Thời kỳ lúc này vô cùng mẫn cảm, dù đã có danh tiếng cùng chỗ đứng trong vòng tròn thương nhân, nhưng ở cấp bậc cao hơn, vòng tròn cao hơn, không có ai thật tâm đề cử, Hoàng Ái Quốc cũng không thể có mặt. Vấn đề này khiến dù tiền đầy túi, cuộc sống sung túc, nhưng tâm trạng của hắn lại chẳng thể vui. Kiểu như vật đã đến tay mà tuột mất. Chán nản, Hoàng Ái Quốc một mình đi dạo quanh Hồ gươm, cuối cùng khi bụng đã đói, bước vào một tửu lầu. Tuy nhỏ bé, nhưng sự sắp xếp tinh ý, khiến không gian vô cùng thoáng. Lựa chọn được một chỗ ngồi, nơi thể nhìn thẳng ra Hồ Gơm, ngắm nhìn hàng liễu đang thướt tha rủ bóng, Hoàng Ái Quốc kêu:
“ Tiểu nhị đâu!”
Không lâu một cô gái nhỏ nhắn, nở nụ cười thật tươi tiến lại:
“ Thưa khách quan, ngài dùng gì ạ!”
Hoàng Ái Quốc khẽ giật mình trước vẻ đẹp, thầm than mẹ nó thời nay con gái ăn gì mà đi đâu cũng thấy người đẹp, nhưng mấy nay ở gần Thanh Hà, định lực cũng tốt hơn, Hoàng Ái Quốc biết mình thiếu tệ nhị, khẽ cười trừ, nói:
“Thật xin lỗi. Cho ta một chum rượu với vài món nhấm đi.”
Cô gái đáp:
“ Được ạ, xin quý khách đợi trong giây lát.” Rồi mỉm cười quay người đi. Đúng lúc này, bàn bên, một giọng nói vang lên:
“ Trời đất cho ta một cái tài
Giắt lưng dành để tháng ngày chơi
Dở duyên với rượu khôn từ chén
Trót nợ cùng thơ phải chuốt lời
Cờ sẵn bàn son xe ngựa đó
Đàn còn phím trúc tính tình đây
Ai say, ai tỉnh, ai thua được
Ta mặc ta mà ai mặc ai!”
Ngâm xong, ngửa mặt lên uống cạn bát rượu. Hoàng Ái Quốc giật mình, bởi thơ hay, lại nói được sự cao ngạo của bản thân, vội bước tới vừa vỗ tay vào quạt tán thưởng, vừa nói:
“ Hay. Thật hài hòa, thật thanh cao. Không biết ta có thể ngồi với huynh đài được chứ.”
Đào Duy Từ giật mình quay sang, thấy là một thanh niên một thân lụa trắng, ngũ quan tinh xảo, một khí chất nho nhã, đáp:
“ Haha. Xin mời huynh đài tự nhiên.”
Hoàng Ái Quốc cũng không quá câu lệ, ngồi xuống, rót cho mình đầy một chén, uống xong, đặt xuống, nói:
“ Đúng là rượu ngon phải có bạn hiền. Tại hạ tên Ái Quốc hiệu Hi Văn. Không biết xưng hô với huynh đài như thế nào.”
Có lẽ ấn tượng đầu tốt, Đào Duy Từ đáp:
“ Có lẽ huynh đài mới đến phải không. Tại hạ tên Đào Duy Từ, hiệu Lộc Khê.”
Hoàng Ái Quốc nghe xong giật mình, sau đó chuyển sang vui sướng. Mặc dù không quá ham mê sử sách nhưng cái tên Đào Duy Từ cũng sớm như sấm bên tay. Có lẽ lúc này, Duy Từ đang trong lúc buồn rầu khi mẹ mất, bản thân bị đánh trượt, kích động:
“ Ôi trời ơi, Lộc Khê tiên sinh, danh tiếng ngài tôi đã nghe từ lâu. Không ngờ lại găp ngài ở đây, thật vui sướng. Tôi có thể thỉnh giáo ngài được không?”
Đào Duy Từ gật đầu ngân nga:
“ Gốc liễu ven sông đứng lặng thinh
Nắng mưa chồng chất liễu càng xinh
Bao lần sương gió mình cong rũ
Mấy bận bão giông thân khó (rung) rinh.”
Hoàng Ái Quốc suy tư lúc, tiếp:
“ Quân Tử bước qua nghiêng ngắm lá
Tiểu Nhân trờ đến vói rung cành
Khá khen nhành liễu luôn day dẻo
Vững gốc chuyển xoay biết phận mình.”
Xong xuôi, trầm ngâm ra vế đối:
“ Sinh nê nhi bất nhiễm (Sinh nơi bùn mà không nhiễm)
Hữu xạ tự nhiên hương (Có chất xạ tự nhiên thơm).”
Đào Duy Tư cười:
“ Cửa sấm dám đâu mang trống lại
Đất người đành phải vác chiêng đi.”
Nghe xong, Hoàng Ái Quốc cũng biết bản thân kém hơn, đáp:
“ Khắc chấn danh gia năng hữu tử (Nối nghiệp, danh gia sinh con tài giỏi)
Bất tài tiện đệ nhượng vi huynh (Kém tài, tiện đệ xin nhường làm anh)”
Đào Duy Từ cười, cả hai dùng chén rượu để kết giao. Một câu Đào huynh, hai câu Hoàng đệ. Khi dần ngà ngà say. Cô gái bước ra, đưa lên tờ giấy vừa viết chưa ráo mực nói:
“ Thật xin lỗi, Thấy hai vị công tử ngâm, tôi có viết lại. Mời hai vị cùng xem.”
Cả hai nhìn nét chữ đầy uyển chuyển, khoan thai, Đào Duy Từ vô đùi:
“ Thật tốt. Cảm tạ cô nương.” Rồi định cầm lấy. Cô gái tránh thoát, cười thật duyên nói:
“ Có thể hai vị cho tiểu nữ xin chút tiền công được không ạ.”
Đôi mắt long lanh đầy đáng thương, Đào Duy Từ còn ngớ người, Hoàng Ái Quốc đã rút ra một 1 quan, nói:
“ Quên mất, đây là tiền. Phiền cô nương có thể sao thêm cho ta một bản được chứ.”
Cô gái vội vã cầm lấy, bắt đầu mài mực sao lại. Ông chủ thấy vậy, lắc đầu:
“ Để hai vị chê cười. Để tôi bảo tiểu nữ trả lại.”
Hoàng Ái Quốc đáp:
“ Cô ấy nên được. Bác không cần trả đâu. Cô rất có sáng ý. Phụ nữ không thua kém đấng mày râu.”
Ông chủ cười:
“ Trò khôn vặt của trẻ con. Công tử đã quá khen ngợi.”
Lúc này cô gái cũng sao xong, đặt cả hai lên bàn, rồi quy đầu nhìn cha, lè lưỡi làm mặt quỷ rồi chạy đi. Ông chủ lắc đầu, nhìn con gái cười đầy trìu mến, nói:
“ Vậy các cậu ngồi dùng bữa đi, bữa hôm nay tôi mời.”
Hoàng Ái Quốc chưa kịp trả lời, tiếng khách nhân gọi, khiến ông chủ tất bật vội đi. Nhìn vậy, cả hai lắc đầu, tiếp tục uống. Có lẽ gặp tâm giao, hiểu biết nghệ thuật tuồng chèo, cũng không quá tị hiềm thân phận con nhà hát, Đào Duy Từ thả lỏng bản thân, uống rất tới, thấy rượu hết, hô lớn:
“ Chủ quán, cho ta một bình nữa. Ta chưa say.”
Hoàng Ái Quốc từng đi uống nhiều, biết bản thân tới là dừng, khua tay:
“ Đừng..đừng…Hôm sau chúng ta uống tiếp.”
Nhưng vừa dứt lời, một tiếng hét thé tai từ Minh Nguyệt ( cô con gái chủ quán, kiêm luôn tiểu nhị.). Thai người dồn dập quay lại nhìn, thì đã thấy một tên công tử mặt đầy dâm dê cười khà khà:
“ Haha, đúng là kiểu bản thiếu gia thích.”
Những tên chân chó cũng nhao nhao:
“ Được Nguyễn thiếu để ý là phúc mười đời nhà cô, còn tỏ ý.”
“ Số hưởng, còn không mau tạ ơn Nguyễn thiếu.”
Ông chủ quán hốt hoảng chạy lại:
“ Không biết tiểu nữ đã làm gì sai, kính xin khách quan bỏ qua.”
Nguyễn Ôn cười, chỉ vào vệt nước trên áo nói:
“ Cô nương đã đổ mắm lên áo của ta, ta muốn bắt cô ta vê giặt, có được không?”
Minh Nguyệt đôi mắt rưng rưng nước mắt, nói:
“ Bọn chúng cố tình, không phải con.” Rồi òa khóc nức nở. Nguyễn Ôn nghe vậy, quay sang xung quanh hỏi:
“ Các ngươi thấy ai đổ mắm lên người ta.”
Mọi người xung quanh tránh xa xa. Sở dĩ có như vậy là do thân phận Nguyễn Ôn, cha hắn chính là Nguyễn Hữu Liêu, từng giữ chức Thái úy, tước phong Dương quốc công. Mặc dù đã mất, nhưng bạn bè, những người nhận ân huệ khá nhiều, đặc biệt Hoàng Đình Ái, chiến tướng, người tin cẩn nhất của Trịnh Tùng là bạn đồng liêu, từng vào sinh ra tử. Nên Nguyễn Ôn tác oai tác quái, không để ai vào mắt. Nhìn vậy, Nguyễn Ôn đắc ý, những tên chân chó, nhao nhao:
” Chính mắt ta nhìn thấy cô ấy đổ.”
“ Ta cũng vậy.”
Ông chủ quán biết kẻ đến không thiện, thấp giọng nói:
“ Không biết bao nhiêu, khách quan cho xin giá, tiểu nhân xin đền ạ.”
Đáp lại chỉ có những tiếng cười lớn: “ Haha.”
Một tên nhanh nhảu:
“ Đồ chính Hoàng thượng đích thân ban tặng, há có tiền mà đền được.”
Một tên khác, tiếp:
“ Mở mắt chó ra mà xem, đây là công tử..”
Lời chưa nói xong, bỗng bị đạp bay ra ngoài, miệng rớm máu, Đào Duy Từ quát:
“ Ồn ồn cái lìn, không biết lão tử đang uống ư.”
Hành động của Đào Duy Từ quá nhanh, Hoàng Ái Quốc không theo kịp, đúng là khi say, mỗi người đều có thể là một tiểu “ siêu nhân.” Tên chân chó, quệt miệng còn rớm máu, ôm chân Nguyễn Ôn mà khóc:
“ Công tử, trả thù cho tiểu nhân với.”