăng mạnh, tiền với lương thảo-trong tay Lưu Diễn thì có hạn, việc tiếp đón những hào sĩ giang hồ ngày một khó khăn. Có người thì bắt đầu lén lút làm những việc không quang minh chính đại như đánh nhau cướp bóc, có kẻ tệ hơn còn công khai lấy danh nghĩa Lưu Diễn để chống lại quan phủ. Đám nha dịch thì như bầy kiến, ngửi thấy mùi là mò đến tìm nhà họ Lưu để gây khó dễ, cửa hàng của anh hai bị quấy nhiễu đến mức phải đóng cửa đã đành, thậm chí đến Lưu Tú cũng không được tha. Lương thực nhà Lưu Tú tích trữ được, quá nửa là bị đám nha dịch lấy mất, nếu cứ tiếp tục thế này, chỉ e sau này chẳng giữ nổi chút nào.
Lưu Tú bất chợt nắm chặt bàn tính trong tay, chàng đã quen mang theo bàn tính này ữong người, thỉnh thoảng lấy ra chà tay mấy cái lên Định Bàn Châu. "Châu Nhi, cô nói xem ta phải làm gì đây?" Lưu Tú lẩm bẩm một mình, lời nói vừa dứt thì chàng đã có chút xấu hổ, chàng đã qua tuổi đội mũ, sao vẫn cứ như hồi bé, chẳng có chủ kiến gì?
Nhưng trong bao năm nay, Lưu Tú đã quen với việc không có tiếng trả lời nào, bèn tự hỏi tự trả lời: "Bọn nha dịch đã đến đòi, thì số ngũ cốc này chẳng có hàng nào dám mua nữa. Đành phải vận chuyển về Tân Dã, còn có thể đi về theo anh rể hai, tránh tình hình hỗn loạn bên phía đại ca vậy...". Lưu Tú vừa nói, vừa bỗng nhiên cảm thấy viên Định Bàn Châu dưới tay mình chuyển động. Tim chàng đập mạnh, Lưu Tú nín thở, quả nhiên ngay lập tức chàng nghe thấy một tiếng nói ngái ngủ quen thuộc.
"Hả? Cuối cùng cũng đã nghĩ thông rồi à? Không làm nông phu nữa hả?"
Lưu Tú nhìn về nơi có tiếng nói, thấy Châu Nhi đang tựa vào cửa kho, hình như vừa mới tỉnh dậy sau giấc ngủ dài, mắt vẫn lờ đờ. Hình như với nàng, thời gian ngừng trôi, không để lại bất cứ dấu tích nào, vẫn phong thái phi phàm, áo trắng tinh khôi, đẹp như băng ngọc. Trái tim Lưu Tú bỗng nhiên nhói lên, hình như cuối cùng đã hiểu ra điều gì đó, nhưng chàng không kịp nghĩ kỹ, gương mặt nho nhã đã rạng rỡ ra luôn, chàng khẽ cười nói: "Châu Nhi, ta chỉ tạm thời không làm ruộng thôi, bán ngũ cốc đi, khai xuân năm tới vẫn sẽ tiếp tục".
Châu Nhi lấy tay áo che miệng, đôi mắt lại lim dim, ngáp dài một cái, rồi nói một cách lười nhác: "Tên nhóc dốt nát, thời buổi này, chỉ cần cậu đi chỗ khác, thì mảnh ruộng với căn nhà này sẽ bị người ta chiếm ngay, cậu còn muốn năm sau trồng cấy tiếp? Thật là ngây thơ".
Lưu Tú nghe xong cứng họng, nhưng không thể không thừa nhận rằng lời nói ấy rất hợp lý. Giờ đang thời loạn, khế ước nhà đất cũng chỉ là mảnh giấy vụn, ai cầm đao kiếm sắc hơn thì người đó lên làm đại ca thôi. Lưu Tú vẫn nghĩ sau mười năm mình đã trưởng thành hơn nhiều, nhưng Châu Nhi vẫn cứ gọi "tên nhóc dốt nát" như ngày xưa, làm chàng tức đỏ mặt tía tai, chàng lắp bắp hỏi: "Vậy... vậy cô bảo phải làm thế nào?"
Châu Nhi mỉm cười, bỗng chốc tứ phía như bừng sáng, cả căn nhà kho tầm thường như trở nên rực rỡ lạ thường vì nụ cười của nàng. Nàng nói chắc nịch: "Ta cho rằng kế hoạch đó rất tốt, đem ngũ cốc đến Tân Dã để bán. Nhưng ta sẽ dạy cậu cách làm, trong cái đạo buôn bán có rất nhiều học vấn đấy!"
"Việc này... chắc không tính là buôn bán...". Lưu Tú kháng nghị yếu ớt, nhưng nhìn thấy Châu Nhi đã hết ngái ngủ, hoạt bát hẳn lên, chàng cuối cùng cũng thôi không kháng nghị nữa.
Dù sao chàng cũng phải tới Tân Dã bán lúa, có Châu Nhi cùng đi, chẳng phải là một chuyện tốt sao?
Lưu Tú thu dọn đồ đạc, những thứ không đem đi được thì tìm một chỗ chôn sâu xuống. Châu Nhi cũng không về Định Bàn Châu để nghỉ ngơi như mọi khi nữa, mà đang rất hào hứng truyền thụ đạo buôn bán cho chàng. Lưu Tú vốn dĩ không coi trọng nghề buôn, cho rằng những thương nhân chẳng phải lao động vất vả gì, chỉ đem hàng hóa từ nơi này sang nơi khác là kiếm được bộn tiền trở nên giàu có. Nhưng qua lời kể sinh động của Châu Nhi, chàng cũng bắt đầu thay đổi suy nghĩ.
Vận chuyển hàng hóa đi giao dịch thì gọi là "thương" ngồi một chỗ bán hàng gọi là "cổ". Từ "thương nhân" bắt đầu được sử dụng vào đầu thời Chu, bởi vì thương nghiệp đời Thương vô cùng phồn vinh, di dân của triều Thương giỏi việc buôn bán, nên những di dân của nhà Thương đi làm việc buôn bán được người nhà Chu gọi chung là "thương nhân", ở thời Chu, danh xưng này có ý khinh miệt, coi như là loại hèn kém. Vậy nên cho dù thương nhân có giàu nhất thiên hạ, cũng không ai coi trọng, việc này có lẽ bắt nguồn từ đây.
Suốt dọc đường, Lưu Tú làm theo chỉ dẫn của Châu Nhi, sắp xếp xe ngựa chở lúa, thuê phu xe, tránh đạo tặc, lo lót cho đám sai dịch... Chỉ có mười mấy ngày, mà mệt hơn khi chàng đi làm ruộng nhiều. Chàng hiểu ra vì sao thương nhân lại có thù lao, bởi vì họ cũng phải vất vả, đòi thù lao là việc đương nhiên.
Khó khăn lắm mới đến Tân Dã, Lưu Tú vốn định nghỉ ngơi ở nhà anh rể, thì bị Châu Nhi bắt ra ngoài nghe ngóng tin tức. Việc buôn bán quan trọng nhất là tin tức từ các nơi, Lưu Tú cũng tốn chút công sức, nghe được ở đại đô thị Uyển Thành giá lúa lên cao, nếu đem lúa đến đó bán, thì còn được lãi thêm gấp đôi.
Lưu Tú sung sướng, tính rằng mình hoàn toàn có thể liên hệ được nhà buôn ở Uyển Thành, sau đó chàng về quê thu mua ngũ cốc để bán lại. Chàng cũng đã thay đổi hẳn cách nghĩ, khi thu mua lúa của bà con làng xóm, chàng có thể đẩy giá thu mua cao lên một chút, cao hơn nhiều so với giá cửa hàng lương thực ở Thung Lăng mua, vậy thì việc này có lợi cho bà con, có lợi cho chàng, đôi bên cùng thắng, tội gì không làm?
Lưu Tú cho rằng mình ngày xưa đúng là quá cứng nhắc, nếu như nghĩ thông sớm hơn, chàng có thể giúp nhiều người làm giàu hơn. Chàng rất phấn khích, đem suy nghĩ của mình nói cho Châu Nhi, thì nàng lại nhíu mày nói: "Đừng nóng ruột, cậu không thấy chuyện Uyển Thành cần mua lượng lớn thóc lúa, tin tức này rất có ẩn ý hay sao?"
Lưu Tú ngẩn người, rồi lập tức chau mày lại: "Cũng phải, nếu giá lúa ở Uyển Thành bị đẩy lên cao quá, thì ở Thung Lăng đã có người mua lúa bán lại từ lâu rồi. Vậy có nghĩa là, giá lúa mới chỉ lên cao gần đây thôi, căn nguyên chắc chắn là có người thu mua số lượng lớn, mới khiến giá cả nhảy vọt, vậy người đó vì sao lại thu mua lương thực số lượng lớn, chắc có lẽ là đang lập mưu khởi binh tạo phản...". Lưu Tú vốn là người rất thông minh, sau khi được Châu Nhi chỉ bảo, chàng rất có kiến giải về chuyện buôn bán, chàng từng bước một tiến hành suy luận, và cũng đoán ra được chân tướng.
"Cậu nói không sai, có vẻ như ở Uyển Thành có người đang mộ lính, nên mới cần trữ lương". Ánh mắt Châu Nhi sáng lên, cũng có phần ngạc nhiên vì sự thông minh dĩnh ngộ của Lưu Tú, người này học hành thì chẳng có chỗ nào giỏi giang, nhưng với việc buôn bán thì có thể nói là bảo một biết mười. Châu Nhi rất vui mừng vì cảm thấy mình đã tìm ra được một mầm non tiềm năng. Dù có hoang phí chục năm trời, nhưng trong số bao nhiêu người đi qua đi lại trước mặt nàng, chỉ có mỗi chàng tìm ra nàng trong đống đồ cổ có lẽ đúng là có duyên phận thật.
"Vậy... còn đi Uyển Thành nữa không? Hay là cứ đem lúa bán luôn ở Tân Dã là xong". Lưu Tú cỏ phần không an tâm, nơi kia nói dễ nghe một chút thì là quân khởi nghĩa, nói khó nghe một chút thì là đám phản tặc. Nếu như dám phản tặc không cướp tiền, mà cướp thóc lúa của chàng, thì chẳng phải là vốn bỏ ra mất hết sao? Không ngờ Lưu Tú bây giờ đã suy nghĩ giống như một thương nhân thực sự rồi.
Châu Nhi nhếch khóe miệng, nói một cách hơi khinh khỉnh: "Trông cái bộ dạng của cậu kìa, năm xưa Phạm Thiếu Bá đem người con gái trong lòng mình dâng cho nước Ngô, đổi lấy mười năm được nghỉ ngơi cho nước Việt, cuối cùng Việt vương nếm mật nằm gai, ba ngàn quân Việt đánh bại nước Ngô, làm nên bá nghiệp thời Xuân Thu. Năm xưa Lã Bất Vi, chỉ một lần buôn bán đồ lạ, mà đưa được Tần Trang Tương vương lên ngôi vua nước Tần, lại đem con hát nhà mình tặng cho Tần vương, tới tận giờ vẫn có người nghi ngờ thân phận của Doanh Chính. Lã Bất Vi sau đó làm đến chức thừa tướng nắm giữ triều chính nước Tần trong ba mươi lăm năm, một tay che cả bầu trời, đến Tần Thủy Hoàng cũng không dám tự tiện làm gì. Hai vị đó mới là những thương nhân thành công nhất, cậu phải học thêm nữa đi".
Lưu Tú hiểu ra chút vấn đề, liền ngạc nhiên hỏi:"Chẳng nhẽ Châu Nhi cô quen ông Lã Bất Vi đó sao?"
Châu Nhi vươn vai lười biếng, một tay chống cằm, khẽ cười, lòng đầy hoài niệm: "Đúng thế, ông ấy cũng từng là chủ nhân của Định Bàn Châu".
Lưu Tú có chút thất thần, bối rối không biết nói sao. Chủ nhân của Định Bàn Châu đến giờ chàng chỉ biết có hai người, mà đều là những người rất nổi tiếng. Chàng có chút xấu hổ, cũng đã hiểu vì sao mười năm nay Châu Nhi không nói lời nào, coi chàng như không tồn tại. Một kẻ muốn làm nông phu dưới quê, thì đúng là không có tiền đồ gì cả.
Châu Nhi không nhận ra tâm tư của Lưu Tú, lại tiếp tục dạy bảo: "Cậu có biết người đời coi thường thương nhân, là bắt đầu từ đâu không?"
Lưu Tú là người đọc sách, câu hỏi này không làm khó chàng được, chàng liền đáp ngay: "Tần từ sau khi sử dụng Thương Ưởng biến pháp thì coi trọng nông nghiệp coi thường thương nghiệp, cho rằng nông là gốc, thương là ngọn. Lã Bất Vi cũng từng viết tới bốn thiên "Thượng Nông" trong "Lã Thi Xuân Thu", đề xướng ra cách nói đó. Từ sau thời Hán Vũ đế thì càng nặng nề".
Châu Nhi cười khinh bỉ: "Nông là gốc, thương là ngọn, không thể hiểu như vậy được, thực chất của gốc và ngọn cũng không phải như vậy. Lấy ví dụ, một đất nước giống như một cái cây lớn khỏe mạnh, vậy thì nông nghiệp chính là bộ rễ của cái cây đó, thương nghiệp chính là cành lá của cây. Một cái cây không có bộ rễ tất nhiên là không thể sống, nhưng có cây nào khỏe mạnh mà cành lá khô héo không? Tuy Lã thừa tướng không thể công khai chỉ trích chính sách Thương Ưởng để lại, nhưng bản thân ông là một nhà buôn hàng đầu, đương nhiên phải hiểu đạo lý đó. Nhưng sau này đến Hán Vũ đế, để thực thi chính sách ngu dân mà đã cố tình bóp méo khái niệm ấy, đổi lộn cả gốc lẫn ngọn".
Lưu Tú nghe xong Châu Nhi nói thì há hốc mồm, tuy cảm thấy hơi có chút cãi cùn, nhưng không thể không công nhận là cũng có chút đạo lý.
Châu Nhi cười, không nói tiếp nữa, cũng không hy vọng chàng ngay lập tức có thể thay đổi cách nghĩ thâm căn cố đế của mình. Nàng quay lại chủ đề ban nãy: "Cảnh giới cao nhất của cái đạo buôn bán là bán những gì người ta thích. Trước mắt cậu có một cơ hội cực tốt, thứ mà người ta cần, vừa hay cậu lại đang có, chi bằng thử đi".
Lần này Lưu Tú không hỏi nữa, mà bắt đầu suy nghĩ cẩn trọng. Nhìn bề ngoài thì có vẻ những tay hào cường trong Uyển Thành đang cần lương thực, đúng là chàng có, đem ra giao dịch được, nhưng Châu Nhi không thể đơn giản nói về chuyện này:
Hào cường khởi nghĩa, thì thiếu thứ gì? Thiếu lương thực, thiếu vũ khí, thiếu người... thực sự là thiếu nhiều thứ quá. Vậy thì, nghĩ theo chiều ngược lại, ngoài lương thực ra, chàng còn có thể cung cấp thứ gì? Chàng đọc sách không nhiều, không có mấy học thức, tuy có cái danh là cháu chín đời của Lưu Bang, nhưng trong nhà lại không có tiền... Từ từ, chàng vừa nghĩ đến cái gì nhỉ? Cháu chín đời của Lưu Bang?
Châu Nhi nhìn thấy vẻ mặt như chợt hiểu ra mọi chuyện của Lưu Tú, thầm nhủ người này quả nhiên là người có thể đào tạo được. "Phải rồi, họ thiếu một cái danh nghĩa để khởi nghĩa được danh chính ngôn thuận, có một người là tông thất nhà Hán gia nhập, họ hẳn phải trải chiếu ra đón".
Lưu Tú có chút chần chừ, chàng không hề nghĩ rằng mình sẽ bị cuốn vào cuộc chiến, nhưng chàng nhìn thấy đôi mắt chờ đợi của Châu Nhi, liền mạnh dạn gật đầu.
Nếu hai đời chủ nhân trước của Châu Nhi đều nổi danh một thời, vậy thì chàng tuyệt đối không thể đi sau người khác được!
4
Một tháng sau, Lưu Tú ở Uyển Thành, Lưu Diễn ở Thung Lăng, anh rể hai của Lưu Tú là Đặng Thần ở Tân Dã lần lượt khởi binh, trong đó đại ca Lưu Diễn chiêu mộ được con em họ Lưu và môn khách tổng cộng bảy tám ngàn người, thanh thế lớn hơn cả.
Trong cuộc đời Lưu Tú, từ sau khi học vỡ lòng lúc sáu tuổi, trải qua chục năm học hành vất vả, rồi chục năm sau đó lao động cần cù trên đồng ruộng, chứ chưa từng tiếp xúc với việc tác chiến đánh trận. Nhưng Châu Nhi nói với chàng rằng mọi thứ hết sức đơn giản.
Mọi việc trên đời này đều có thể dùng đạo buôn bán để giải quyết.
Chàng không biết đánh trận, không sao, chàng có thể khiến người biết đánh trận xông lên trận tiền, sau đó đem quan tước và tiền của cho họ. Chàng không có vũ khí, không sao, chàng có thể tìm đến người biết rèn vũ khí, dùng vàng bạc châu báu để trao đổi. Chàng dần dần thừa nhận, thương nhân chính là những người không gì không thể làm. Trong lòng mỗi người đều có thứ gì đó họ cần, chỉ cần tìm ra thứ đó, là có thể đem đổi lấy thứ mình cần. Hơn nữa cho dù mình không có thứ đối phương cần, thì sau một hồi giao dịch, cũng có thể lấy được từ chỗ người khác, cái chuỗi lợi ích to lớn này, dần dần rồi sẽ biến thành một thứ to lớn hơn nữa còn Lưu Tú thì là kẻ chủ đạo ẩn thân ở giữa.
Bỏ được, chỉ cần biết bỏ, là sẽ có được.
Lưu Tú tôn thờ câu nói Châu Nhi dạy chàng, kiến nghị anh cả Lưu Diễn tìm một chỗ dựa lớn hơn. Bởi vì quân khởi nghĩa của họ tuy rất kiêu dũng, nhưng không thể đơn độc chống lại quân đội triều đình. Lưu Diễn chọn quân Lục Lâm. Lưu Diễn tài năng xuất chúng, giết địch chém tướng, chỉ trong vòng hai năm, đã leo lên ghế cao trong quân Lục Lâm, đồng thời cũng gây ra không ít áp lực cho những bè đảng khác.
Châu Nhi đã cảnh cáo cho Lưu Tú, Lưu Tú cũng khuyên nhủ anh trai cả, nhưng tiếc là Lưu Diễn không chịu nghe người khác khuyên, coi lời nói chân thành của Lưu Tú như gió thoảng bên tai. Lưu Tú cũng chỉ biết im lặng, tự mình lo cho cẩn thận, ẩn mình thật kỹ, trong mắt người khác chàng là một kẻ nhát gan sợ sệt.
Quan hệ giữa Châu Nhi và Lưu Tú cũng ngầm thay đổi, không còn là Châu Nhi chỉ đạo một phía nữa, Lưu Tú thỉnh thoảng cũng đưa ra những phán đoán cực hay, khiến Châu Nhi phải nhìn chàng với con mắt khác.
Chàng trai này, so với hai đời chủ nhân trước của nàng, thì quả là tiến bộ quá nhanh. Châu Nhi có lúc cũng phải thấy khâm phục, vì sao lại có người sau chục năm học hành, chục năm làm nông phu, mà đến khi làm thương nhân vẫn như cá gặp nước thế này?
À không, thực ra nói một cách nghiêm túc, thì Lưu Tú không phải là thương nhân, mà là một người làm chính trị.
Lưu Diễn đánh đâu thắng đó, thanh danh trong quân đội càng lúc càng cao. Để áp chế uy phong của Lưu Diễn, các lãnh đạo quân Lục Lâm đã liên danh để đưa một người họ Lưu vô danh là Lưu Huyền lên làm hoàng đế. Lưu Huyền tính ra còn là anh họ của anh em Lưu Diễn, vốn chỉ là một chân thuộc quan, một hoàng đế không có căn cơ không có thực lực như vậy, rất thích hợp để làm một con rối ngồi ở ngôi cao.
Lưu Diễn vì lo cho đại cục, nên phải đồng ý cùng lập Lưu Huyền làm vua, đổi niên hiệu làm Thủy Nguyên, gọi là Canh Thủy đế.
Lưu Tú bắt đầu thấy mọi việc có vẻ gì đó không đúng, nhưng chàng tạm thời cũng không thể xoay chuyển tình thế được. Đồng thời chàng cũng nhận ra rằng, thực lực của họ vẫn còn thiếu rất nhiều, nếu không thì chàng đã hoàn toàn có thể đưa anh mình lên làm vua, chứ không phải bị động
Trận thắng Côn Dương này, lấy ít thắng nhiều, lấy yếu thắng mạnh, đã thay đổi hẳn tương quan thực lực giữa quan quân và quân khởi nghĩa. Lưu Tú, người tạo nên kết quả này, khiến tất cả mọi người đều phải nhìn với con mắt khác. Đồng thời, Lưu Diễn cũng phá tan Uyển Thành với trọng binh triều đình canh giữ, rồi nhanh chóng đưa Canh Thủy đế dời đô về Uyển Thành.
"Đại ca của cậu nguy hiểm rồi". Châu Nhi kết luận như vậy sau khi nghe được tin tức vừa rồi.
Lưu Tú tái mặt, chàng và anh trai lần đầu tiên chia nhau ra hành động, chàng phụ trách giữ Côn Dương, anh trai chàng thì phụ trách đánh Uyển Thành, vốn định là hai người cùng hỗ trợ cho nhau, nhưng cuối cùng thì anh trai chàng vẫn không sửa nổi bản tính thích thể hiện, giờ đây dưới một người trên muôn người, chắc chắn sẽ gây ra cái nhìn thù địch của các tập đoàn lợi ích trong quân Lục Lâm.
"Này... cậu quyết định thế nào?" Châu Nhi cảm thấy tò mò hỏi.
Lưu Tú gần như không hề do dự, trả lời: "Tôi sẽ đi Uyển Thành ngay".
Châu Nhi nhíu mày, hơi ngạc nhiên: "Cậu vừa mới được Côn Dương, không muốn yên lòng quân sĩ đã sao?"
Lưu Tú gẩy bàn tính trong tay, nói bình thản: "Cô từng nói, phải bỏ thì mới được, trong lòng tôi, đại ca mãi mãi là người tôi không thể bỏ được".
Châu Nhi thấy thái độ thản nhiên và giọng nói dứt khoát của chàng, nàng hơi lặng người.
Trong suy nghĩ của những chủ nhân trước kia của nàng, mọi thứ đều có thể vứt bỏ, dù là người con gái mình yêu, là gia đình, hay họ hàng bạn bè... Thậm chí là nàng, người đã giúp họ...
Châu Nhi biết, Lưu Tú chắc chắn là rất rõ một chuyện, đó là chỉ cần còn Lưu Diễn, thì Lưu Tú sẽ không có chỗ để vươn lên, con người như Lưu Diễn trời sinh ra đã luôn thu hút ánh nhìn của người khác, Lưu Tú chỉ có thể sống dưới bóng của anh ta mà thôi. Chẳng nhẽ chàng không hề có suy nghĩ gì? Chàng vẫn giữ bản tâm bất biến của mình ư?
Chính người luôn ở bên cạnh Lưu Tú như nàng, là người biết rõ chàng nói thật lòng, tuyệt nhiên không có chút gì giả dối.
Nhìn Lưu Tú anh tuấn mạnh mẽ, Châu Nhi cảm thấy chàng rất đáng tin, chàng có một thứ khí chất khiến người khác tin tưởng. Một chàng trai văn võ song toàn, thần thái phi phàm, liệu người con gái như thế nào mới có được chàng?
Lòng Châu Nhi rối bời, chồi non vẫn cất giấu trong tim bỗng nhiên mọc lên như cây măng tre sau cơn mưa, khiến nàng không kịp đề phòng.
Nhưng nàng chưa kịp nghĩ nhiều, thì một cơn ác mộng ập tới.
Khi Lưu Tú biết tin đại ca Lưu Diễn của mình bị giết, chàng sững sờ. Chàng chấp nhận được việc anh cả chàng phải da ngựa bọc thây trên chiến trường, nhưng tuyệt nhiên không chấp nhận được chuyện bị người của chính mình đâm đằng sau lưng. Tội kháng chỉ ư? Chàng quyết không tin!
Châu Nhi dựa hờ vào giường, đóng cuốn sách trên tay lại, cười chế nhạo: "Ngu xuẩn. Chim hết cất cung, thỏ hết giết chó là phải, nhưng chim còn chưa hết, thỏ còn chưa chết cơ mà! Tên Lưu Huyền đó thực sự là ngu xuẩn!" Hơn nữa hắn ra tay nhanh quá. Châu Nhi nhìn thấy Lưu Tú đã chuẩn bị xong hành trang, chàng đang chuẩn bị khởi hành tới Uyển Thành.
Lưu Tú bóp chặt trán mình, dù đang đau đớn quằn quại cũng ép đầu óc mình phải tỉnh táo suy nghĩ. Chàng đã đánh giá Lưu Huyền quá cao, cứ nghĩ hắn sẽ lợi dụng đại ca chàng để lấy được thiên hạ xong rồi mới tính tiếp, nên chàng không phòng bị gì mấy. Không ngờ hắn lại ra tay nhanh đến như vậy. Hắn không sợ những người dưới quyền hắn chán nản ư?
"Cậu định làm gì? Kêu gọi thủ hạ rời bỏ Canh Thủy đế, tự mình dựng cờ nổi dậy?" Châu Nhi lim dim đôi mắt hoa hạnh, nhìn một bên gương mặt tuấn tú của Lưu Tú nghĩ ngợi. Mới đấy thôi mà nàng đã ở bên chàng trai này mười hai năm rồi, chàng từ một cậu thiếu niên đã biến thành một trang nam tử đầu đội trời chân đạp đất. Không hiểu vì sao, Châu Nhi bỗng nhiên hơi mơ hồ, Lưu Tú năm nay đã hai mươi tám tuổi rồi, vậy mà vẫn không có người con gái nào bên cạnh...
Lưu Tú cúi đầu, chau mày lại, tự mình lẩm bẩm: "Mình cần phải... nghĩ cho kỹ...".
Châu Nhi nén những suy nghĩ miên man trong đầu mình xuống, bây giờ không phải là lúc.
Lưu Tú quyết định chọn cách giả vờ để đối phó.
Chàng lập tức đến Uyển Thành, chủ động từ bỏ quân đội trong tay, vạch rõ ranh giới với Lưu Diễn, không hề có chút đau khổ nào của người em mất anh, cũng chẳng thấy có vẻ gì là để tang anh trai, cả ngày chỉ uống rượu mua vui, không tham dự chính sự. Chàng còn nói trận chiến Côn Dương là công lao của thủ hạ mình, thậm chí chủ động tuyên bố "Làm quan phải tới Chấp Kim Ngô, lấy vợ phải được Âm Lệ Hoa".
Chấp Kim Ngô, ngang với cửu khanh, là thống soái tối cao của quân thủ vệ kinh đô, Lưu Tú biểu thị hùng tâm của mình chỉ đến có vậy. Còn Âm Lệ Hoa là mỹ nữ nổi tiếng ở thành Tân Dã, Lưu Tú công khai bày tỏ lòng ái mộ của mình.
Chỉ có điều, không một ai có thể hiểu những nỗi lòng chua chát của chàng khi nói ra hai câu đó.
Bỏ được, có bỏ, thì mới được. Cũng có nghĩa là, muốn có được cái gì đó, thì phải bỏ những thứ khác đi.
Đạo lý này, năm chàng mười sáu tuổi đã hiểu rất rõ, chỉ là không ngờ rằng, chàng lại thấu hiểu sâu sắc đến vậy.
Châu Nhi nhìn thấy hết mọi việc chàng làm, biết chàng bề ngoài thì uống rượu mua vui, nhưng lúc về nhà thì không ăn một miếng thịt, mỗi ngày thức dậy, gối đều ướt đẫm nước mắt. Người con gái tên là Âm Lệ Hoa, tất nhiên là đẹp, nhưng thứ mà Lưu Tú nhắm tới, là gia thế hiển hách của nàng ta.
Gia tộc họ Âm là dòng dõi danh tướng Quản Trọng thời Xuân Thu, cuối thời Tần đầu thời Hán, gia tộc họ Âm dời đến Tân Dã. Hơn nữa gia tộc họ Âm không chỉ có xuất thân hiển hách, mà còn là nhà giàu số một trong vùng, địa vị và tài sản thậm chí có thể ngang hàng với những vị vua chư hầu thời phân phong.
Châu Nhi biết, Lưu Tú đang tìm chỗ dựa cho chính mình. Tuy Lưu Tú là cháu chín đời của Lưu Bang, nhưng không có chút căn cơ nào, nói cho cùng thì cũng chỉ là một anh nông phu mà thôi.
Quả nhiên, đến chuyện hôn nhân đại sự của bản thân, cũng có thể đem ra giao dịch.
Châu Nhi thầm cảm thán, vừa tự khen mình đào tạo ra được một thương nhân hàng đầu, lại vừa âm thầm tiếc nuối.
Trên đời này, đúng là không có chuyện có được tất cả. Có điều cô Âm Lệ Hoa kia, e rằng cũng sẽ lại biến thành vật cống nạp cho mưu đồ chính trị...
"Không nỡ bỏ đi à?" Nếu Lưu Tú không bận rộn với việc cầu hôn, thì gặp cảnh này nhất định là sẽ phải ngạc nhiên tột độ. Bởi vì lúc này người xuất hiện trong phòng chàng, chính là gã chủ hàng năm xưa. Mười hai năm đã trôi qua, gương mặt gã vẫn như xưa chẳng có chút thay đổi nào.
"Có gì mà không bỏ được?" Châu Nhi uể oải ngáp dài một cái, "Chính ta đã dạy cậu ta cách để trở thành một thương nhân hoàn hảo. Đem thứ mình có vứt bỏ đi, để đổi lấy thứ có giá trị hơn. Mọi thứ đều có thể đem đổi, đến cả người thân, hôn nhân, sinh mạng của mình...".
Châu Nhi vẫn còn định nói tiếp nhưng lại không nói nữa.
Nếu cứ thế này, nếu có một ngày tình thế bức bách, thì liệu chàng cũng sẽ giống như hai người chủ trước, đem nàng ra đổi chác hay không?
Hoặc là, nàng không muốn nhìn thấy chàng lấy vợ sinh con...
Gã chủ hàng cầm chiếc bàn tính lên, lắc lắc mấy cái trong tay, nhếch mép cười: "Cô nói xem, nếu ta đem cô ra đổi ngọc tỉ truyền quốc ngọc bích Hòa Thị của hắn, thì liệu hắn có đổi không?"
Châu Nhi liếc gã một cái, hừ một tiếng: "Không cần phải thử, ta không muốn biết câu trả lời...".
"Thực ra, trong lòng cô từ lâu đã có câu trả lời rồi, không phải thế sao?" Chủ tiệm bình thản cười nói, cất bàn tính vào trong người, nhẹ nhàng đẩy cửa đi ra.
Tháng Sáu năm Canh Thủy thứ nhất, Lưu Tú cưới Âm Lệ Hoa làm vợ.
Tháng Chín năm Canh Thủy thứ nhất, Lưu Tú đưa Âm Lệ Hoa về Tân Dã, một mình đi tới Lạc Dương, tính chuyện thu phục vùng đất Hà Bắc.
Tháng Giêng năm Canh Thủy thứ hai, để liên thủ với Chân Định vương, chỉ sau khi cưới Âm Lệ Hoa được nửa năm, Lưu Tú đã viết giấy cho vợ xuống làm thiếp, cưới con gái của nhà họ Quách ở Chân Định là Quách Thánh Thông.
Năm Canh Thủy thứ ba, tức là năm 25, Lưu Tú đã chiếm nhiều châu quận, có trăm vạn đại quân, được các tướng lĩnh ủng hộ, lên ngôi hoàng đế ở đình Thiên Thu, phía nam thành Cao, Hà Bắc, đổi niên hiệu làm Kiến Vũ, vẫn đặt quốc hiệu là Hán, lịch sử gọi là Hậu Hán hoặc Đông Hán.
Từ đó, tấm màn lớn của triều đại Đông Hán đã được kéo ra...
5
Năm 2012.
"Hả? Thế có nghĩa là chiếc bàn tính đó thực ra là của Hán Quang Vũ đế?" Bác sĩ ngạc nhiên, đôi tai thỏ lại lắc lư, "Hơn nữa trong đó còn có một mỹ nữ tuyệt thế đang ngủ? Vậy mà anh cũng chôn sao?"
Mấu chốt chắc là nằm ở câu sau. Chủ tiệm mỉm cười: "Không sao, dù sao cô ấy cũng ngủ hai nghìn năm nay rồi, chuyển xuống đất ngủ thì cũng có khác gì đâu". Đợi sau khi phá được trận pháp, lại đào cô ấy lên cũng chả sao. Hơn nữa, trong hai nghìn năm nay, Châu Nhi chưa từng tỉnh lại lần nào, chủ tiệm định vứt luôn nàng ta đi, xem nàng ta có tỉnh dậy nữa không.
"...". Bác sĩ không cam lòng, lắc lắc đôi tai thỏ, khẽ nói: "Nghe nói cái tên Lưu Tú đó thực ra là rất ngược đời! Trong vài năm thôi đã lên làm vua, hơn nữa sau khi lên ngôi, không hề giết không hề đuổi một công thần nào, phải nói là rất biết cách cân bằng! Có lẽ là Châu Nhi dạy dỗ tốt, dùng trí tuệ của thương nhân để làm hoàng đế, chà chà! Chắc đây là truyện để khuyến khích thanh niên phấn đấu rồi!"
Chủ tiệm không đáp lại sự phấn khích của bác sĩ, chỉ nhíu mày, liếc thấy phía sau lưng của chú thỏ là một chiếc Ipad, màn hình đang hiển thị bài viết về cuộc đời của Lưu Tú.
Bác sĩ hắng giọng mấy tiếng, tắt chiếc Ipad đằng sau đi, cất chiếc bút cảm ứng vào trong túi phía trước bụng thỏ, vờ như không có chuyện gì, chuyển chủ đề: "Nhưng mà kể ra thì anh cũng kiếm được món hời từ chỗ Lưu Tú còn gì! Sau đó lấy chiếc bàn tính yêu thích của người ta mà không nói tiếng nào, thế là bắt nạt người khác à?"
Chủ tiệm lau sạch từng viên châu một, bình thản nói: "Tôi làm theo nguyện vọng của Châu Nhi, cô ấy muốn đi, tôi mới đem cô ấy đi. Còn chỗ Lưu Tú, tôi để lại vài lạng vàng, cũng đủ bù cho giá trị đồng Kim Thác Đao rồi. Hắn ta không thiệt đâu".
"...". Bác sĩ có thể tưởng tượng, năm xưa khi Lưu Tú tìm khắp nơi không thấy Định Bàn Châu đâu, rồi lại nhìn thấy mấy lạng vàng, chắc là vẻ mặt phải hay lắm.
Chủ tiệm khẽ đặt tay lên viên Định Bàn Châu không tháo được, chìm vào suy tư.
Thực ra câu trả lời của câu hỏi năm xưa, gã và Châu Nhi đều biết.
Đừng nói là ngọc tỉ truyền quốc ngọc bích Hòa Thị, cho dù là ngôi vua, Lưu Tú chắc chắn sẽ đổi.
Nhưng điều đó có ý nghĩa gì?
Châu Nhi vẫn không thể cùng chàng sống đến đầu bạc răng long, không thể sinh con cho chàng, số mệnh hai người không đi với nhau...
Chủ tiệm cúi mặt, khẽ thở dài nói: "Bỏ và được ư...".