“Hễ là chủ tịch M đưa ra quyết sách gì, chúng ta đều kiên quyết duy trì; hệ là chỉ thị của chủ tịch M, chúng ta đều không thay đổi tuân theo từ đầu đến cuối…” Trên cái loa lớn ở đại đội thôn Sơn Nhai vang lên tiếng máy radio phát ra nội dung.

Gần tới cuối năm, trừ phát các ca khúc năm mới còn kỉ niệm thơ từ ca phú của chủ tịch M, còn lại chính là nội dung huyện Cao Thanh nghiêm nghị đả kích phần tử phản động.

Về chuyện tiêu diệt kẻ xấu, các báo chí lớn, radio đều nhao nhao đưa tin.

Hôm nay đại đội thôn Sơn Nhai cũng mua máy phát điện thành lập một trạm radio, chủ yếu truyền bá thông báo chính sách, cùng với thông báo nội dung cuộc họp… nhàn rỗi thì có ca khúc, hí khúc các loại.

Trong nhà cũ nhà họ Hàn, bà Hàn khóc đến thiên hôn địa ám, bà đã “khóc” ba ngày ba đêm.

Từ ngày đó đại hội công thẩm biết con gái bị hình phạt mười năm, con trai bị hình phạt năm năm, bà đã không được.

Lúc ấy bà đang ở trên giường gạch cắn hạt dưa, nghe con cả và con thứ nói chuyện trong sân, bà còn tưởng rằng mình nghe lầm rồi, đang muốn hỏi kết quả một chút thì đột nhiên loa phóng thanh vang lên, bắt đầu thông báo nội dung thẩm phán của cục công an.

Trước đọc tội phảm tử hình, sau đó đọc tên tội phạm đang bị cải tạo, trong đó có hai chị em Hàn Thanh Hoa, Hàn Thanh Sam.

Nghe tin dữ, bà Hàn: “A ——” hét thảm một tiếng, ôm ngực lăn lộn ở trên giường gạch, ý vị la lớn: “Lòng tôi bị người ta lấy đi, gan tôi bị người ta khoét mất!”

Bên cạnh ông Hàn năm nay vừa vào đông lại không được khỏe, ngồi phịch ở trên giường gạch, lúc này nghe được tin tức cũng chảy nước miếng, ừ ừ hỏi chuyện thế nào chuyện thế nào.

Anh cả Hàn và anh hai Hàn nghe thấy động tĩnh vội vàng đến đây.

Bà Hàn túm lấy ngực: “Lão Đại, lão Nhị, nhanh nhanh chuẩn bị xe, đưa tao vào trong huyện. Tao muốn đi tìm lão Tam, nó làm sao có thể làm như thế, làm sao có thể lấy chính em trai em gái của mình đi lập công vậy hả. Ông trời già của tôi ơi, lão tổ tông của tôi ơi, không thể như vậy được mà ——”

Anh hai Hàn: “Mẹ mẹ cũng đừng dằn vặt, để cho lão bí thư biết không phải phê bình mẹ à.”

“Để cho lão phê bình tao đi, để cho lão phê bình tao, tao không muốn sống nữa. Chúng mày những kẻ bất lực này, bạch nhãn lang, đồ con cháu bất hiếu, chúng mày muốn làm tức chết tao à…”

Anh cả Hàn ngượng ngùng mà nghĩ đi lại xấu hổ.

Ánh mắt anh hai Hàn khẽ đảo nhanh chóng bỏ chạy.

Bà Hàn chỉ vào lỗ mũi con cả mắng: “Mày cái tên súc sinh hỗn láo, mau cầm sợi dây đến siết chết tao đi.”

Nếu là trước kia, bà Hàn mắng như vậy, anh cả Hàn đảm bảo lập tức khóc rống chảy nước mắt nhận tội rồi tự mình tát một phát, rồi ngoan ngoãn nghe bà mắng.

Hai năm qua anh đã thay đổi thật nhiều, bây giờ vừa nghe bà mắng, anh tự động biến thành người điếc, để cho bà Hàn một mình ở trên giường gạch gào khóc thảm thiết.

Dù sao mọi người đều biết tính tình kia của bà, cũng không có ai xem vào đâu, chỉ xác định địa điểm nghe náo nhiệt mà thôi.

Rất nhanh, chị dâu cả Hàn nghe thấy động tĩnh tới đây, cô nói thẳng với anh cả: “Một nhà chú Ba ở bên ngoài cũng không có núi dựa, có bao nhiêu khó khăn? Chúng ta không thể giúp, còn đi cản? Còn không bằng người ngoài thế?”

Anh cả Hàn vừa nghe lại càng không lên tiếng, bây giờ anh càng ngày càng nghe lời chị dâu cả nói.

Kể từ khi bị Liễu Hạo Triết thức tỉnh, hiểu được điểm then chốt, không có việc gì đi giúp chị dâu cả Hàn làm việc, nói một chút lời mềm như xin lỗi, hằng ngày cũng nghe chị dâu cả nói nhiều hơn. Dù sao cũng là hai vợ chồng, vốn không có thù hận gì, chị dâu cả Hàn chỉ có oán khí với mẹ chồng, hai vợ chồng sẽ không vì chuyện của mình làm quá mặt, tình cảm vẫn có. Một lúc sau, cuộc sống chị dâu cả trôi qua thoải mái, sự nóng lạnh này cũng tự động giải tán, hai vợ chồng cũng rất tự nhiên hòa hảo.

Hai năm qua chị dâu cả Hàn biến hóa rất lớn.

Bởi vì cô có chú em chồng và em dâu làm quan, càng thêm tự tôn không lạc hậu, biểu hiện biết tròn biết méo, cộng thêm Lâm Lam và Hàn Thanh Tùng tôn trọng cô, đại đội cũng cho cô thể diện, liên tục khen ngợi cô là người phụ nữ gương mẫu. Bây giờ chị dâu cả Hàn trong đám người vai vế nhỏ cũng có quyền uy, người trẻ tuổi cũng tôn kính cô.

Cho nên, cô nói chuyện có tác dụng ở trong đám phụ nữ, ở nhà cũ họ Hàn, cũng đương nhiên bắt đầu quản gia.

Vốn năm ngoái bà Hàn vì chuyện con gái và con rể, ở nhà hành hạ không ít, muốn đi trong huyện tìm con trai làm như thế nào thế nào. Vừa mới đầu bị Hàn Vĩnh Phương ấn lấy, uy hiếp bà nếu bà dám đi vào huyện Hàn Thanh Tùng ấm ức, sẽ đem bà thành kẻ xấu phê bình.

Nếu Hàn Vĩnh Phương nổi giận, bà Hàn thật đúng là sợ.

Hiện tại chị dâu cả Hàn nổi lên như thế, bà Hàn càng không có chỗ tốt.

Chẳng những bà Hàn không có cách nào, ngay cả hai vợ chồng con thứ cũng phải chịu thua.

Năm nay đầu óc ông Hàn không còn dùng được rồi, cần người hầu hạ, vừa bắt đầu cũng anh cả Hàn chiếu cố. Chị dâu cả không đồng ý, yêu cầu nhà lão Nhị cũng xuất lực, để cho anh thứ vàanh cả thay phiên nhau chiếu cố ông Hàn.

Anh thứ và chị dâu thứ còn muốn làm ầm ĩ ganh đua so sánh cùng một nhà Hàn Thanh Tùng, kết quả bị chị dâu cả hung hăng mắng cho một trận.

“Nếu chú không chiếu cố cha ruột của chú cũng được, tôi đi công xã kiện chú bất hiếu với cha mẹ, không dưỡng lão.”

Chị dâu thứ muốn đối chọi với cô, tranh đoạt quyền nói chuyện ở nhà cũ họ Hàn: “Làm sao nhà lão Tam không cần để ý đến?”

Chị dâu cả mắng trả trở về: “Nhà chú ba trở lại thay nhà chú hầu hạ cha mẹ thì nhà chú phải ăn trấu nuốt cám đấy, nơi nào kiếm được nhiều công điểm như vậy, còn có thể đến làm việc ở nhà máy Nhật Hóa? Nếu không có hai vợ chồng chú ba thu xếp, chú có cơ hội đi kiếm số tiền này? Làm sao coi như không được sổ sách này? Khi đó chú ba đi làm lính, ganh đua so sánh chú ấy không chiếu cố cha mẹ, hiện tại chú ấy làm cục trưởng, lại ganh đua so sánh chú ấy không chiếu cố cha mẹ. Không ngờ chuyện tốt gì cũng đều do chú chiếm hết?”

Hai vợ chồng anh thứ không nói ra lời, sau đó ngoan ngoãn biết điều. Cho nên phòng lớn cùng phòng thứ thay phiên hầu hạ ông Hàn, ông đã không còn tỉnh táo nữa rồi, nhìn cũng chỉ còn một năm hoặc nửa năm nữa mà thôi.

Lâm Lam và Hàn Thanh Tùng mang theo con cái ở bên ngoài không trở về nhà, mỗi tháng cô gửi tiền cùng phiếu vé lương thực về nhà, chị dâu cả làm chủ không nên đưa bọn họ. Chỉ nói chờ ông không còn cần đưa tang đặt mua tang lễ, đến lúc đó Tam phòng giàu có giúp đỡ ra nhiều tiền chút là được.

Lúc này rõ ràng Hàn Thanh Tùng lập công, sau này còn muốn thăng quan, làm sao chị dâu cả có thể để bà Hàn đi làm ầm ĩ gây chuyện ngột ngạt.

Làm ầm ĩ có thể, dù sao không ra khỏi cửa nhỏ này!

Cô đi đến nhà chính nói với bà Hàn đang ngồi trên giường gạch mắng độc ác: “Cũng không thiếu ăn mặc cho mẹ, nếu mẹ cam tâm tình nguyện, mẹ đi bộ ra đường. Nếu mẹ không vui, mẹ ngồi ở giường gạch trên ổ giòi cũng không có người quản mẹ. Suốt ngày chửi bậy, mẹ cũng đừng trách con trai con dâu không thích đến trước mặt mẹ.”

Cả ngày giả bộ bệnh giả bộ đau, thật ra xương cốt bà Hàn còn rất tốt, chỉ là tâm nhãn không tốt mà thôi.

Kết quả mới đói hai bữa, bà Hàn không chịu được. Bà tức lắm, không mắng nữa, bắt đầu hướng lên trời cầu khẩn mình đáng thương thế nào, bán thảm. Bà còn muốn đi đại đội tố cáo, bây giờ đại đội bận rộn làm nghề phụ, kiếm tiền, người nào phản ứng đến bà chứ!

Hàn Vĩnh Phương lớn tuổi đều phân chia nhà cho vợ chồng con trai, để bọn họ muốn làm gì thì làm, ông chỉ để ý uống chút rượu, hút thuốc lá, suy nghĩ đến ngày nào đó có gì không, chính mình vui chơi giải trí hưởng thụ rất thoải mái nha.

Cho nên bà Hàn chính xác kêu trời không thấu, gọi đất chẳng hay.

Hiếu thắng cả đời, đến tuổi già lại bị con dâu cả phản kháng đè ép lại, bà cảm thấy đây là mẹ chồng bà đến báo thù, không thiếu được thắp hương rồi lại giày vò đi viếng mồ mả.

Chị dâu cả Hàn lại đem cái này làm nhược điểm, ép buộc bà Hàn tốt lên một chút, để cho bà ta có thời gian chăm sóc ông Hàn.

“Cả ngày mẹ nói chỗ này đau chỗ kia đau, một bước cũng không đi nổi. Lại tự mình đi viếng mồ mả nhanh nhạy như vậy, tổ tông thương tình phù hộ thân thể mẹ tốt hẳn rồi. Cứ như vậy, một mình mẹ hầu hạ chăm sóc cha chồng đi.”

Cô để anh cả và anh thứ hai chỉ cần đi làm việc kiếm công điểm, để tự mình bà Hàn tự bưng cứt dọn nước tiểu cho ông Hàn.

Bà Hàn vừa bắt đầu còn nghẹn không chịu động đậy, kết quả các con thật không đến khiến bà gấp rút, bà và ông Hàn ngủ một giường gạch đấy, nếu cứ thải rồi đái dầm trên giường gạch, thế thì bà còn ngủ được sao?

Không còn cách nào, bà chỉ đành tự thân đi làm, không nghĩ đến ngay cả con mình mấy ngày cũng không đến thăm mình, đến tuổi già mình còn phải hầu hạ ông chồng đi tiêu đi tiểu.

Cả ngày bà Hàn khóc vì mạng mình khổ, cứ thế đem sự ngang ngược trước kia, mẹ chồng ác độc xấu xa biến thành mẹ chồng gặp cảnh khốn cùng.

Vốn bà còn ở chỗ này cảm thấy không thoải mái, kết quả cả ngày chăm sóc ông chồng, mệt mỏi cả người ra mồ hôi, thân thể cũng thoải mái, xem ra không giống người đoản mệnh.

Cho nên lúc Lâm Lam và Hàn Thanh Tùng dẫn theo bọn nhỏ trở về hằng năm, lại thấy bà Hàn vô cùng “hiểu chuyện lại biết săn sóc”, nhanh nhẹn hầu hạ ông Hàn đi vệ sinh, trong phòng quét dọn sạch sẽ, thậm chí không có bao nhiêu mùi vị khác thường.

Lâm Lam rất kinh ngạc, lặng lẽ hỏi chị dâu cả: “Chị dâu cả, mẹ chồng cải tài quy chánh rồi hả?”

Chị dâu cả cười nói: “Biết em sắp đi địa khu làm cán bộ, nơi nào còn dám cau mặt với em? Rất cao hứng, thể diện lắm đấy!”

Lâm Lam cũng cười, cảm kích nói: “Chị dâu cả, có chị ở trong nhà, chịu nhiều cực khổ rồi.”

Chị dâu cả khoát khoát tay: “Cực khổ đâu chứ? Thời gian này tốt hơn trước kia không biết bao nhiêu lần. Em xem đại đội chúng ta, hôm nay học tiểu học không tốn tiền, người lớn đi làm ra tiền, xuống ruộng có máy cày, kết hôn được ở riêng, xây nhà vẫn dùng máy ngói đấy. Ngày tốt lành thế này, trước kia không dám nghĩ, không biết tốt bao nhiêu đây này. Em cùng chú Ba ở bên ngoài làm rất tốt, không cần lo lắng chuyện trong nhà.”

Hai năm qua trong nhà biến hóa cũng rất lớn.

Có đám người Lâm Lam tuyên truyền, bao gồm các cô bé đều được hun đúc rất tốt, có tự tôn có tự ái, bầu không khí trong thôn khá hơn trước kia nhiều. Lâm Lam còn đề nghị đại đội, hễ là trẻ con chưa đến mười tuổi, đều nên đi đến trường học hết tiểu học, không cần đóng học phí, để cho bọn nhỏ học một chút văn hóa, biết chữ mạnh hơn kẻ mù chữ rất nhiều.

Bởi vì đại đội có máy cày, việc nhà nông nhẹ nhàng hơn, nhà máy Nhật Hóa cũng thu vào ổn định, chẳng những đại đội có tiền, nhóm xã viên chỉ cần chịu khó thu hoạch cũng không tệ, cho nên cuộc sống dần dần tốt lên.

Trong thôn rất nhiều người nhà chịu ảnh hưởng của gia đình Hàn Thanh Tùng, con trai lớn cưới vợ liền ra ở riêng, cố gắng kiếm tiền xây nhà, xây không được ba gian thì trước xây hai gian, dù sao so với một đại gia đình ở chung trộn lẫn một chỗ thì sống thư thái hơn nhiều.

Lâm Lam cũng vì bọn họ cao hứng, người bình thường không phải vì ăn mặc ở hay sao, như vậy thật rất tốt.

Lâm Lam theo thường lệ mang về không ít đồ, để chị dâu cả hỗ trợ phân chia cho bọn nhỏ, thoáng chốc bọn nhỏ đều vui mừng.

Lúc này, nhà ai có người thân trong thành phố, trên mặt đều thu hoạch không ít sự hâm mộ, chớ nói chi còn có thể có được lợi ích thực tế như thế.

Cho đến bây giờ Lâm Lam cũng không keo kiệt, chỉ cần mình không thiếu, dư thừa đều vui lòng lấy ra chia sẻ, cho nên ở nông thôn người thân cũng đi theo được thể diện lắm. Chị dâu bên nhà họ Lâm, chị em gái, chị em dâu bên chồng…vv…vv… chỉ cần có quan hệ không tệ, cô đều ghi nhớ kỹ.

Có điều tuy cô hào phóng nhưng cũng không phải không có nguyên tắc, có khả năng giúp đỡ thì cô giúp, không thể giúp cũng kiên quyết không nhúng tay vào, tất cả thân thích đều hiểu rõ tính tình của cô, cũng không còn người nào dám đề cập yêu cầu quá đáng.

Ít nhất sẽ không có phiền não như những cán bộ khác trong thành phố, cả ngày không phải ở quê nhà rồi một đống lớn người đến ăn nhờ ở đậu, hoặc là người thân ở quê muốn làm gì đó rồi lại muốn mượn tiền, lại muốn nhờ cậy lôi kéo quan hệ, tìm việc làm rồi phiền phức này kia.

Biết Lâm Lam trở về, Hảo Điền cũng vội vàng dẫn vợ đến dập đầu chào hỏi chú thím ba.

Hảo Điền kết hôn vào đông chí, lúc ấy mặc dù Hàn Thanh Tùng bận rộn, vẫn dẫn theo một nhà trở về tham gia hôn lễ, có thể giữ mặt mũi cho vợ chồng son, hơn nữa thân thích nhà mẹ đẻ bên nhà gái, lúc trở về trong thôn vô cùng thẳng lưng. Hảo Điền vốn theo ý định ở nhà Lâm Lam trông giữ nhà cửa, khi kết hôn lại không chịu chiếm, mà đang xây một ngôi nhà nhỏ ở bên cạnh, làm láng giềng mà cư ngụ, cũng có thể giúp chú thím ba trông coi nhà cũ.

Cô dâu là tự mình Hảo Điền chọn trúng, vợ lanh lẹ có khả năng, mặc dù nhanh mồm nhanh miệng cũng không làm cho người ta chán ghét, nói nhiều cũng chỉ có thể mang đến phiền muộn cho Hảo Điền, dù sao chị dâu cả Hàn rất hài lòng. Chị dâu cả cũng không độc chiếm con trai, xây một chỗ làm nhà mới, kết hôn thì cho hai vợ chồng trẻ ra riêng sống, cô dẫn theo Cốc Mễ và anh cả Hàn ở cùng nhau. Vợ cũng hiểu chuyện, biết sau này mình và Hảo Điền làm việc, có con cũng phải nhờ cậy mẹ chồng, sau khi kết hôn chủ động nộp lên công điểm dưỡng lão cùng khẩu phần lương thực, còn nói sau này Cốc Mễ lấy chồng, bọn họ cũng thêm đồ cưới.

Mặc dù phân chia ra, nhưng hai nhà trôi qua càng thoải mái hơn trước, tình cảm cũng rất tốt.

Lâm Lam vui vẻ thay bọn họ, cho cháu dâu dập đầu năm đồng tiền, cô dâu mới cũng theo phong tục đưa lên đồ thêu thùa như giày vớ, đế lót giày…

Lâm Lam còn muốn lì xì cho Cốc Mễ tiền mừng tuổi, Cốc Mễ cười nói: “Thím ơi, con lớn rồi, không thể nhận.”

Cốc Mễ còn lớn hơn Đại Vượng mấy tháng, qua năm đã mười tám tuổi, hôm nay trổ mã duyên dáng yêu kiều, vóc dáng cao gầy, bộ dáng xinh đẹp, tài nghệ nấu cơm hay thêu thùa khá tốt.

Chị dâu cả bắt đầu tìm nhà chồng, sợ chọn sai con gái bị thiệt thòi nên vẫn chưa chọn được.

Lâm Lam biết chị dâu cả để ý con gái hơn con trai, hy vọng nhà chồng có thể hiền lành chút ít, chàng trai biết săn sóc một chút.

Cô nói với chị dâu cả: “Em giới thiệu đối tượng cho Cốc Mễ nha.”

Chị dâu cả vừa nghe rất là cao hứng: “Thật sao? Đây chính là may mắn của con gái chị, chị xem vài gia đình rồi, cũng không làm sao chọn trúng đây.”

Cô hỏi nhà nào, suy nghĩ có thể giới thiệu cháu bên nội của La Hải Thành hay không? Cô biết rõ quan hệ của Lâm Lam và nhà La Hải Thành vô cùng tốt.

Lâm Lam cười nói: “Đại đội Vĩnh Tinh, con trai út nhà Nhậm Hồng Hà.”

Chị dâu cả ai nha một tiếng: “Em dâu, đây chính là nhà bí thư công xã đấy.” Cô vừa định nói với cao không tới, nhưng vừa nghĩ đến Cốc Mễ là cháu gái Hàn Thanh Tùng, cũng không xem là với cao không tới, dù sao xem trái xem phải cũng là Cốc Mễ buôn bán có lời.

Nếu là cô nhìn thì chỉ có nhà nông không kém nhà mình lắm, nhiều lắm là cán bộ đại đội thôn gì đó, thật không nghĩ đến tìm cán bộ công xã. Bây giờ Lâm Lam giới thiệu con trai Nhậm Hồng Hà, chàng trai tốt, gia đình cũng tốt, dù sao con gái gả đi cũng không chịu đói cũng không chịu ấm ức gì, chị dâu cả Hàn một trăm phần trăm vui lòng.

Thấy chị dâu cả đồng ý, Lâm Lam phải đi công xã đi một chuyến tâm sự cùng Nhậm Hồng Hà.

Hôm nay Nhậm Hồng Hà là bí thư kiêm chủ nhiệm của công xã Sơn Thủy, con trai út học vài năm tiểu học, là tổ trưởng tổ cơ vụ trong thôn. Tuy vóc dáng chàng trai không cao lắm, nhưng tính tình tốt, cả ngày vui tươi hớn hở, người cũng chịu khó.

Dĩ nhiên Nhậm Hồng Hà vui lòng, cả ngày cô loay hoay chân không chạm đất, không có thời gian quản hôn sự của con trai.

Vốn trông cậy tự nó tìm một người, nào biết đâu đứa nhỏ này cũng đàng hoàng, đến nay còn không