Đoàn người thêm vài ba ngày nữa thì đến một thị trấn nhỏ nhưng dân cư ở đây lại tấp nập ra vào, cả đám cứ liếc hết chỗ nọ đến chỗ kia như dân nhà quê lên tỉnh

Theo nam tử áo đen kia, đám người đi tới một trang trại, cảnh tượng đàn bà con gái gieo hạt, vun đất trồng rau củ, đàn ông thì cuốc đất, cày cấy, người chăn trâu dắt bò, kẻ chăm gia cầm gia súc.

Khi Minh Tú còn đang nghi hoặc thì bỗng một lối đi cuối thửa đất được mở ra, nếu không đến gần thì không hề biết đó là một cánh cổng được ngụy trang khá tinh vi.

Tiến vào bên trong, cả lũ bị choáng ngợp bởi thao trường quân huấn bên trong, ngay trước mắt là khu tập bắn cung, ném lao, quân binh khoác lên mình những quần áo nâu sồng cũ kĩ, bó chặt cổ tay và chân thuận tiện cho hoạt động thể chất, kế bên là khu rèn luyện thể lực, từ leo trèo đu dây đến lăn lê bò toài, nhảy ếch...

Cô khó hiểu, tại sao một thao trường rộng lớn như vậy nhưng lại ở phía sau một điền trang tầm thường, nam tử áo đen kia lại gọi cô tới chỉ để huấn luyện một đám chó, chẳng lẽ... thậm chí đến giờ cô vẫn không biết lai lịch của những người kia, chỉ nghe người hầu gọi ông lớn, bà chủ, thậm chí cả chị Tư cũng không hề nói gì nhiều về hai người họ.

Cô thấy quái lạ, ngày xưa các cụ ai mà chả thích xưng ông lớn bà nọ nên tiếng tăm cũng đồn xa ai cũng biết, vậy mà hai người này thì càng giấu càng bí ẩn khiến người ta tò mò

Bỗng nam tử áo đen dừng lại, xuống ngựa xoay người về phía đám người đằng sau, dõng dạc nói

- Chúng bây nghe đây, bắt đầu từ giờ, kẻ nào đã đặt chân vào trong doanh trại này tức khắc trở thành người ở đây, ai ai cũng phải làm lụng góp sức, làm tốt sẽ có thưởng, còn không chúng bây tự biết hậu quả!

- Bẩm ông, chúng con đã biết ạ!

Cô và cả đám người được chỉ dẫn đi đến gian nhà xây bằng tường đất với mái lợp lá, bên trong được dựng vài cái sạp tre để làm giường nằm, tổng cộng bốn cái đủ cho 4 người ở, nơi này trừ việc hơi đơn sơ và chật chội ra thì về hình thức tổ chức chẳng khác gì trong quân ngũ.

Sáng sớm hôm sau, tiếng kẻng vang vọng một vùng, cả đám người bật dậy như lò xo, nhanh chóng mặc quần áo rồi chạy vọt về phía sân, nơi đang tụ tập một đống người trước đó

Cô lớ ngớ chạy theo, mí mắt thì tranh nhau mà díp lại

Bỗng một người tiến tới, trên mình trang phục áo lính tập thời Nguyễn, tóc búi củ tỏi gọn gàng sau lớp vành khăn, tay cầm cây giáo với chùm tua đỏ rực, tiêu sái bước tới mỏm đất cao, nhìn một lượt đám lính phía dưới, ánh mắt sáng quắc như chim ưng khiến bầu không khí trở nên uy nghiêm

- Toàn quân nghe lệnh! NGHIÊM!!!

Tức thì đám lính liền nhanh nhảu đứng vội vào hàng, những người mới đến đang đứng ngẩn tò te cũng giật mình thảng thốt làm theo, ai nấy đều lớ ngớ chẳng hiểu chuyện gì.

- Toàn quân chú ý, đợt duyệt binh vào tháng chạp tới đang đến gần, chúng ta phải nhanh chóng tập luyện chăm chỉ, đạt số lượng lính vệ tiêu chuẩn tiến tới tập kết tại quân doanh. Vì vậy, các Cai* ­, Chánh đội trưởng* nhanh chóng đốc thúc việc tập luyện của binh lính, đặc biệt là các Luyện sư khẩn trương hoàn thành công việc được giao.

- Rõ thưa Hiệp quản*!

- Kẻ nào được chỉ định làm luyện sư thì đi theo tôi

Đồng loạt từ trong hàng ngũ đi ra một số người, nhanh chân đi theo Hiệp quản, Minh Tú thấy vậy cũng nhanh chóng đuổi tới

Đến một bãi đất trống xung quanh được che phủ bởi cây cối rậm rạp cùng lũy tre già, phía trong góc cuối bãi đất là một đống lồng to nhỏ đan bằng tre nữa, dùng nhốt những con chó đủ giống loài gồm cả những con còn nhỏ lẫn trưởng thành, bọn chúng thi nhau sủa inh ỏi, có con còn rên ư ử vì sợ

- Luyện sư nghe cho rõ đây, từ nay các anh sẽ phụ trách đám chó này, chăm sóc, dạy dỗ chúng nó cho tốt, nếu bọn chúng lập được công lớn thì các anh cũng được thơm lây, còn không... hừ... hậu quả thế nào các anh rõ chứ?

- Rõ thưa Hiệp quản*!

Dứt lời, người kia liền trở lại sân rộng lúc trước, trực tiếp chỉ huy bọn lính vệ luyện tập

Nhóm luyện sư ở đây tổng cộng cả cũ lẫn mới là 10 người, bao gồm cả Minh Tú. Cả bọn đang túm tụm lại hỏi han giao lưu thì thấy Chánh đội trưởng đi đến

- Nào các anh, làm quen xong rồi chứ? Bây giờ tôi phân công công việc cụ thể nhé!

- Vâng anh Chánh cứ nói ạ!

- Như các anh thấy, ở đây là toàn bộ đám chó của doanh trại, được phân loại rõ ràng theo mức độ thuần chủng, nhiệm vụ của các anh cũng theo đó mà được phân chia, những con có biểu hiện tốt đã được mấy anh luyện sư ở đây giám sát huấn luyện, những luyện sư nào mới đến sẽ phụ trách thuần cho những con ở bên kia và thay phiên nhau chăm sóc lũ chó con mới sinh nữa. Mấy anh cứ tự chia nhau mà quản, cố gắng đến đợt duyệt binh tới huấn luyện hoàn toàn được đám chó này thì là thành công mỹ mãn, Hiệp quản nhất định sẽ thưởng hậu hĩnh cho các anh.

- Rõ thưa Chánh đội trưởng!

Minh Tú tẩn ngẩn tần ngần nhìn đám chó được nhốt kĩ trong từng cái chuồng, ước tính cũng gần 50 con ở đây cả lớn lẫn bé, có thể thấy rõ rệt sự khác biệt những những con đã được huấn luyện tốt và những con chưa được huấn luyện. Những con chó trưởng thành, ngồi im thè chiếc lưỡi dài giương đôi mắt to tròn nhìn những vị khách lạ, ngay cạnh đó đám chó con tíu tít vẫy đuôi sủa inh ỏi mong chờ được cho ăn, bọn chúng náo động đùa nghịch với những con khác cùng chuồng mà không biết rằng cuộc đời chúng nó sẽ thay đổi trong nay mai.

Bỗng cô thấy cách đó có vài chiếc chuồng đang nhốt những con chó trông rất đặc biệt, gần như đối lập với đám chó bên này, bọn chúng hằm hè gầm gừ bất cứ ai đi qua hay lại gần chúng, những chiếc răng nhanh sắc nhọn, móng vuốt sáng loáng nhô ra, ánh mắt trợn trừng đáng sợ, cả cơ thể chúng như trong trạng thái chực chờ tấn công.

Vút... Vụt...

Cô giật mình nhìn lại, một tên lính giơ cao chiếc roi dài sắc lẹm, không ngừng quật xuống một con trong đó, con chó gầm rú đau đớn, cố gắng né tránh những đòn roi nghiệt ngã vô tình

Cô chạy vội tới ngăn lại

- Này! Anh không được làm thế!!

Cô nhanh chóng giật phăng cái roi trên tay hắn ta, vẻ mặt giận dữ, ánh mắt đầy tia lửa nhìn xoáy vào hắn.

Hắn nhìn cô đánh giá từ trên xuống rồi ném ánh mắt khinh bỉ nhìn cô

- Mày là luyện sư mới phỏng? Hừ... lỗi cũng tại luyện sư bọn bây hết, có mấy con chó mà cũng không dạy dỗ cho tốt, để chúng nó làm loạn cả lên ở chỗ này à! Nếu không phải bị làm phiền thì tao cũng chẳng đích thân dạy dỗ chúng nó làm gì đâu!

- Dù là vậy thì đây cũng là chức trách của bọn tôi, anh không có quyền động vào bọn chúng!

- Tao không có quyền? Tao động vào mày còn được, chẳng lẽ bọn chó kia thì lại không???

Hắn đẩy cô, khiến cô loạn choạng lùi lại mấy bước, cô nắm chặt cây roi trong tay, định tiến tới đáp trả hắn thì một giọng nói đanh thép vang lên

- Đủ rồi! có cái chuyển cỏn con này mà cũng cãi nhau! Về vị trí cho tôi!

Hắn nhìn cô cười khẩy, nhấc bước rời đi, lúc đi qua người cô còn đưa tay giật lại cái roi làm tay cô bị xước do ngọn roi xẹt qua.

Cô trân trối nhìn hắn dần khuất bóng thì bỗng có người gọi cô

- Anh kia, tên là gì?

- Thưa Hiệp quản, tôi tên Tú.

- Anh gan to nhỉ, mới đến ngày đầu tiên đã gây hiềm khích với Ngũ trưởng rồi!

- Dạ thưa, tôi không cố ý như vậy, nhưng với tư cách là một luyện sư, tôi không thể để người khác đối xử như vậy với đám chó được.

Hiệp quản hòa hoãn nhìn cô, định nói thêm vài câu nhắc nhở nhưng nghĩ cô người mới nên đành thôi

- Thôi, anh đi làm việc đi, đừng gây thêm chuyện nữa!

Cô cúi đầu hối lỗi nhưng sâu trong lòng lại cực kỳ không thoải mái, thiết nghĩ ở nơi này, loài chó chỉ là công cụ phục vụ cho lợi ích và nhu cầu của con người, vì vậy mà chẳng ai trân trọng chúng.

Cô nhìn thoáng qua lũ chó kia, trên người bọn chúng có những dấu vết đã bị mờ sau thời gian dài nhưng vẫn để lại đặc điểm rõ rệt trên bộ lông rậm rạp, khác với bộ lông óng mượt của những con phía bên kia, bộ lông của chúng trông xác xơ và rối bù lu, vài chỗ bị trụi lộ ra phần thịt tái nhợt ốm yếu.

Bọn chúng dần thôi gầm gừ, quay đầu trở lại chỗ nằm, cuộn tròn thân mình chỉ hé ra đôi mắt sáng hướng về phía cửa chuồng, con vừa bị đòn roi thì cứ rên rỉ hằm hè trong cổ họng, cơ thể nó run rẩy vì đau nhưng nó chẳng thèm cầu xin sự giúp đỡ, tự mình chui vào góc cuối chuồng, chậm rãi liếm láp xoa dịu vết thương.

Bỗng cô phát hiện ở góc trong cùng, một cái chuồng cũ đã bị rêu mốc, xuất hiện bóng dáng một con chó trông rất khác biệt so với đồng loại của nó, ánh mắt nó trầm tĩnh, lạnh nhạt giống như mọi việc xung quanh chẳng liên quan đến nó, dáng ngồi nhàn nhã, ung dung nhưng không thiếu hiên ngang kiên cường.

Cô ngẫm lại, từ lúc sự việc nãy giờ diễn ra, không hề có sự góp mặt của nó trong tiếng sủa ing ỏi hay gầm gừ, một con chó điềm tĩnh như vậy hẳn là phải được huấn luyện tốt, nhưng sao nó lại bị nhốt ở chỗ này?

Đang trong trạng thái suy tư sâu, đột nhiên có vật thể lạ đập vào vai cô

- Này, ông anh có nghe tôi gọi không? Sao cứ thẫn thờ mãi thế?

Là thằng Tí, nó nhân lúc nghỉ giải lao mà di chuyển từ sân tập sang sân bên này tìm cô

- Tôi mải suy nghĩ quá, xin lỗi nhé!

Nó tiến lại gần mấy cái chuồng, cúi xuống định soi sét để thỏa mãn sự tò mò thì đột nhiên bị dọa lùi lại bởi những tiếng gầm gừ nguy hiểm của lũ chó kia

- Khiếp thật, bảo sao bị nhốt ở bên này, nếu còn tình trạng như này thì thế nào cũng bị cho lên thớt sớm. Khà khà, lâu rồi ông đây chưa được ăn thịt chó đâu.

Cô khó hiểu hỏi nó

- Lên thớt? chó nghiệp vụ sao được phép ăn?

- Ông anh lại không biết rồi, nãy tôi nghe được mấy tên lính kia nói, nếu những con bên này không huấn luyện được, thì chẳng thịt đi chứ nuôi làm gì cho tốn cơm

- Ai cho họ cái quyền đấy chứ?

- Thì lão Phán, người được gọi là Ngũ trưởng đấy. Lão đã nói với bề trên, nuôi đám chó này lâu tốn cơm mà luyện cũng không được, thì làm cỗ ăn nhậu cho bọn lính nó ăn mừng thi qua đợt duyệt binh.

Thấy cô thẫn thờ, nó cũng an ủi:

- Ờ thì tôi biết ông anh cũng xót tụi nó, nhưng phận làm chó, làm súc vật mà không có ích cho người thì phải chịu cảnh giết thịt thôi. Nhưng mà nếu đến đợt duyệt binh mà chúng nó ngoan ngoãn hơn, có khi bề trên thay đổi quyết định thì sao, này phải trông chờ vào ông anh đấy nhé!

Nó vỗ vai động viên cô rồi chạy trở về chỗ tập. Cô tần ngần đứng nhìn con chó kia mãi, nó cũng đang hướng mắt về phía cô, ánh mắt nó nhàn nhạt giống như nó biết số phận sắp tới của mình, nó chẳng thèm phản kháng hay tỏ ra bất kì thái độ nào, có lẽ nó muốn buông xuôi.

- Con chó đó từng là chiến khuyển tốt nhất ở đây, cho đến khi nó bị thương trong lúc làm nhiệm vụ.

Cô quay lại tìm phương hướng phát ra giọng nói kia, là một trong số những luyện sư ở đây

- Rốt cuộc đã xảy ra chuyện gì?

- Chân của nó dính phải bẫy, vết thương khá nặng, quân y lại không muốn lãng phí dược liệu để cứu cho một giống loài tầm thường như nó nên vết thương của nó sau khi lành đã để lại di chứng, nó không thể chạy nhảy bình thường như lúc trước được nữa, dần dần nó bị tụt lại phía sau, vì không còn giá trị sử dụng, nó bị đưa sang bên này... chờ chết...

Cô nhíu mày nhìn về phía con chó kia, nó đã thay đổi tư thế từ bao giờ, từ ngồi chuyển sang nằm, hai chân trước chìa ra, làm chỗ tựa cho cái đầu nhỏ của nó, mí mắt nó hơi cụp, dáng vẻ lười biếng, nhưng nếu để ý kĩ sẽ thấy mí mắt nó run nhè nhẹ, hai cái tai cũng dần rũ xuống, toàn thân nó như tỏa ra sự ưu thương muộn phiền.

- Nó nhất định không cam lòng

- Thì thế nào? Đây là số phận của nó, trừ khi có phép màu xảy ra, còn không....

Một bầu không gian im lặng đến kì lạ, chỉ còn xa xa tiếng tập trận của bọn lính.

CHÚ THÍCH*

Cai, Chánh đội trưởng, Hiệp quản: tên gọi các chức vị trong quân đội thời Nguyễn

Ngũ trưởng: cấp chỉ huy đơn vị nhà bình, số lượng quản lí 5 người

Cai: cấp chỉ hủy trên Ngũ trưởng, quản lí 2 Ngũ (10 người)

Chánh đội: chỉ huy cấp Đội, quản lí 50 người

Hiệp quản (Quản cơ): Đứng đầu một cơ binh, chỉ huy các cấp đội, quản lí 10 -12 đội (500 – 600 người)

Đề đốc, Thống chế, Lãnh Binh: quan chỉ huy cấp doanh, một doanh là 5-8 vệ (cơ binh), tức 2500- 4800 người

Tướng quân: chỉ huy cao nhất quản lí các đạo quân như trung quân, tả quân, hữu quân, tiền quân, và hậu quân