LẦN NÀY THU KHÔNG BIẾTphải chuẩn bị tư tưởng cho tình huống xấu nhất thế nào. Có thể Ba sợ Thu lolắng cho bệnh tình của anh, nên nói dối mình không bị bệnh gì, một mình “chờchết”. Nhưng mọi chứng cứ đều phản bác lại mọi suy đoán, y lệnh của bệnh viện chứngminh anh bị cảm, người của đội Hai chứng minh mọi thủ tục điều động anh về tỉnhA đã xong xuôi.

Bảo Ba “mua” hết mọingười để giúp anh nói dối là điều không thể. Nhất là y lệnh bao nhiêu ngày, ylệnh của bảo nhiêu người, bùa chú không giống nhau, chắc chắn xuất phát từnhững bàn tay của các bác sĩ khác nhau, không thể bảo Ba nhờ nhiều bác sĩ nhưvậy giúp anh ngụy tạo y lệnh.

Nói cho cùng, chỉ cóPhương bảo anh bị bệnh máu trắng, hơn nữa lại nghe chính Ba nói, không còn aiđược thấy chứng cứ. Thu không hiểu nổi tại sao Ba lại nói dối như vậy, bảo mìnhbị bệnh máu trắng. Ba bảo là để được gặp Thu, nhưng sau khi gặp mặt rồi mới nóibị bệnh máu trắng, làm sao hiểu nổi?

Thu chưa có thời gian đểlàm rõ sự việc thì bị một việc khác làm Thu sợ: “bạn thân” của Thu không thấyđến thăm. “Bạn thân” của Thu đến rất đúng ngày, chỉ những khi gặp chuyện gì lớnmới đến sớm, còn chưa bao giờ đến muộn. “Bạn thân” đến muộn có nghĩa là đã cómang, Thu hiểu điều thường thức ấy, vì đã nghe nói rất nhiều cô mang thai vì“bạn thân” không đến mới nhận ra mình mang thai.

Đấy là những chuyệnthường gặp, đều rất bi thương, sợ hãi, lại là những người mà Thu quen biết nêncàng bi thảm, càng sợ hãi. Trường trung học số Tám có một cô gái có biệt danh“Đại Lan”, tốt nghiệp trung học cơ sở liền về nông thôn, không biết vì sao yêumột cậu cũng nghịch ngợm, dẫn đến có mang. Đại Lan tìm mọi cách cho đứa bé ra,cố tình gánh thật nặng, nhảy từ trên cao xuống, ngã bị thương, vậy mà đứa bévẫn không ra.

Về sau cô này sinh con, cóthể vì gánh quá nặng, nhảy quá nhiều, lại bó bụng, cho nên đứa bé trở nên dịdạng, có hai cái xương sườn bị trễ xuống. Cho đến nay Đại Lan vẫn ở nông thôn,chưa được g bạn trai của cô ta vì chuyện này và những chuyện đánh nhau khác,phải lãnh án hai mươi năm tù. Đưa mẹ giao cho mẹ cậu ta nuôi, cả hai gia đìnhkhổ cực không còn gì khổ hơn.

Đại Lan vẫn chưa thể coilà người bất hạnh nhất. Dù sao thì cô ta cũng mang tiếng xấu, ở nông thôn khôngđược về lại thành phố, ít ra bạn trai của cô ta thừa nhận đứa bé là con, ĐạiLan vẫn giữ được mạng sống. Còn một cô gái nữa tên là Cung càng bất hạnh hơn,cô ta cũng yêu một anh, rồi mang bầu, anh kia không biết lấy đâu ra thảo dược,bảo uống rồi sẽ ra thai. Cô này đem về nhà, lén sắc uống, kết quả cái thaikhông ra, nhưng người mẹ thì chết. Chuyện này khiến trường số Tám sôi sục, nhàcô kia bắt anh kia đền mạng, hai bên gia đình đánh nhau, cuối cùng gia đình anhkia phải dọn đi nơi khác.

Thu nghe nói, nạo thai ởbệnh viện phải xuất trình chứng minh đơn vị công tác, hình như phải có đủ chứngminh đơn vị của hai bên trai và gái. Tất nhiên Thu không thể có chứng minh đơnvị công tác, Ba bây giờ không biết đi đâu, càng không thể có chứng minh củaanh. Thu nghĩ, Ba hiểu mọi chuyện, chắc chắn biết điều này, anh lén bỏ đi, phảichăng anh sợ xấu hổ? Cho nên cao chạy xa bay, để một mình Thu đối diện vớichuyện này.

Dù nghĩ thế nào thì Thucũng cảm thấy Ba không phải là con người như vậy, những gì tốt đẹp anh dành choThu trước đây đã chứng minh anh rất chăm sóc đến Thu, luôn suy nghĩ mọi chuyệncho Thu. Cớ gì anh bỏ Thu lại một mình trong hoàn cảnh khó xử này? Cho dù anhthật sự bị bệnh máu trắng, không có lí do gì để anh bỏ mặc Thu? Liệu anh có thểđể sự việc kết thúc mới lảnh tránh “chờ chết” không?

Những hành động khônglogic của anh có thể giải thích: anh làm những việc đó để giành được Thu.

Thu nhớ lại tiểu thuyết Tess 1 củanước Anh mà Thu đã đọc, cuốn sách không phải của Ba cho mượn, mà là hồi Thu đếnbệnh viện thành phố K để học y, mượn của một bác sĩ phòng chiếu xạ, chỉ mượnđược ba hôm đã bị đòi lại, Thu không có thời gian đọc kỹ, nhưng vẫn nhớ tìnhtiết câu chuyện, chuyện kể về một cô gái trẻ bị một anh lắm tiền lừa lấy trinh.

Thu còn nghĩ đến một vàicâu chuyện tương tự, đều là chuyện những người đàn ông nhiều tiền lừa dối cáccô gái nghèo. Khi chưa được, đám đàn ông theo đuổi, buông lời đường m tiền tàivật chất đều tung ra, mọi đòi hỏi đều đáp ứng. Nhưng một khi được rồi liền trởmặt, cuối cùng mọi chuyện bất hạnh đều rơi cả lên đầu các cô gái trẻ. Bỗng Thuphát hiện, chưa bao giờ Ba cho Thu mượn những loại truyện ấy, hình như sợ Thuxem rồi đề cao cảnh giác.

Suy nghĩ theo cách nghĩấy, nhất cử nhất động của Ba đều được giải thích. Anh cố gắng bao nhiêu lâu làđể có màn kịch hôm ấy ở bệnh viện. Nếu anh không để Thu phải lo lắng vì cănbệnh của anh, anh sẽ không nói “cung tên không sao, chỉ cần không cùng mệnh”.Anh cũng không gật đầu khi Thu hỏi có phải anh bị bệnh máu trắng mà sẽ giữ bímật từ đầu đến cuối. Thỉnh thoảng anh để lộ mình bị bệnh hiểm nghèo là vì sao?Chỉ có thể vì giành được Thu. Anh biết Thu rất yêu anh, anh cũng biết nếu bịbệnh hiểm nghèo Thu sẽ để anh làm mọi chuyện, kể cả cho anh.

Xem ra để “được” là lí doanh theo đuổi không mệt mỏi suốt hơn một năm. Trước khi “được” anh sắm vai mộtnhân sĩ ôn tồn nho nhã, quan tâm chiều chuộng, nhưng “được” rồi anh liền xé bỏmặt nạ, để lại một mảnh giấy rồi biến mất.

Lòng Thu như lửa đốt,không biết phải thế nào. Nếu Thu có mang, chỉ có hai con đường. Con đường thứnhất là chết, cho dù chết thì cũng chỉ giải thoát bản thân, mà gia đình Thu cònbị người đời cười chê. Tốt nhất là cứu người mà chết, như vậy không có ai truytìm nguyên nhân cái chết của Thu. Một con đường khác là vào bệnh viện nạo Thai,sau đấy thân bại danh liệt, sống nhục sống nhã. Thu không muốn sinh con, sẽthật bất công biết chừng nào đối với đứa trẻ! Một mình suốt đời chịu nhục, lẽnào liên lụy đến cả đứa trẻ vô tội?

Mấy ngày hôm đó Thu nhưsống trong địa ngục, không biết đến bao giờ mới hết sợ hãi. Rất may, mấy hômsau “bạn thân” đến, Thu kích động nước mắt lưng tròng, đúng là gặp lại ngườibạn lâu năm xa cách, những gì khó chịu trên cơ thể đều rất đáng chúc mừng. Chỉcần không mang thai, còn nữa đều là chuyện vặt.

Mọi người nói đến chuyệncon gái thất thân đều rất sợ hãi chỉ vì hai việc, một là mang thai rồi sẽ thânbại danh liệt, một nữa là sau này sẽ không lấy được chồng. Bây giờ không cònbuồn vì chuyện mang thai, chỉ còn vấn đề không lấy được chồng. Thu cảm thấymình không còn tâm trạng nào để nói đến chuyện lấy chồng. Nếu một người như Bachỉ vì “được” mà đến ân cần chiều chuộng, Thu nghĩ sẽ không còn ai thật lòngyêu Thu.

Thu không trách, chỉnghĩ, nếu mình đáng được anh yêu, tất nhiên anh ấy yêu mình; nếu anh không yêu,chỉ vì mình không đáng để anh yêu.

Vấn đề ở chỗ Ba tuy khôngyêu Thu, tại sao anh phải tốn nhiều tinh thần và sức lực để “được” như vậy? Cóthể đàn ông là thế, càng chưa được càng phải cố để được. Ba phải giả vờ ân cầnchăm sóc lâu như vậy, chủ yếu vì anh chưa được. Giống như Tú, có thể đã “được”từ lâu, cho nên anh từ lâu không để ý đến cô ta nữa. Nhất định anh đã “được”rất nhiều con gái ở đấy, cho nên anh biết chỗ ấy của con gái có gì, anh cũngbiết “bay” là thế nào.

Lại cả chuyện “canh đỗxanh”, chắc chắn anh đã thổi phồng chuyện ấy với người cùng phòng, bảo Thu là“canh đỗ xanh” giải nhiệt của anh, nếu không, tại sao Thái người ở cùng phòngvới anh lại nói ra? Cùng một sự việc ấy, lúc anh dỗ dành Thu lại nói là “bay”.Nhưng khi nói chuyện với người cùng phòng, anh lại bảo là “giải nhiệt”. Nghĩ màđã thấy buồn nôn.

Và cả mấy lá thư kia, anhbảo gửi về nông trường, nhưng thầy Trịnh lấy danh dự đảng viên ra thề thầykhông gửi trả lại thư. Lúc đầu Thu nghi ngờ thầy Trịnh nói dối, bây giờ xem rachính là anh đã nói dối.

Còn nữa… Thu không muốnsuy nghĩ nhiều, tưởng chừng mỗi sự việc đều quy về một điểm, từ đầu đến cuốichỉ là khổ nhục kế, ngồi bên bờ sông suốt buổi tối, chảy nước mắt, dùng dao cứavào tay, chuyện nọ bi thảm hơn chuyện kia, một khi những thứ đó chưa được thựchiện, anh nghĩ ra chiêu bị bệnh máu trắng.

Rất kỳ lạ là, khi Thunhìn thấu anh, nhìn rõ anh, trái tim Thu không còn đau khổ, Thu cũng không hốihận vì những chuyện mình đã làm. Đi một ngày đàng, học một sàng khôn. Trí tuệcủa con người không thể tự có, người khác dùng kinh nghiệm của bản thân để giáodục mi, mi không thể học được. Chỉ đến khi mi trải qua, mi mới thật sự có trítuệ. Đến khi mi có trí tuệ để nhắc nhở người khác, người khác cũng sẽ như milúc ban đầu không tin ở trí tuệ của mình, cho nên trong đời ai cũng phạm sailầm, đều dùng sai lầm của bản thân để chỉ bảo, giáo dục cho đời sau, và đời sauvẫn phạm sai lầm.

Thu ở nông trường chưađến nửa năm thì được gọi về trường dạy học. Có thể nói trong họa được phúc,nhưng là trong họa của người khác để Thu được phúc. Thu tiếp nhận lớp bốn củatrường tiểu học trực thuộc, cô giáo cũ tên là Vương, là một cô giáo tốt tính,công tác tích cực, nhưng dạy không tốt, ngày nào cũng làm việc vất vả nhưng lớphọc chẳng ra gì.

Cách đấy ít lâu, đến lượtlớp của cô đi lao động. Các trường có nhiệm vụ thu gom sắt vụn, nhà trường liênhệ với một nhà máy ở bên kia sông, cho học sinh vào nhặt đinh, ốc vít bỏ đi,nộp cho nhà nước luyện thép. Cô Vương đưa học sinh đi nhặt sắt vụn, lúc về độingũ học sinh đi lộn xộn, tản mát. Cô vừa phải gánh sắt vụn, vừa phải đôn đáogiữ trật tự, bận túi bụi, cuối cùng có mấy học sinh nghịch ngợm không biết đãđi vào đâu.

Hôm ấy nước sông ở cửatrường học đang xuống thấp, sông chỉ như một dòng nước hẹp, phải dùng những baotải xỉ than xếp thành một con đường để người qua sông đi từ bờ ra gần dòngnước, lên một con đò nhỏ, người ta gọi đấy là “bến cạn”.

Hai bên bến cạn trơ đáysông, có chỗ là bùn, có chỗ trên mặt khô nứt nẻ nhưng dưới là bùn nhão. Tronglớp của cô Vương có một học sinh nam tên là Tăng rất nghịch ngợm tụt lại sau,chơi ở bên kia sông đến tận tối, nó bị sa xuống vũng bùn, lúc ấy không cóngười, vậy là chìm xuống bùn mỗi lúc một sâu.

Cô Vương đưa phần đônghọc sinh về trường rồi quay lại tìm cậu học sinh kia, tìm mãi vẫn không thấy,cô về, vô cùng lo lắng, mong ngày mai trông thấy những cậu học sinh nghịchngợm. Hôm sau, vừa vào lớp thì phụ huynh em tăng đến, hỏi tại sao con ông ta cảđêm hôm qua không về, đòi cô giáo phải trả con cho ông ta.

Chuyện làm ồn ào cảtrường. Nhà trường vội cho người đi tìm, đi trình báo với công an. Qua một ngàyđào bới mới thấy cậu học sinh kia dưới lớp bùn bên bến cạn, cậu ta đã chết từlúc nào. Gia đình cậu học sinh kia thấy mồm, mặt con mình đầy bùn hôi thối,nghĩ đến cảnh nó giãy giụa trước khi chết, vô cùng phẫn nộ và đau khổ, trútgiận dữ lên đầu cô giáo Vương, bảo nếu cô giáo không có khả năng quản lí họcsinh, con của họ không bỏ lớp để chạy chơi, dẫn đến tai nạn.

Gia đình cậu học sinh kiangày nào cũng kéo họ hàng thân thuộc đến vây bắt đòi cô giáo phải đền mạng. Nhàtrường không còn cách nào đành cho cô giáo Vương về nông trường. Không thầy cônào dám nhận lớp của cô giáo Vương, nhà trường phải gọi Thu về nhận lớp.

Thu vốn là một học sinhluôn phục tùng sự phân công, lúc này tuy tham gia công tác, đối với các thầycác cô hết sức cung kính, nghe lời. Hơn nữa Thu biết nếu không nhận lớp này nhàtrường sẽ không cho Thu làm giáo viên. Thu không nói gì, về lại thành phố, thaycô giáo Vương làm giáo viên lớp bốn.

Gia đình cậu học sinh kiakhông thù oán gì Thu, cũng không đến gây rắc rối, phụ huynh học sinh khác thấyThu nhận lớp cũng tỏ ra cảm kích. Thu dồn hết tâm sức cho công việc, chuẩn bịbài giảng, lên lớp, đi thăm gia đình học sinh, nói chuyện với học sinh, bận tốingày. Về sau Thu phát huy sở trường chơi bóng chuyền của mình, tổ chức một độibóng chuyền nữ tiểu học, sáng chiều nào cũng hướng dẫn tập luyện. Có lúc đưahọc sinh đi chơi ngoại thành, học sinh rất thích thú, lớp của Thu nhanh chóngtrở thành lớp giỏi nhất trong khối lớp bốn của trường.

Những lúc bận rộn Thukhông còn thời gian nghĩ đến Ba. Nhưng đêm khuya thanh vắng Thu nghĩ lại nhữngchuyện đã qua, thoáng chút nghi ngờ, có phải Ba là một công tử chơi bời? Hay làanh đang nằm thoi thóp chờ chết ở một bệnh viện nào?

Thu nhớ đến cái bệnh việnquân đội ở thành phố K, anh bảo chỉ vì cứa một nhát dao vào tay, bệnh viện mớigọi anh đến kiểm tra. Liệu có thể tìm hiểu ở bệnh viện này xem có phải anh bịbệnh máu trắng không? Thu càng nghĩ càng không yên tâm, liền nhờ bác sĩ Thànhthăm dò giúp.

Bác sĩ Thành bảo quân yviện ấy trực thuộc trung ương, không thuộc hệ thống y tế của thành phố. Nghenói, tuân theo lời Mao Chủ tịch: “Chuẩn bị chiến tranh, chuẩn bị chống đói, vìnhân dân, đề phòng đại chiến thế giới thứ ba bùng nổ”, Bệnh viện này xây dựngriêng cho các vị thủ trưởng. Hồi ấy, để chuẩn bị cho thế chiến thứ ba, trongbệnh viện còn có hầm phòng không đề phòng bom nguyên tử của các nước đế quốc vàxét lại. Về sau, chuyện thế chiến thứ ba không còn căng thẳng, bệnh viện ấy mớicó một bộ phận mở, nhưng cũng ít ai được vào.

Bác sĩ Thành phải mắtnhiều công sức mới hỏi được. Theo ghi chép sau khi khám, tiểu cầu của Tôn KiếnTân có phần suy giảm, nhưng không phải bệnh máu trắng.

Trên đảo Giang Tâm có mộthợp tác xã làm giá đỗ, cho nên thứ rau người trên đảo ăn nhiều nhất là giá đỗ.Thu cảm thấy Ba và bác sĩ Thành giống như ngọn giá đỗ, ngọn giá trắng tinh,ngón tay bóp nhẹ lập tức nước trào ra, nhưng phía trên là hai mảnh của hạt đỗgiống nhau, nhưng một mảnh đỗ đã bị thối đen, một mảnh khác vẫn giữ nguyên màuvàng vốn có.

Điểm khác nhau đó là“được”, bác sĩ Thành lấy vợ đã nhiều năm vẫn chung thủy với cô giáo Giang, cònBa “được” rồi liền trở mặt.

Thu càng ngày càng năngđến nhà cô giáo Giang chỉ để nghe tiếng bác sĩ Thành, để thấy anh chung thủyyêu vợ. Bác sĩ Thành có thể là người đàn ông duy nhất trên Giang Tâm đổ nướcrửa chân cho phụ nữ, anh đổ nước rửa chân của vợ, của mẹ vợ. Nhất là mùa hè,mọi người hay dùng cái chậu gỗ đựng được nhiều nước để tắm ở nhà. Cái chậu gỗlớn ấy không một phụ nữ nào bưng nổi, đều phải dùng một cái chậu nhỏ múc đem điđổ. Nhưng bác sĩ Thành bưng nổi cái chậu to ấy, bưng ra ngoài đổ đi.

Thu không cảm thấy bác sĩThành vì thế mà không nở mày nở mặt, ngược lại Thu thấy anh là một người đànông vĩ đại. Nhất là Thu cảm thấy tình yêu của bác sĩ Thành dành cho hai đứacon. Về mùa hè, tối nào Thu cũng thấy bác sĩ Thành đưa cậu con lớn ra sông đibơi, cô giáo Giang cùng cậu con nhỏ ngồi trên bờ xem. Rất nhiều buổi tối Thutháy bác sĩ Thành chơi đùa với con trên giường, anh bò làm ngựa cho con cưỡi,đúng là “làm ngựa cho lũ nhi đồng”.

Vợ chồng bác sĩ Thànhđược mọi người công nhận là một đôi hòa thuận, tâm đâu ý hợp. Hai người, mộtngười kéo đàn, một người hát, hài hòa ăn ý, coi như một cảnh quan trên đảoGiang Tâm.

Trong con mắt Thu, chỉ cónhững người như bác sĩ Thành trong ngoài như nhau, trước sau như một, trước khi“được” và sau khi “được” không có gì khác mới thật là người đáng yêu.>

Thu nhìn bác sĩ Thành yêuquý vợ, trong lòng Thu chợt hiện lên những câu thơ, những câu thơ ngắn, chỉtừng đoạn từng đoạn, xuất phát từ một tình cảm nào đó, cảm thán cho một tâmtrạng nào đó. Những câu thơ cứ lẩn quất trong đầu, chừng như kêu gọi Thu hãynhớ lấy. Về đến phòng mình, Thu ghi lại những câu thơ ấy, có lúc thơ không cóđề mục, Thu cũng không ghi rõ tên anh, chỉ dùng một từ “anh”.