Lan Châu, Cam Túc. Bình minh.

Hôm trước, Hoàng Hà ngập lụt làm vỡ đê. Nhà cửa đường sá chìm trong biểnnước. Xác người đống đầy. Đồng lúa ruộng nương đại nạn. Lũ lên nhanh,nhiều vụ sạt lở xảy ra ở tỉnh Cam Túc. Cửu Dương nhận được tin. Chànglập tức lên đường tiếp ứng tình hình.

Khi cơn bão mới vừa bắt đầu, quan tri huyện địa phương đã nhanh chân mangcả gia đình lìa khỏi. Một số quân đội Bát Kỳ Mãn Châu đang đóng ở CamTúc cũng dời gót đến Tân Cương, chờ cho trận phong ba trôi qua mới cùngtrở lại.

Đến phút cuối, chỉ có dân chúng chịu thiệt thòi. Nhiều người chết đuối. Kẻcòn sống sót thì hai bữa không no. Có khoảng vài ngàn thành viên bangphái Đại Minh Triều cư ngụ ở Cam Túc. Họ vui mừng hội ngộ thất đươnggia. Sự hiện diện của Gia Cát tái lai như một sức lực vô hình khiến nỗibất an trong lòng mọi người dịu lại. Họ tin tưởng Cửu Dương nhất định có cách làm giảm bớt những thiệt hại của trận cuồng phong trong tương laigần đây.

Cửu Dương cùng Tiểu Tường dạo một vòng chung quanh tỉnh lỵ quan sát tìnhtrạng dân cư. Còn Lộ Phi Yến và Lộ Phi Nhi thì theo một số huynh đệ đixem xét mức độ cao của nước.

Sông Hoàng Hà là con sông dài thứ hai của Trung Hoa sau sông Dương Tử. Chữ“hà” có nghĩa là sông, và chữ “hoàng” dùng để ám chỉ màu vàng phù sa hòa trong nước. Sông Hoàng Hà còn có tên dân gian là sông “trọc lưu nướcđục.” Cho nên mỗi khi nói bóng gió những điều không bao giờ xảy ra,người ta thường hay ví von “lên trời đã khó, làm cho nước sông Hoàng Hàtrong trẻo còn khó hơn.”

Sông Hoàng Hà khơi nguồn từ phía tây bắc tỉnh Thanh Hải, vốn là nơi ngự trịcủa dãy núi hùng vĩ Côn Lôn. Dòng nước bắt nguồn chảy hướng nam, uốncong về phía đông nam, và xuôi theo hướng nam một lần nữa trước khi giáp ranh tỉnh lỵ Lan Châu thuộc địa hình Cam Túc. Sau đó, con sông uốnlượng về phía bắc qua khu tự trị dân tộc Hồi Ninh Hạ, chảy tới khu tựtrị Hà Sáo Nội Mông. Ở tại vùng Nội Mông, dòng nước màu vàng thình lìnhđổi hướng trực tiến về nam tạo ra ranh giới của hai tỉnh Thiểm Tây vàSơn Tây. Khi trôi về phía đông bắc của thành phố Tây An, thủ phủ tỉnhThiểm Tây thì Hoàng Hà lại một lần nữa ngược hướng chảy về đông, xuyênthành phố Khai Phong, qua đến Tế Nam thủ phủ Sơn Đông rồi cuối cùng đổra biển Bột Hải.

Trong lịch sử hàng ngàn năm khai quốc, Hoàng Hà được xem là niềm vui và nỗibuồn của vạn dân. Từ năm 602 cho đến hiện nay, dòng nước màu vàng này đã ít nhất năm lần đổi dòng, làm vỡ các con đê bao bọc trên hết không dưới một ngàn năm trăm lần.

Tiểu Tường rảo bước song song bên cạnh Cửu Dương. Cả hai vừa đi vừa thở dài. Họ đưa mắt nhìn khắp nơi. Đâu đâu cũng là nhà cửa xơ xác. Lũ dâng cao.Đường sá ngập ngụa trong nước gây trở ngại di chuyển. Trường học buộcphải đóng cửa. Dân chúng lâm cảnh màn trời chiếu đất, cuộc sống ngặtnghèo. Một số người bỏ xứ ra đi, nhưng cũng không ít người quyết tâm tồn tại trên mảnh đất chôn nhau cắt rốn.

Trên đường trở về khu căn cứ bí mật của bang hội, Tiểu Tường liếc sang CửuDương, phát giác cặp chân mày cau lại, chắc đầu óc của chàng đang hoạtđộng không ngừng.

- Huynh nghĩ ngợi gì mà trờ người thế? – Tiểu Tường khẽ hỏi.

Cửu Dương làm thinh. Hình như chàng không nghe câu nàng vừa nói. Đến chỗquẹo để vào khu căn cứ mà thấy Cửu Dương vẫn còn hồn lìa khỏi xác, nghĩngợi mông lung nên Tiểu Tường nắm lấy bàn tay chàng lay mạnh:

- Cua đi huynh!

Đôi vai của Cửu Dương giật nẩy, đầu cổ dáo dác tứ phía:

- Đâu, đâu? Ở đâu?

Hỏi xong, chàng giương mắt ếch ngó Tiểu Tường:

- Có ai đâu mà cua?

- Huynh ơi là huynh! - Tiểu Tường nguýt một cái dài hai trăm cây số rưỡi - Muội nói là cua qua đường đi!

Trong khi Cửu Dương cười cười quê độ thì Tiểu Tường lắc đầu bái phục cái nết“ba mươi lăm” của chàng. Đúng là… hồng nào hồng chẳng có gai, trai nàotrai chẳng yêu hai ba nàng. Thời cuộc rùm beng, sông tràn nước lũ mà vẫn chứng nào tật nấy. Thật chán cho cái kiếp đào hoa. Và Tiểu Tường ước ao bản thân có tài tiên tri số mệnh để xem thử ở nơi tương lai, cô nươngnào sẽ nâng khăn móc túi, đầu ấp tay gối trọn đời với Cửu Dương đa tìnhkia. (Mà đa tình như Cửu Dương thì chắc là phải chịu kiếp nằm ngoài hèchứ hổng có chỗ trong ga-ra mà nằm.)

Tiểu Tường định lên tiếng trêu chọc thì song Lộ Phi nương từ đằng xa chạylại. Lộ Phi Yến mặt mày nhệch nhạt, tóc tai ướt đẫm, rong rêu phủ đầy.Trên người nàng khoác cái áo choàng màu xanh đồ sộ.

- Ủa, muội làm sao thế? – Cửu Dương há hốc miệng.

- Lúc nãy muội bị …

- Quáng gà nên té xuống sông – Lộ Phi Nhi cắt lời.

Lộ Phi Yến giãy nảy:

- Muội ướt như chuột, tỷ còn không thương dùm cho, cứ lo châm chọc.

- Thôi, thôi! – Cửu Dương lật đật khuyên can – Có gì thì ngồi xuống uống trà thương lượng.

Và chàng giơ tay gỡ từng cọng rong bám trên mái tóc đen tuyền óng ả. Cảnhnày tình tứ hết xẩy mà Lộ Phi Nhi lại trề môi. Còn Lộ Phi Yến thì đượcdịp nhõng nhẽo, miệng mếu thút thít.

- Muội đừng khóc - Cửu Dương lay hoay dỗ dành – Nước mắt tùm lum là hết đẹp đó nha.

Nghe người thương nói vậy, Lộ Phi Yến còn ngoác miệng to hơn, giọng híc híc chuyển sang tồ tồ:

- Bộ bây giờ muội xấu lắm sao?

Sợ chuyện nhỏ hóa to, Cửu Dương nháy Tiểu Tường và Lộ Phi Nhi, nhờ họ ratay khuyên nhủ. Ai dè đâu Lộ Phi Nhi phớt lờ, lòng quá hiểu cái tánh mít ướt nhẹp của sư muội mình. Tiểu Tường cũng ngứa con mắt nhưng bởi vìđấng trượng phu nhờ vả nên đành phải bất đắc dĩ. Tiểu Tường cố suy nghĩcâu an ủi hay ho, mãi mà tìm không ra. Chợt, ánh mắt nàng bật sáng nhưđèn pha Khổng Minh. Tiểu Tường nhớ tới cái áo choàng màu xanh, hình nhưLộ Phi Yến mượn của người ta mặc vào sau khi sa chân xuống nước. TiểuTường lập tức xuýt xoa:

- Cô bận cái áo này nhìn “bụi” quá hén.

Tiểu Tường có ý muốn khen để làm dịu lòng nàng mít ướt nhưng nàng mít ướt quá xá thật thà.

- Bụi đâu mà bụi – Lộ Phi Yến lúng túng - Tôi mới đập dzô góc dừa rồi mà.

Nghe câu trả lời chân thật, Lộ Phi Nhi và Tiểu Tường ôm bụng cười lăn bòcàng. Lát sau, Tiểu Tường đưa tay lau chùi nước mắt. Lộ Phi Nhi thì vẫncòn môi hở răng hô.

- Thôi, cười nhiêu đó đủ rồi - Tiểu Tường đạp lên chân Lộ Phi Nhi.

Cửu Dương cũng tằng hắng hai ba cái để ra hiệu cho mọi người đừng trêu chọc cô nàng khờ khạo nữa. Lộ Phi Nhi lập tức bịt mồm lại, giọng nói rít qua kẽ tay:

- Được, muội nghe theo huynh, không cười nữa.

Thấy nàng ngoan ngoãn, Cửu Dương gật đầu cảm khái. Nhưng Lộ Phi Nhi không để chàng mừng quá hai giây, nàng cong môi lí lắc:

- Cười người chớ dại cười lâu, cười hết hôm trước hôm sau lấy gì cười, đúng không huynh?

 

Cam Túc. Hôm sau. Hoàng hôn.

Trời nhá nhem tối. Tại khu căn cứ bí mật thuộc tỉnh Cam Túc, đại đa số cácvị chỉ huy bang hội có mặt đông đủ. Họ tụ tập để cùng tham khảo quytrình phòng chống bão lũ do Cửu Dương thiết lập.

- Tham kiến thất đương gia!

Cửu Dương vừa đặt chân vào đại sãnh là tất cả các thành viên bang hội đồngloạt đứng lên tham kiến. Chàng gật đầu chào họ, rồi đưa xấp giấy tờ choVệ Xuân Đường.

- Mời thất đương gia an tọa – Vệ Xuân Đường chỉ chiếc ghế, giọng nói hòa nhã.

Vệ Xuân Đường là vị thủ lĩnh của nhóm huynh đệ ở Cam Túc, thấy Cửu Dươngxuất hiện liền đứng dậy nhường vị trí cao cả của mình lại cho thất đương gia. Nhưng Cửu Dương xua tay, chàng đã quen ngồi đâu cũng được, hễ cóghế là đỡ mỏi cẳng rồi. Vả lại, chàng không thích làm ra vẻ ta đây làngười quan trọng, cứ hễ nhân vật đầu não là phải ngồi chiếu trên, màu mè hoa hòe hoa sói nên chàng chọn chiếc ghế… kế tiểu sư muội tướng tá đẫyđà như là mười tám. Chứ thật ra nàng còn bé lắm ai ơi, khoảng chừng mười bốn thôi, tóc rẽ ngôi giữa, bím tết hai bên. Cửu Dương không biết nànglà vị thành niên. Cũng xin nói thêm là Lộ Phi Yến và Lộ Phi Nhi năm naymười bảy độ xuân xanh cộng mười một tháng lẻ tẻ thành ra châm chế được.Lúc trước Hiểu Lạc đoán hai nàng mười sáu tuổi, nó trật lất rồi.

Mấy tờ giấy Vệ Xuân Đường đang cầm là bài án quá trình phòng chống bão lũ mà Cửu Dương đã viết.

Vệ Xuân Đường cùng các bằng hữu say sưa nghiên cứu. Đều trước tiên mà bàiviết đề cập đến là mùa màng giông tố bởi vì bão lũ thường có xu hướngxuất hiện theo mùa. Cửu Dương khuyên dân chúng hãy nên tham khảo nhữngchi tiết phòng bị để hạn chế thiên tai ở mức độ thấp nhất.

Mùa lũ thường hay xảy ra từ tháng sáu cho đến tháng mười ở các vùng Bắc Bộ, từ tháng bảy đến tháng mười một ở Bắc Trung Bộ, từ tháng chín đến tháng mười hai tại Trung Bộ và Nam Trung Bộ, từ tháng sáu đến tháng mười mộttại Nam Bộ và Tây Nguyên. Còn các trận lũ tiểu mãn thường hay xảy ra vào cuối tháng năm. Lũ tiểu mãn là loại lũ do mưa rào gây nên, không gâytổn hại như những trận cuồng phong khác.

Có rất nhiều nguyên nhân gây sạt lở. Nguyên nhân thứ nhất là do các hoạtđộng xây dựng nhà cửa, kho lương thực, và đình miếu… Những hoạt động này đã làm gia tăng tải trọng trên nền đất yếu. Nguy cơ sạt lở thứ hai làdo sự tổn thất của cây cối mọc dọc bờ sông và mép sông. Các loại cây cối này vốn có tác dụng trong vấn đề ngăn chắn sóng và ổn định bờ.

Để hạn chế thiệt hại đến mức thấp nhất, dân chúng phải phối hợp đồng bộcác cấp chính quyền huyện và thị trấn với các sở ban ngành ở kinh thành. Đối với cấp chính quyền huyện thì nên phối hợp với khu quản lý giaothông, những người phụ trách địa bàn cùng nhau kiểm tra các khu vực sạtlở để phòng ngừa, ứng phó và xử lý một cách triệt để.

Tri huyện địa phương nên theo dõi các chủ đầu tư và chủ dự án xây dựng công trình nhằm bảo vệ bờ sông, rồi khuyên họ nên thực hiện đúng cách. Dânchúng cũng phải đồng tâm cùng nhau bảo vệ bờ đê hiện có, nên trồng cácloại cây thích hợp dọc bờ sông, bờ bao phía sông, và rạch để bảo vệ máisông, mái bờ bao. Nhất là các vị trí dễ xảy ra sạt lở.

Đô đốc địa phương cần thường xuyên tra xét và xử lý các trường hợp khaithác cát hay là neo đậu tàu bè trái phép…Trước khi lũ xảy ra thường cónhiều dấu hiệu chẳng hạn như mưa to liên tục trong nhiều giờ hoặc trongnhiều ngày, ảnh hưởng của bão hoặc áp thấp nhiệt đới, đặc biệt là dânchúng nên đo mực nước sông mỗi ngày vài lần để có thể phát hiện tốc độvà diễn biến của mực nước...

Cửu Dương còn viết rất nhiều. Ngoài những điều đã kể trên là việc chàng kêu gọi dân chúng xây dựng “đê khoanh vùng.” Những tác dụng của đê khoanhvùng là để vây quanh một vùng, giữ không cho nước tràn vào gây thiệt hại hoặc là ngăn vây nước, chỉ để nó gây thiệt hại ở một vùng nhất định,không cho lan tràn sang những vùng khác.

Có vài nguyên tắc để chọn tuyến đê khoanh vùng. Cách đầu tiên, đê khoanhvùng thường có tuyến ngắn và khép kín nhưng lại có thể hạn chế thiệt hại ở mức thấp nhất. Cách thứ hai, dân chúng nên tận dụng những bờ đê cũ,các con kênh nổi, đồi núi, và mô đất cao, tránh những công trình kiêncố, kênh rạch, đầm ao sâu hoặc những nơi có địa chất xấu.

Về chiều cao thì đê khoanh vùng có diện tích chứa nước lớn phải có chiềucao thấp hơn đê khoanh vùng có diện tích chứa nước nhỏ. Về bề mặt thì đê khoanh vùng thường có mặt cắt khoảng chừng chín thước, mái thượng và hạ lưu bằng nhau, khoảng chừng năm thước. Trước khi đắp đê phải xử lýnền... Khi đắp đất thì phải là đất thịt, không nên đắp đất cát, bùn hoặc đất lẫn nhiều cỏ cây, rơm rạ, và sỏi đá. Đến lúc có đê rồi thì phảithay phiên nhau quản lý và tu bổ thường xuyên...

Cửu Dương bưng tách trà lên miệng trong khi các thành viên bang hội chuyềntay nhau bài án quá trình phòng chống bão lũ mà suốt đêm qua chàng vắtráo óc mới nghĩ ra. Nhân lúc mọi người bận rộn xem tờ giấy, còn bản thân thì rảnh rang nên chàng quay sang nàng bên cạnh. Nàng hỉ mũi chưa sạchmà anh chàng đào hoa cũng không tha. Chắc tại vì cam sành lột vỏ cònchua, thấy nàng còn nhỏ nên chàng cua để dành. À quên, cho biện hộ dùmCửu Dương là tại vì chàng không biết nàng tuổi bao nhiêu.

Cửu Dương khều bàn tay của người đẹp bé bỏng. Lẽ đương nhiên! Ngồi gần congái không sờ là ngu, thà chàng cắt tóc đi tu, ngồi gần con gái ngu saokhông sờ.

Thình lình bị rờ rẫm, nàng chớp chớp đôi mắt một mí nhìn vị cứu tinh đến từ Giang Nam.

- Muội có bao giờ hôn người lạ không? – Cửu Dương thì thầm.

Đúng là… con người càng lúc càng đông, Từ Hải thì ít mà Sở Khanh thì nhiều.Bởi vậy cho nên vừa mới nghe câu sàm sỡ của Tây Môn Khánh, mỹ nhân đỏmặt:

- Không!

- Không à? - Cửu Dương nheo mắt hỏi lại.

Cô bé không biết mình đang sập bẫy nên lắc đầu lia lịa. Thừa thắng xông lên, Cửu Dương nhích lại gần:

- Vậy thì để huynh tự giới thiệu nhé.

Nhưng Gia Cát tái lai chưa kịp quảng cáo chàng là … dzê cụ thì Vệ Xuân Đườngcùng đám người ùa lại. Họ vỗ vai chàng, hồ hởi ra mặt. Nói giỡn thôi chứ nếu đám người kia không có ở đây, Cửu Dương huynh ấy cũng không bao giờ làm trò bậy bạ đâu nhé. Người ta đàng hoàng lắm à!

Trở lại câu chuyện. Các thành viên bang hội vô cùng hồ hởi sau khi đọc xong bài quá trình phòng chống lũ. Vệ Xuân Đường tức tốc đi huy động dânchúng để cùng nhau đắp đê khoanh vùng.

Tin tốt theo nhau tiếp tục kéo đến. Vài hôm sau, huynh đệ ở Cam Túc sẽ nhận được một số ngân lượng gởi đến từ Giang Nam. Số vàng nén này có thểdùng để mua vật liệu tu sửa nhà cửa cho dân làng, đó vốn là tiền bạc của triều đình mà bang hội Đại Minh Triều đã ra tay chiếm cứ ở Thủy Hoàng.Nhưng đều quan trọng nhất vẫn là lương thực. Có vàng trong tay mà rỗngmiệng cũng như không.

Hiện tại ở Lan Châu có rất nhiều người đói khát, đồng áng hư hao, nương rẫychìm trong bể nước. Triều đình không xuất kho phát gạo. Cửu Dương đànhviết thư về Giang Nam yêu cầu Tần Thiên Nhân mau chóng tìm cách tiếp ứng lương khô.

Trong những ngày chờ đợi lương thực, Cửu Dương lại phải trở thành langg y bất đắc dĩ. Có rất nhiều kẻ ngã bệnh do tình trạng ô nhiễm trong nước. NữThần Y không có ở đây nên chàng lâm cảnh “thuốc chưa có trong tay, thầychưa có tại chỗ.” Cũng may là Gia Cát tái lai có nhét bộ kiến thứ đồ sộvô đầu nên cũng còn trở tay kịp thời. Những căng bệnh hiểm nghèo thìchàng thua chứ một vài bài thuốc nam đơn giản để chữa bệnh thường thường như đau mắt, viêm da lở loét, hoặc đường ruột thì không mấy khó.

Cửu Dương kê toa thuốc xong, đám tam cô nương lập tức thực hành. Để chữachứng viêm da lở loét, Tiểu Tường đi tìm kim ngân hoa, lá cối xay, cỏchỉ thiên, sài đất và dây thồm lồm sắc thành một nồi.

Để rửa sạch các vết lở, Lộ Phi Nhi ngâm một thao lá trầu không, lá bồgiác, lá ba chạc, lá mần tưới, lá sòi, lá mỏ quạ và lá diếp cá hoà vớiphèn chua.

Còn về bệnh đau mắt đỏ thì Lộ Phi Yến có trách nhiệm giúp bệnh nhân rửa mắt bằng nước muối sinh lý. Sau đó thì rỏ mắt bằng dung dịch mỗi ngày nămlần. Lộ Phi Yến lấy lá dâu cái, lá trầu không ba cái, vò nát hai thứ lánày và cho vào chén, đổ nước sôi rồi đưa mắt bị đau sát miệng chén đểxông hơi nóng bốc lên. Xong thì dùng nước này rửa mắt. Và để chế tạodung dịch, Lộ Phi Yến dùng lá sống đời giã trong cối sứ rồi lọc lấy nước nguyên chất.

Buổi sáng, bốn người làm việc không ngừng tay. Đến chiều tối, cả ba nàng tựa vào nhau nằm thẳng cẳng ngủ vùi. Chỉ có chàng một mình lang thang tớiquán rượu. Trên đường đi thăm bạn nhậu, Cửu Dương lại chạnh lòng nghĩđến người xưa.

Hỏi em rằng em ở ngoài ấy ra sao?

Má xưa còn thắm hoa đào?

Mắt xưa còn xanh màu biếc?

Nụ cười có đẹp trăng sao?

Ở nơi này, bốn mùa nắng cháy em ơi

Gió lên ngập bốn phương trời

Lối xưa về xa hun hút

Mây chiều gọi nhớ chơi vơi…

Cuối cùng thì cánh cửa quán rượu cũng lộ diện. Tối nay khách vắng tanh nhưchùa bà Đanh. Ngộ cái là ông chủ quán mặt mày hí hửng, bán ế ẩm lẽ raphải buồn mới đúng. Thấy chàng xuất hiện, ông cười toe toét:

- Tối nay tôi đóng cửa sớm.

- Sao thế? – Cửu Dương ngạc nhiên.

Ông chủ khoe răng, tít mắt trả lời:

- Ngày mai quan tri huyện địa phương cùng gia đình trở lại thị trấn này, chonên lúc nãy, tên quản gia mua hết tất cả rượu của tôi để dành làm tiệctùng...

Thấy khách quý quay mình rão bước, gương mặt buồn hiu hắt, ông vội nói thêm:

- Ở dưới chân đồi có một tửu lầu.

Cửu Dương lại phải đi đến tận chân đồi, xa ơi là xa, tìm cái tửu lầu chếttiệc. Mới vừa bước tới quầy tính tiền, chưa kịp nói tiếng nào thì nàngchủ quán liếc chàng một cái sắt bén. Và chẳng thèm đon đả chào hỏi, nàng nói:

- Ở đây không chơi… mua chịu, tiền trao thì cháo mới múc, không có tiền thì trút cháo dzô!

Cửu Dương gật đầu. Tiền chàng có cả đống, chỉ thiếu tình thôi. Bây giờ“tình” của chàng không biết đang làm gì? Chàng đi rồi thì ai là ngườiđặt thơ ba xu nhảm nhí để chọc nàng nổi giận? Ai sẽ dỗ dành để ngắm nàng tươi cười? Vuốt mái tóc mây buông lơi tuyệt vời? Ai hứa yêu thương nàng đến trọn đời?

Cửu Dương đang mơ màng dĩ vãng, chợt nghe giọng chua như giấm vang lên:

- Đại gia muốn mấy bầu rượu?

Cửu Dương chưa trả lời thì chủ quán thấy bản mặt chàng là lạ. Nàng đoánrằng khách từ tỉnh ngoài tới đây nên quyết định tăng giá gấp năm:

- Một bầu rượu là hai mươi quan tiền.

Cửu Dương giơ một ngón tay:

- Ta lấy một bầu.

Nàng chủ quán quay vô trong kệ, huơ tay lấy một bầu rượu rồi quay trở ra, định đưa cho chàng thì nghe chàng bảo:

- Nàng bán thêm cho ta con dao luôn.

- Dzô duyên! – Chủ quán lườm lườm Cửu Dương - Ở đây hông có bán dao!

- Hông có bán dao sao nàng cắt cổ ta đau dzậy?

Xỏ ngọt xong, đại gia đặt đống tiền lên bàn, cầm lấy bầu rượu và quay lưng bỏ đi.