Đường Thi về lại trên núi, đồ thể thao và sách ngoại khóa đã được giao cho trưởng thôn, để dành sau này dạy học dùng. Cô đóng gói một ít bánh kẹo, ngày mai phát cho mỗi học sinh, phần còn dư để dành làm phần thưởng. 

Sáng hôm sau, mỗi học sinh trong trường được nhận hai viên kẹo, vị trái cây, chua chua ngọt ngọt, cực kỳ ngon. Rất nhiều học sinh không nỡ ăn, ăn thử một viên rồi bỏ viên còn lại vào áo mình như giấu báu vật, nói thế nào cũng không ăn nữa.

Thấy hành động đáng yêu của bọn trẻ, Đường Thi vừa buồn cười vừa thấy thương, chiều hôm đó không kìm được mà phát cho mỗi học sinh thêm hai viên kẹo, tiếng hò reo phấn khích trong lớp cứ như nhận được báu vật quá giá.

Việc dạy học tiến hành đâu ra đấy, thời gian trôi qua khi nhanh chóng khi thong thả, có nụ cười, có nước mắt, có nhẹ nhàng, có khó khăn, Đường Thi bịn rịn tiễn một vài học sinh, rồi nhận thêm học sinh mới. Cô nỗ lực giúp cho mỗi học sinh được học hành đến nơi đến chốn, mặc dù thực tế khiến con người không làm gì được. Đường Thi đã cố gắng hết sức, cuối cùng cũng chấp nhận hiện thực rằng một năm không đủ để làm gì cả, cô đã soạn rất nhiều kế hoạch dạy học dài ngắn khác nhau, bỗng một hôm nhìn lại, đã đến lúc cô phải đi.

Học sinh hoàn toàn không biết ba thầy cô như người nhà này sẽ rời khỏi đây sau một tuần nữa, Tiểu Ba Tang còn hào hứng chạy đến nói: “Thầy ơi, cô ơi! Tới nhà con chơi đi!” 

Đường Thi kìm lại cảm xúc bịn rịn, cười nói: “Được chứ, cuối học kỳ Tiểu Ba Tang mà thi được 100 điểm, thầy cô tới nhà Ba Tang chơi.”

Tiểu Ba Tang tỏ ra khổ sở, “90 điểm được không cô?”

Tiêu Lượng vỗ cái đầu nhỏ của cậu nhóc, giả vờ nghiêm túc: “Không được! Đẹp trai thế này, sao chỉ thi được 90 điểm?”

Ngô Anh cười.

Tiểu Ba Tang nhăn nhó mặt mày.

Chiều hôm đó, Đường Thi dạy học sinh làm văn, đề bài là «Người em yêu nhất», Đường Thi hỏi: “Trong đề bài ‘Người em yêu nhất’ này, từ trọng tâm là từ nào đây?”

Học sinh đáp: “Người.”

Đường Thi cười nói: “Đúng rồi, từ trọng tâm là người, mấy đứa đừng tả chó mèo hoa cỏ trong nhà nha.”

Học sinh cười tươi.

Đường Thi hỏi tiếp: “Tả người thì phải tả thế nào nhỉ?”

Đường Thi vừa hỏi xong, học sinh phía dưới đồng loạt nhìn về phía cô, bắt đầu chộn rộn. Đường Thi lấy một nắm kẹo, cười nói: “Đây này đây này!”

Một học sinh nói: “Tả người đó trông thế nào!”

Đường Thi hỏi: “Tả thế nào?”

Học sinh nói: “Tả người đó có mắt hình gì, có miệng hình gì, dáng người thế nào, vân vân vân vân.”

Đường Thi hài lòng đưa cho cậu nhóc hai viên kẹo.

Học sinh tiếp theo nóng lòng đứng lên nói: “Còn phải tả chuyện người đó làm!”

Đường Thi hỏi: “Chuyện gì mới được?” Không đợi học sinh trả lời, cô cố ý nói, “Tả người đó mỗi ngày ăn gì làm gì mấy giờ đi ngủ mấy giờ thức dậy phải không?”

Học sinh ngập ngừng rồi phủ nhận: “Tất nhiên không phải, tả những chuyện đặc trưng của người đó.”

Đường Thi cười nói: “Hôm nay chúng ta viết về ‘Người em yêu nhất’, vậy phải ——”

Học sinh vội vã nói: “Phải kể chuyện tốt mà họ đã làm, chuyện làm mình thấy cảm động!”

Đường Thi gật đầu, hỏi mọi người: “Cảo lớp thấy đúng không?”

“Dạ đúng!”

Đường Thi hết sức hài lòng, cho học sinh đó hai viên kẹo, nói: “Hôm nay chúng ta viết về ‘Người em yêu nhất’, trước hết mấy đứa phải suy nghĩ kĩ càng, mình yêu ai nhất, vì sao yêu người đó nhất, người đó có ngoại hình thế nào, đã làm chuyện gì khiến mình yêu, cả lớp có thể thảo luận với nhau, mười phút sau mình bắt đầu viết.” 

Cô vừa nói xong, phía dưới lập tức ríu ra ríu rít ồn ào hẳn lên. Đường Thi đứng trên bục giảng, nghiêm túc quan sát bọn trẻ. Trẻ con mười hai mười ba tuổi rất hoạt bát và đáng yêu, nụ cười sáng bừng rạng rỡ, đám học sinh này của cô, không chỉ có thế, mà còn có khuôn mặt nhỏ hồng hào đặc trưng nơi cao nguyên, hai má đỏ ửng, khi cười càng thêm duyên dáng.

Mười phút sau, lớp học yên tĩnh. Đường Thi nhìn bọn trẻ vùi đầu viết trong vụng về nhưng nghiêm túc, tim cô mềm nhũn.

Kết thúc tiết học, học sinh nộp bài rồi chạy ra ngoài chơi, Đường Thi cầm bài làm về ký túc xá. Trường không có dư phòng để làm phòng làm việc của giáo viên, cho nên chỗ Đường Thi ngủ cũng là chỗ làm việc.

Tối đó Đường Thi phải chấm bài của cả ba lớp, cô không chỉ không cảm thấy mệt, còn xem càng lúc càng hăng say. Giọng văn của học sinh hồn nhiên và chất phác, ngôn ngữ của trẻ con, đọc vừa cảm động lẫn buồn cười.  

Tiểu Ba Tang viết trong bài làm của mình: “Người con yêu nhất là mẹ con, vì mẹ nấu cơm cho con ăn…….Nhưng có khi con không yêu mẹ nhất, vì mẹ nấu món không ngon cho con ăn, con không thích ăn cà tím, mẹ cứ bắt con ăn…….”

Cậu nhóc Đăng Chân Đạt Ngõa có điều kiện gia đình tốt nhất trường viết thế này: “Hôm nay cảnh xuân tươi đẹp, ngàn dặm không mây, chúng em đang học lớp của cô Đường trong tâm trạng vui vẻ, cô Đường bảo chúng em viết một bài văn, đề bài là «Người em yêu nhất». Người em yêu nhất là ma lạp (bà nội trong tiếng Tây Tạng). Lúc ba đánh em, ma lạp luôn bảo vệ em, có ma lạp bảo vệ em, em không còn sợ ba đánh em nữa. Nhưng bây giờ ma lạp già rồi, không bảo vệ được nữa; nhưng em lớn rồi, em có thể tự bỏ chạy luôn……”

Đường Thi cười ra tiếng.

Đức Cát Mai Đóa viết: “Em không có một người em yêu nhất, em yêu rất nhiều người – ba mẹ, ông bà nội, cô Đường Thi, cô Ngô Anh, thầy Tiêu Lượng, có cả trưởng thôn và Giang Ương Trác Mã. Họ là những người em yêu nhất. Cho nên em quyết định không kể về «Người em yêu nhất», mà kể về «Người em yêu»….”

Đường Thi chấm bài đến khuya, Ngô Anh bên cạnh đã ngủ say, còn ngáy khe khẽ.

Khi chấm bài làm của Giang Ương Trác Mã, Đường Thi quyết định rằng mình chắc chắn phải đưa cô bé không cha không mẹ này ra khỏi núi để đi học. Cô bé rất thông minh, còn thích đọc sách, nếu trau dồi rèn luyện tốt, chắc chắn sẽ có một tương lai rộng mở. Giang Ương Trác Mã đã làm bài «Người em yêu nhất» thế này: “Em là trẻ mồ côi, không có bố, không có mẹ, trưởng thôn nhặt được em ở cổng trường, nuôi em khôn lớn.” 

Đường Thi cảm thấy chua xót, trong đầu cô chợt hiện lên đôi mắt trong veo và lẳng lặng của cô bé.

“Lúc thảo luận, La Ba Bố Xích nói tả về mẹ, Cách Tang Trác Mã nói tả về bố, rất nhiều bạn dự định tả bố mẹ, em không có, em không biết nên viết về ai.”

“Mai Đóa bảo em viết về trưởng thôn, vì trưởng thôn đã nuôi em khôn lớn, có thể tính là bố mẹ. Nếu là như thế, vậy em muốn kể về một người khác.”

“Cô ấy là một người phụ nữ xinh đẹp, có một đôi mắt to to và đen đen, có làn da rất trắng và đôi môi đo đỏ, lúc cô cười, thấy được cả hàm răng. Trước đây lúc cô cười không nhìn thấy đâu, bây giờ thường xuyên nhìn thấy. Trước đây cô có một mái tóc đen mượt, sờ vào thấy trơn trơn, nhưng cô đã cắt đi rồi. Trưởng thôn nói là vì tóc dài rất khó gội, còn khó hong khô, cô sợ tốn quá nhiều thời gian cho tóc ta. Cô để tóc ngắn cũng rất đẹp. Cô ấy là người phụ nữ đẹp nhất trên thế giới này.” 

“Cô ấy rất tốt với em, sẽ thưởng thịt bò khô cho em ăn, trước đây em chưa bao giờ được ăn thịt bò khô, hôm đó được ăn, cực kỳ ngon, có vị thịt. Mỗi tháng đến ngày được ăn thịt, cô chỉ ăn một miếng, rồi âm thầm đưa hết phần còn lại cho em, cô nói em đang ở tuổi phát triển chiều cao, phải ăn ngon hơn. Trước đây em rất luộm thuộm, người hôi rình, là đứa con gái xấu nhất trường, mặc dù em không nói ra, nhưng em buồn lắm, khi cô biết, cô mua cho em hai chiếc kẹp tóc màu hồng, kẹp trên tóc đẹp ơi là đẹp, cô còn mua cho em quần áo mới, em không còn là đứa con gái xấu nhất trường nữa. Cô còn tặng em hai quyển sách, phần thưởng của hạng nhất, một quyển là «Ba trăm bài thơ Đường», một quyển là «Bách khoa toàn thư», quyển nào em cũng rất thích……”     

“Em nghĩ, nếu mẹ em còn sống, có lẽ sẽ giống như cô. Em không có mẹ, nhưng cô tốt với em như một người mẹ, em rất yêu cô. Cô ấy là người em yêu nhất, cô ấy là cô Đường.”

Đường Thi đọc bài văn này, rất lâu sau vẫn chưa thể đặt bút viết, không viết được lời phê nào, hốc mắt chua xót, kiềm chế một lúc, nhìn thấy câu cuối cùng “Cô ấy là người em yêu nhất, cô ấy là cô Đường” thì không kìm nén được nữa, nước mắt không ngừng tuôn rơi, trái tim đau nhói. Lặng lẽ khóc trong chốc lát, Đường Thi hít sâu một hơi, đặt bài viết của Giang Ương Trác Mã sang một bên, ép bản thân viết lời phê bên dưới bài văn.

Sáng hôm sau Ngô Anh thức dậy, nhìn thấy đôi mắt sưng húp của Đường Thi thì giật mình: “Ôi trời, sao thế này?”

Đường Thi lắc đầu không nói gì, chỉ hỏi: “Chừng nào nói với học sinh tụi mình đi?”

Ngô Anh lập tức hiểu ra —— là do nghĩ tới sắp phải đi, lưu luyến nên tối qua thầm khóc đây mà!

“Hôm qua mình với Tiêu Lượng có bàn chuyện này, hai tụi mình không ai đành lòng nói, cảm thấy cứ để cho trưởng thôn nói thì tốt hơn.”

Đường Thi gật đầu, không nói gì nữa, ra ngoài.

Ngô Anh thở dài.

Chiều hôm đó sau khi học xong, trưởng thôn tập trung tất cả học sinh lại, báo cho bọn trẻ biết tin nhiệm kỳ của ba thầy cô đã hết hạn, ba thầy cô sẽ đi vào một tuần sau.

Bên dưới im ắng, nhìn trưởng thôn không chớp mắt.

Trưởng thôn cười khổ trong lòng, ngoài mặt không tỏ biểu cảm gì, còn nở nụ cười vô cùng hiền lành, hỏi: “Mấy đứa thích thầy cô không?”

“Thích!”

“Thầy cô sắp đi, chúng ta mở lửa trại vui vẻ tiễn thầy cô đi nhé?”

“Dạ!”

Bình tĩnh đến mức ngạc nhiên. Ngô Anh là Tiêu Lượng nhìn nhau, trong lòng bối rối lẫn thấp thỏm.

Trưởng thôn nói xong, học sinh tan học về nhà, trước khi đi vẫn thân thiết vẫy tay chào tạm biệt, Tiểu Ba Tang còn chạy tới hôn Ngô Anh một cái, nói: “Cô Ngô thích hoa màu gì?”

“Đủ màu luôn.”

Tiểu Ba Tang cười hì hì, “Dạ, ngày mai tặng cho cô Ngô hoa đủ màu.”

Tim Ngô Anh thắt lại, cô hỏi cậu bé: “Hôm nay những gì trưởng thôn nói, con hiểu không?” 

Tiểu Ba Tang gật đầu, mặc dù cảm thấy có hơi mất mát, nhưng vẫn ổn, nhưng nhiều nhất vẫn là sự bình tĩnh không chút ngạc nhiên. Cậu nhóc vươn cánh tay nhỏ nhắn ra ôm cô, nói: “Con sẽ nhớ thầy cô mà.” Nói xong thì tung tăng chạy đi.

Ngô Anh nhìn bóng dáng cậu nhóc chạy đi xa, trong lòng dâng lên một cảm xúc khó tả. Tiêu Lượng đứng bên cạnh nhìn thấy tất cả, tâm tình cũng có chút phức tạp, nhưng đàn ông khác với phụ nữ, không xoắn xuýt đến thế, anh an ủi: “Bọn trẻ còn nhỏ mà, đứa nào cũng vậy.”

Đáy lòng Ngô Anh có phần nguội lạnh.

Đến giờ cơm chiều, không biết xuất phát từ tâm lý lạ lùng nào đó, Ngô Anh cười nói: “Còn một tuần nữa là không phải ăn khoai tây cải trắng hằng ngày rồi!”

Tay đang gắp thức ăn của Tiêu Lượng khựng lại, Đường Thi không đáp lời. Ngược lại là trưởng thôn cười nói: “Cũng vất vả cho thầy cô, về nhà ăn bù thỏa thích, gà vịt cá các kiểu, ăn được thì ăn nhiều vào.”

Ngô Anh mỉm cười gật đầu.

Sau khi dùng bữa, Đường Thi không đi ngay, mà nói chuyện của Giang Ương Trác Mã với trưởng thôn, trưởng thôn im lặng hồi lâu, không đáp mà hỏi lại: “Chắc là hôm nay cô Đường cũng cảm thấy mấy đứa nhỏ này vô tâm đúng không?

Đường Thi sửng sốt, vội vã nói: “Sao thế được! Bọn trẻ thích cháu lắm!”

Đến lượt trưởng thôn sửng sốt, hỏi cô: “Phản ứng hồi chiều của học sinh, cô Đường không thấy buồn hả?”

“Sao phải buồn?” Đường Thi nói, “Bọn trẻ còn rất nhỏ, không hiểu chia tay là gì, không đau lòng là tốt nhất rồi, sau này nhớ đến bọn tôi, tốt nhất là chỉ thấy vui vẻ.”

“Đứa lớn nhất đã mười lăm tuổi rồi, cũng phải có chút ý thức.”

Đường Thi nhìn trưởng thôn với vẻ thắc mắc, hỏi: “Trưởng thôn muốn nói gì ạ?”

Tâm trạng của trưởng thôn rất phức tạp, ôm im lặng một lúc mới nói: “Mặc dù chỗ chúng tôi chưa từng có giáo viên tình nguyện đến, nhưng giáo viên người Tây Tạng là đổi hết người này đến người khác.”

Đường Thi sững sờ.

“Chỗ này thực sự nghèo kiết xác, nghèo đến mức tiền cũng không phải tiền, có tiền cũng không xài được. Chỗ nghèo thế này, làm gì có thầy cô nào bằng lòng tới? Trưởng thôn thở dài, “Người này đến người kia đi, có người ở hai ba ngày, có người ở hai ba tháng, lâu nhất là hai giáo viên người Tây Tạng hiện tại, hai năm. Học sinh đã quen tiễn thầy cô đi rồi, có một lần tụi nhỏ rất buồn, tôi nói thế này với tụi nhỏ ——”

“Thầy cô nào đến đây cũng có gia đình của mình, gia đình của họ không ở đây, nhưng vì họ biết ở đây có một đám học sinh dễ thương, cho nên bỏ lại gia đình của mình đến đây chơi với mấy đứa, có thầy cô chỉ ở chơi được hai ba tháng, có thầy cô chỉ ở chơi được nửa năm, rồi ai cũng phải quay về. Lúc thầy cô về, chúng ta phải vui, vì thầy cô cũng sắp được đoàn tụ với người thân của họ.”

“Tôi nói thế đó, vậy là bọn nhỏ tin tưởng lắm, tin tưởng hơn bất kỳ lý do nào khác. Thầy cô đến rồi đi, bọn nhỏ quen rồi.”

Trưởng thôn nhìn cô, “Cô Đường, thầy cô cũng không thể ở đây cả đời, tôi cũng chỉ có thể nói với học sinh như thế thôi.”

Đường Thi khàn giọng nói: “Bọn trẻ không đau lòng là tốt nhất, chúng bằng lòng nghĩ như vậy, cũng là muốn chúng tôi yên lòng, gặp được học sinh ngoan như thế là may mắn của tôi.

Trưởng thôn nói trong lòng: Gặp được cô giáo tốt như cô, cũng là may mắn của bọn trẻ.

Hai người nói chuyện một lúc, trưởng thôn đồng ý với đề nghị của Đường Thi về Giang Ương, nhưng cũng bảo Đường Thi hỏi ý kiến của Giang Ương, Đường Thi đồng ý. 

________________________

SQ: Đọc mấy bài văn khóc tu tu T_____T 

Không hiểu sao tự dưng mình nảy ra ý đi tìm hiểu ý nghĩa của tên mấy bạn nhỏ này trong tiếng Tây Tạng, chắc là vũ trụ gửi tín hiệu, xin đón nhận dzị:)))))) 

– Giang Ương (江央) có nghĩa là “Văn Thù” trong tiếng Trung, trong Văn Thù Sư Lợi Bồ Tát, vị Bồ Tát này tượng trưng cho trí tuệ.

– Trác Mã (卓玛) trong tiếng Tây Tạng có nghĩa là Phật Mẫu Tara, một vị Bồ Tát quan trọng trong đời sống tâm linh của người Tây Tạng. Tên này dịch ra là Độ Mẫu (度母), Cứu Độ Mẫu (救度母), là “người mẹ cứu độ chúng sinh”. Con gái người Tây Tạng thường được đặt tên này.

– Đức Cát (德吉) là bình an hạnh phúc, Mai Đóa (梅朵) là hoa, hoa nở tốt tươi.

– Đạt Ngõa (达瓦) là ánh trăng.

– Ba Tang (巴桑) là ngày thứ 6 trong tuần, đặt tên thế này thì biết được người này sinh vào ngày thứ mấy.

– La Ba (拉巴) là ngày thứ 4 trong tuần, Bố Xích (布赤) theo mình tìm hiểu từ 1 trang, nếu bố mẹ nếu muốn sinh con trai, thì sẽ đặt tên Bố Xích cho người con gái trước đó, với ý nghĩa là “nuôi con trai”, hoặc “lần sau muốn sinh con trai”.

– Cách Tang (格桑) là thời khắc tốt đẹp, hạnh phúc, cũng là tên của hoa cách tang, có nghĩa là hoa hạnh phúc.

Mình tìm từ nhiều nguồn khác nhau, cũng không biết những ý nghĩa này có thực sự đúng không, mọi người đón nhận thông tin một cách cởi mở nhe:d