1968

8.4.68

Một cas ruột thừa trong điều kiện thiếu thốn. Thuốc giảm đau chỉ có vài ống Novocaine nhưng người thương binh trẻ không hề kêu la một tiếng. Anhcòn cười động viên mình - nhìn nụ cười gượng trên đôi môi khô vì mệtnhọc, mình thương anh vô cùng. Rất đau xót rằng sự nhiễm trùng trong ổbụng không do ruột thừa vỡ. Tìm kiếm gần một giờ không thấy nguyên nhân, mình đành đóng lại, cho đặt dẫn lưu và đổ kháng sinh trong ổ bụng. Nỗibăn khoăn của một người thầy thuốc + nỗi thương xót mến phục ngườithương binh ấy làm mình không thề yên bụng. Vuốt nhẹ mái tóc anh, mìnhmuốn nói với anh rằng: với những người như anh mà tôi không cứu chữađược thì đó là điều đau xót khó mà phai đi trong cuộc đời phục vụ củamột người thầy thuốc.

10 4.58

Vậy là chiều nay các anhlên đường để lại cho mọi người một nỗi nhớ mênh mông giữa khu rừng vắngvẻ. Các anh đi rồi nhưng tất cả nơi đây còn ghi lại bóng dáng các anh:những con đường đi, những chiếc ghế ngồi chơi xinh đẹp, những câu thơthắm thiết yêu thương. Nghe anh Tuấn ra lệnh: “Tất cả ba lô lên đường!”. Những chiếc ba lô vụng về may bằng những tấm bao Mỹ đã gọn gàng trênvai, mọi người còn nấn ná đứng lại trước mình bắt tay chào mình một lầncuối. Bỗng dưng một nỗi nhớ thương kỳ lạ đối với miền Bắc trào lên trong mình như mặt sông những ngày mưa lũ và… mình khóc ròng đến nỗi khôngthể đáp lại lời chào của mọi người. Thôi! Các anh đi đi, hẹn một ngàygặp lại lại trên miền Bắc thân yêu…

Suốt một đêm một ngày lolắng vì cas mổ của San, chiều nay lòng mình vui sướng xiết bao khi thấySan ngồi dậy, nét mặt anh còn in nỗi đau đớn mệt nhọc nhưng nụ cườingượng nở trên môi. Bàn tay anh khẽ nắm bàn tay mình mến thương tintưởng ơi người thương binh trẻ tuổi dũng cảm kia ơi, tôi thương anh bằng một tình thương rộng rãi nhưng rất sâu xa: tình thương cửa một ngườithầy thuốc trước bệnh nhân, tình thương của một người chị đối với đứa em đau ốm (thực ra San bằng tuổi mình) và tình thương ấy đặc biệt hơn đốivới mọi người vì cộng thêm că lòng mến phục. Anh có thấy điều đó trongcái nhìn lo âu của tôi không? Có thấy bàn tay tôi dịu dàng đặt nhẹ trênvết thương, trên đôi tay xanh gầy của anh đó không .Chúc San mau bìnhphục để trở về với đội ngũ chiến đấu, trở về với bà mẹ già đang vò vongóng trông con từng giờ, từng phút.

12.4.68

Rừng chiều sau một cơn mưa, những lá cây xanh trong trước ánh nắng, mỏng mảnh xanh gầy như bàn tay một cô gái cấm cung.

Không khí trầm lặng và buồn lạ lùng. Cả khu nhà bệnh nhân im lặng, bên khunhân viên cũng chỉ nghe thấy tiếng Hường rì rầm trò chuyện với ai. Mộtnỗi nhớ mênh mang bao trùm quanh mình. Nhớ ai? Nhớ ba, nhớ má, nhớ những người vừa ra đi… và nhớ cả một người bệnh nhân đang chờ mình đến vớianh nữa. Bên trong nỗi nhớ hình như có một nỗi buồn sâu kín, thầm lặngnhưng rất nặng nề. Dù sao vết thương lòng vẫn đang rỉ máu, dù mình cómuốn lấy công việc lấy mọi nỗi nhớ khác đè lên trên, nó vẫn trỗi dậy,xót xa vô cùng. Hãy quên đi Th. ơi! Hãy quên đi mà tìm lại niềm hy vọngmới mẻ xanh tốt trong lành hơn. Hãy lấy niềm tự hào mà quên đi thấtvọng. Con người ấy đâu có xứng đáng với tình yêu trong trắng, chung thuỷ của Thuỳ.

Ơi những người thân yêu của tôi trên quê hương Đức Phổnày, có ai hiểu và cảm thông hết nỗi lòng tôi chăng? Nỗi lòng một cô gái đay ước mơ hy vọng mà không được đáp lại

một cách xứng đáng?

13. 4. 68

Thư từ từ khắp bốn phương gửi về. Cảm ơn tất cả mọi người đã dành cho tôinhững tình thương mến thiết tha. Đọc thư niềm vui chen lẫn với nỗi buồn. Tại sao mọi người có thể dành cho mình những tình thương ấy mà mộtngười - một người đã được hưởng một tình yêu trong trắng, chân thành lai không xứng đáng với mình? Buồn làm sao hở M.?

Mình nhũng muốn lấytình thương của mọi người đền đáp cho chỗ trống của tâm hồn mà không sao làm được. Trái tim mình vẫn cứ bướng bỉnh đập theo nhịp độ của tuổi hai mươi tràn đây hy vọng, tràn đầy thương yêu. Thôi hãy bĩnh tỉnh lại vớinhịp đập yên bình của mặt biển những buổi chiều lặng gió đi tim ơi!

14. 4. 68

Một bài thơ làm tặng cho mình, bài thơ của một thương binh đang nằm viện,xuất phát từ lòng mến thương cảm phục đối với một người bác sĩ đã chămsóc anh và mọi bệnh nhân khác một cách tận tình. Anh ta tìm hiểu kỹ vềmình và viết bài thơ tặng. Bài thơ tràn ngập niềm mến yêu chân thành vànỗi đau xót trước mối tình tan vỡ của mình. Anh ta nói lên những lời nói xót xa cay đắng của một cô gái bị người yêu phụ bạc.

Đọc bài thơ...mình buồn vô hạn, không thề kìm được mình ghi ngay dưới bài thơ đó mộtdòng chữ "Cảm ơn tình thương mến của anh, nhưng hình như anh chưa hiểuTrâm. Hứa với anh rằng sẽ có lúc nào đó để anh hiểu về một người con gái của XHCN", và mình đưa trả lại bài thơ.

Ôi! Đây mới là điềuđáng buồn nhất trong quan hệ với M.. Mọi người đều trách M., đều thươngmình, nhưng mình xót xa biết bao nhiêu khi thấy người ta thương mìnhbằng một tình thương có cả sự thương hại nữa! Dù anh Thiết, dù Hào,Nghinh... ai ai đi nữa đã cảm thương san sẻ với mình, mình vẫn khôngmuốn. Một mình đã đủ giải quyết rồi, một mình đủ sức chôn sâu cả nhiềunăm thương yêu yêu hy vọng ấy xuống tận đáy đất sâu rồi - mảnh đất tâmhồn mình vẫn màu mỡ, vẫn đủ sức để gieo lên đó một mùa hoa tươi đẹp được kia mà. Hỡi tất cả mọi người, không cần tưới lên mảnh đất ấy những giọt lệ xót thương đâu. Hoa thơm phải được tưới bằng nước mát trong lành.

Mỗi ngày tình cảm với M. càng lạt phai đi và nỗi trách móc càng lớn dầnlên. Mình đã và sẽ xa dần người bạn ấy. Anh đâu có xứng đáng với mình?

…68

Không khí im lặng của buổi trưa trùm lấy khu rừng. Nghe San đau, mình lênthăm. Cả phòng cũng đang yên ngủ, kể cả người bệnh nhân mình tới thăm.Không muốn làm thức giấc San, mình rón rén trở ra nhưng tiếng San khẽrên làm mình trở lại anh cười bẽn… (mờ không đọc được). Anh không đaunhưng có lẽ muốn gặp mình. Cả ngày hôm nay mình bận.

Câu chuyện không phải là chuyện thương tật mà anh lại hỏi: “Hôm nay đúng là ngày chị về Đức Phổ phải không?”

- Vừa tròn một năm San à!

Mình trả lởi mà không khỏi ngạc nhiên vì câu hỏi của San. Muốn ngồi với Sannói chuyện về cả một năm qua, một năm chiến đấu gian lao vất vả nhưngrất đáng tự hào trên mảnh đất quê San. Nhưng mình lại thấy khó nói. Cónghĩa lý gì đâu nhưng việc mình làm so với San, với tất cả bà con ĐứcPhổ đã kiên cường chiến đấu suốt hai mươi năm ròng. Còn nói với San vềnỗi nhớ thương với gia đình trong những ngày xa cách lại càng vô lý hơn. San chỉ còn một mẹ già. Cha San chết từ lúc mẹ anh mới hai hai tuổiđầu, người vợ trẻ ấy đã hy sinh cả tuổi xuân của mình ở vậy nuôi San cho đến khi anh được mười chín tuổi thì cho anh đi bộ đội. Năm năm qua vàosinh ra tử San vẫn còn sống, vừa mới cách đây một tháng địch tập kíchvào vị trí, San đã thoát khỏi nanh vuốt của quân thù. Mười lăm đồng chícủa anh hy sinh. Chỉ một xíu nữa thôi có khó khăn gì đâu, San cũng đãngã xuống dưới chân hòn núi Cửa ấy rồi. Lúc đó mẹ San có khóc cạn nướcmắt cũng không bao giờ có được một đứa con như San nữa. Vậy mà hôm naySan đến đây với mình, có lẽ nào mình lại để thần chết cướp đi người conyêu quý của một bà mẹ đang lo âu hy vọng tất cả vì đứa con duy nhất ấy.Không bao giờ đâu! Mình sẽ phải cố hết sức vì San cũng như vì tất cảnhững người bệnh nhân! Đó chẳng phải là niềm tự hào của một người thầythuốc đó sao?

* * *

Nhận được thư và quà của Vân. ThươngVân làm sao. Cuộc đời Vân sao đủ mọi đắng cay, những đắng cay mà mộtngười như Vân lẽ ra không bao giờ phải chịu. Vân sống giàu lòng vị tha,giàu niềm hy vọng, giàu tình cảm cách mạng. Phải đền đáp cho Vân nhữngđiều đó chứ. Cớ sao cuộc đời cứ dành cho Vân hnững sự rủi ro? Đã thấyđược điều đó mình phải có trách nhiệm. Phải đem lại cho Vân niềm vui,tin tưởng bằng những hành động cụ thể.

17.4.68

Chia tay anh Kỳ vàchị Phượng. Sống với nhau cả một năm tròn, hôm nay mình mới hiểu hếttình thương của những người thân thiết đó.

Đêm đã khuya sau buổi liên hoan, anh Kỳ sang phòng mình chơi. Hai anh em chẳng biết nới gì, quyểnvở để trước mặt, cây bút cầm trong tay mà những dòng chữ dưới ngòi bútanh đều vô nghĩa. Thời gian còn rất ít, anh cần nói cần viết nhữngchuyện quan trọng. Vậy mà sao anh làm thinh hở anh? Phải chăng anh muốnnói với em bằng đôi mắt đỏ vì thức khuya bao đêm ròng, bằng nụ cười buồn rười rượi trên khuôn mặt gầy ốm? Anh ôm mình trong đôi tay mảnh khảnh,hành động đó rất bình thường với anh nhưng hôm nay sao làm mình cảmđộng. Tiễn anh đi rồi. Tiễn anh ra đến suối mình bần thần trở về thấymảnh giấy lưu niệm anh gửi cho Liên. Mấy dòng chữ ngắn ngủi trong đó anh có dặn: “Em và Trâm phải thương nhau chân thật. Trâm vào đây xa giađình chỉ có bạn….”. Anh Kỳ ơi! Cảm ơn anh, em không bao giờ quên tấmtình của anh đối với em đâu!

Và buổi cuối cùng nằm trong cánh tay của chị Phượng, nghe những lời dặn lại mình lặng yên không nói, những giọtnước mắt âm ấm chảy trên mặt mình và rơi sang mặt chị. Chị ơi, đến hômnay em vẫn chưa là Đảng viên, buồn đến vô cùng…

22.4.68

Hường ơi!Hường đã chết rồi sao? Mình nghe tin mà bàng hoàng như trong cơn ácmộng. Bao giờ cho hết những đau xót này - nay một người ngã xuống, mailại một người ngã xuống. Xương máu đã chất cao như ngọn núi căm thù sừng sững trước mắt chúng ta. Bao giờ! Bao giờ và bao giờ hỡi các đồng chí.Bao giờ mới đuổi hết lũ quân uống máu người

không tanh ấy khỏi đất nước chúng ta.

Vậy là hết, những đêm rì rầm tâm sự bên nhau không bao giờ có nữa. Bên taimình còn nghe rõ giọng Hường trầm trầm tình cảm, Hường khen ngợi độngviên mình, ca ngợi mối tình chung thủy cửa mình. Vậy là hết, những buổicùng nhau tắm dưới suối nước, cùng nhau ăn một chén chè. Mình bỗng nhớhôm nào gặp Hường bên bờ suối ở Nghĩa Hành, Hường ôm mình trong tay, hôn lên mái tóc, hôn lên má mình và cả hai cùng rưng rưng nước mắt.

Nhìn chú Công vẫn bình thản không hay biết gì về tin sét đánh ấy, mình thấyxót xa như ai xát muối vào trong ruột. Mất một đứa con như Hường còn đau hơn mất cả khúc ruột. Chú ơi, hãy nén đau thương lại đi chú, nếu biếttin này! Và anh Quang, người con trai đã thuỷ chung chờ đợi Hường trongbao nhiêu năm nay cũng không bao giờ thực hiện được mơ ước nửa. Hườngcủa anh đã vĩnh viễn nằm yên dưới nắm đất quê hương anh rồi.

23.4.6S

Một ngày mệt nhọc vô cùng. Ba cas thương nặng vào một lúc. Suốt một ngàyđứng bên bàn mổ đầu óc căng thẳng vì những vết thương, vì tiếng khóc xéruột xé lòng của chú Công (cha Hường) và vì những tin buồn dồn dập.

Hường đã bị bắt sống trên đường công tác. Cậu bé sôi nổi nhiệt tình ấy khônghiểu có chịu nổi những đòn tra tấn của quân thù hay không. Thương Đườngvô tận. Lá thư viết gửi Đường vậy là chưa đến nơi. Người cầm thư đã chết còn người nhận thư thì bị bắt!!! Một giọng hát buồn từ đâu văng vẳngbên tai mình "Lòng mẹ bao la như biển thái bình rạt rào. Lời ru êm áinhư dòng suối hiền ngọt ngào". Lời hát của Đường trong buổi tối hôm xưahay là lời than đau xót của Đường trong ngục tối lúc mà Đường nghĩ đếnngười mẹ già đã suốt đởi cặm cụi nuôi con, đặt tất cả niềm vui, hy vọngvào đứa con cưng ấy?

Biết bao nhiêu bà mẹ như mẹ Đường sẽ còn đau khổ khóc than đến cạn dòng nước mắt. Ôi nếu mình ngã xuống, mẹ mình cũng sẽ như bà mẹ ấy thôi, cũng sẽ là một bà mẹ suốt đời hi sinh vì con để rồimãi mãi đau xót vì con mình đã ngã xuống nơi chiến trường khói lửa. Mẹơi! Con biết nói sao khi lòng con thương mẹ trăm nghìn triệu mà cũngđành xa mẹ ra đi. Quân thù đang còn đó, bao nhiêu bà mẹ còn mất con, bao nhiêu người chồng mất vợ. Đau xót vô cùng.

25.4.68

Cũng vẫn là những tin buồn, trên đường đi học ở tỉnh về, đoàn cán bộ của Đức Phổ bị địch tập kích nghe nói có hy sinh một số. Nghĩa cũng đi trong số đó, chẳng hiểu em mình có làm sao không. Em mình xông xáo, dũng cảm dễcó khả năng đi đầu bám đường lắm. Em ơi! Nếu em có làm sao thì chị biếtnói gì nữa hở em? Chị sẽ khóc ròng bao đêm vắng hay là nước mắt khô lạithành ngọn lửa thù rực cháy trong tim chị? Mấy ngày này chị vẫn mong emvề thăm, bây giờ!...

26.4.68

Nhận một lá thư từ H8 trởvề, không phải thư của M. mà là của anh Tâm. Đọc thư chỉ thấy buồn vôhạn. Những ngày qua đã lùi vào dĩ vãng lâu rồi xa rồi, còn khơi lại làmgì nữa hở anh Tâm? Anh thương em nhưng vô tình đã làm em đau khổ. Anhbáo tin rằng M. đang đau yếu, anh nói rằng anh hiểu em, thương em nhưngthực ra anh có hiểu gì em đâu. Anh chưa hiểu hết lòng tự ái của một côgái xuất phát từ tầng lớp học sinh như em sao? Còn nếu đã hiểu thì… tốthơn hết là hãy nói với em về những điều cần thiết trước mắt công táctốt, cảnh giác tốt. Vậy thôi!