Rất nhiều người đã được biết nội dung ở truyền đơn, tức thì hỏi ngay:
- Có phải là muốn chúng tôi giúp Đường gia khai hoang đào kênh không?
- Đúng thế, chính là giúp Đường gia khai hoang đào kênh.
Đường Kính Chi giải thích thêm:
- Mảnh đất hoang đó cách Lạc thành không xa, ước chừng 40 dặm, Đường gia trước kia mua nó là muốn nuôi trâu ngựa, nhưng hiện giờ nếu như không ngừng cứu tế cho mọi người, tới năm sau Đường gia không còn tiền mà mua trâu ngựa nữa.
Đám đông yên tĩnh, lời của Đường Kính Chi truyền đi rất xa, lại được hộ vệ đồng thành truyền lời, nên gất như tất cả đều nghe thấy.
- Vì thế Đường mỗ mới nghĩ ra cách nhờ mọi người khai hoang, như thế đợi công trình hoàn thành, giá trị mảnh đất hoang tăng lên, đủ bù đắp phần nào tiền Đường gia bỏ ra mua lương thực cứu tế mọi người rồi. Như thế các vị hương thân cũng có cái ăn, không cần đi nơi khác khất thực. Đường gia không phải suy sụp vì tiêu hao ngân lượng quá lớn, đó là cách lưỡng toàn kỳ mỹ.
Làm việc cho người ta kiếm lấy cái ăn là điều rất công bằng, đại bộ phận nạn dân nghe xong đều thấy không tệ, có điều cũng có bộ phận nhỏ hoài nghi thành ý của Đường gia, có cả thám tử do Vương Mông phái tới trà trộn vào nạn dân phá hoại chuyện của Đường gia.
- Ngươi nói thì hay lắm, nhưng nếu bọn ta ra ngoài thành rồi các ngươi lại không giữ lời, không cho bọn ta ăn thì sao?
- Đúng thế, Đường gia các ngươi chẳng phải ban đầu nói cứu tế nạn dân tới tháng ba năm sau hay sao, giờ mới mấy ngày đã nuốt lời, bọn ta không mắc lừa các ngươi nữa đâu. Mọi người đứng nghe bọn chúng nói.
- Đúng đúng, nuốt lời một lần sẽ có lần thứ hai.
Nạn dân nghe đám người này hò hét thì lại lần nữa dao động, hoang mang nhìn nhau bàn tán không biết có nên tin lời Đường Kính Chi hay không?
Đường Kính Chi nhíu mày đối diện những tiếng ong ong từ nạn dân, nghe giọng điệu đám người lên tiếng ban đầu có vẻ giống cố tình phá đám hơn là chất vấn Đường gia, nạn dân dễ bị kích động đến thế chứng tỏ trước đó Đường gia ra sức tuyên dương thiện danh không có được hiệu quả tốt lắm.
Lần này hộ vệ Đường gia quát im lặng không còn hiệu qua, luôn có ẩn trong đám đông hét át đi, kích động mọi người náo loạn, Đường Kính Chi đang tính hay là cứ kéo xe tới bãi đất hoang trước, hẳn thế nào cũng một phần nạn dân đi theo, tới lúc đó sự thực chứng minh Đường gia giữ lời sẽ lôi kéo thêm nhiều người hơn, có điều như thế hơi chậm.
- Tránh đường, tránh đường, để lão già này nói vài câu.
Đang do dự xem có nên thuyết phục nữa không thì có một ông già chống gậy đi tới, Đường Kính Chi nhận ra ông già này, đó là trưởng thôn một môn nhỏ phương bắc, mấy ngày trước y đi thăm hỏi trò chuyện với nạn dân có gặp vài lần, đàm đạo rất hợp lý.
Trừ vị trưởng thôn này Đường Kính Chi còn quen vài cụ già đức cao vọng trọng trong nạn dân, y tính sau khi công khai chuyện này sẽ mời mấy cụ già đi đầu, tập trung người dân trong thôn mình lại, tới chỗ đất hoang khởi công làm gương.
Hộ vệ Đường gia thấy chủ tử xua tay, liền nhường đường cho ông già, bên cạnh ông già có một thanh niên đỡ đi, đó là con trai ông ta, da ngăm đen khỏe khắn.
Nhảy xuống xe, Đường Kính Chi khách khí đi tới nói:
- Lão trượng, người tuổi cao, thân thể có chỗ không thuận tiện, sao cũng chen vào đám đông? Nếu không may bị người ta va phải thì không hay.
Ông già nện mạnh quải trượng xuống đất, lớn tiếng nói:
- Lão đây năm nay đã trên 60 rồi, sống đủ rồi, con trai có rồi, chẳng ngại gì, chỉ có một điều nhìn không vừa mắt, muốn lên đây hỏi bọn họ.
Vừa nói ông cụ đẩy con trai đang đỡ ra, chỉ gậy về phía nạn dân:
- Ta muốn hỏi các ngươi, mỗi ngày tới đây ăn không của Đường gia, không ngại, không xấu hổ à?
Một câu hỏi của ông cụ khiến cho những nạn dân ở gần đỏ mặt hổ thẹn.
Bảo con trai đỡ lên xe, ông cụ tay vịn thùng gỗ đựng cháo đứng cho thật vững, dù trên người ông ta y phục cũ nát, nhưng lưng thì thẳng tắp, có lẽ vì tuổi đã cao, vận động một chút, hơi thở dốc.
- Các hương thân, lão đây vừa rồi nghe xong Đường nhị gia nói, cũng muốn góp vài lời lảm nhảm, mong mọi người đừng trách. Thật không dám dấu, cả nhà lão đây có 12 cái miệng, chạy nạn từ phương bắc tới, trong đó có con trai, con dâu, cháu trai, cháu dâu còn có cả đứa chắt mới tập đi. Bách tính chúng ta đã khổ không chịu nổi rồi, ông trời lại còn giáng thiên tai xuống, nếu chẳng phải ép cùng đường, có ai muốn rời quê cha đất tổ chạy tới đây làm gì, lão nhớ rất rõ, ngày đầu tiên tới Lạc thành đã được ăn cháo do Đường gia cứu tế.
- Ngày hôm đó cả nhà lão đã phải nhìn đói hai ngày rồi, ngoài nước lã thì chẳng có gì vào bụng, vẫn phải đi đường, đói tới hoa mắt, nhất là đứa chắt trai của lão, lúc đó sắp nguy tới nơi. Nếu không có Đường gia kịp thời cứu trợ, lão đây chỉ e mất chắt rồi, cho nên từ ngày đó, lão coi chủ tử của Đường gia thành ân nhân, đại ân nhân cứu mạng cả nhà lão.
Ông già nói tới đó quay người lại khom mình vái Đường Kính Chi một cái thật sâu.
Trong đám đông có rất nhiều người tình cảnh tương tự với nhà ông già, vừa rồi bị xung quanh kích động nên ảnh hưởng nghi ngờ Đường gia, giờ trấn tĩnh lại hiểu ra lý lẽ rồi, nhớ lại cái tốt của Đường gia, đều học theo ông lão vái tạ Đường Kính Chi.
- Lão trượng, đừng như thế, mau mau đứng lên, mọi người cũng đứng lên đi.
Đường Kính Chi vội đi tới bên cạnh, đích thân đỡ ông lão dậy.
Bị lời ông già cảm nhiễm, lúc này bốn xung quanh tĩnh lặng, đám tay chân của Vương Mông thấy vậy không ổn định lên tiếng phá hoại, nhưng sợ quá nổi bật bị người khác phát hiện, nên im lặng nhìn ông già chằm chằm chờ cơ hội.
Ông già đứng thẳng lên, lại nói với đám đông:
- Kỳ thực lão sau khi ăn no, luôn nghĩ cách báo đáp ân nhân, chỉ là không có cơ hội, hiện nghe Đường nhị gia nói định khai hoang đào kênh, vậy là cần phải dùng tới chúng ta rồi, lão đây mừng còn không kịp. Thực lòng suốt ngày nhìn con trai tráng niên, cháu trai tới tuổi bẻ gãy sừng trâu, vậy mà ngày ngày ngửa tay đợi đồ ăn của Đường gia, ăn xong ngồi đó, lão thực lòng không thoải mái. Chúng không phải người già, không phải trẻ nhỏ, không què không cụt, không tự kiếm lấy mà ăn, cứ ăn không của người ta là cái lý gì?
Nói tới đó giọng lớn hơn vài phần:
- Làm việc, phải làm việc, mới có lý do tồn tại. Cho nên lão đây là người đầu tiên ủng hộ Đường gia, lão già rồi không giúp được gì, nhưng đốc thúc con cái chăm chỉ làm việc, coi như báo ân phần nào.
Lời ông già vừa dứt, đám đông tức thì vang lên tiếng bàn tán, ông già này nói chuyện hiển nhiên càng động lòng người hơn những lời Đường Kính Chi nói, hiệu quả càng gấp nhiều lần, chỉ một lúc sau trong đám đông vang lên những tiếng hưởng ứng.
- Cụ già nói rất đúng, chúng tôi cũng sẵn lòng giúp Đường gia khai hoàng.
- Lão tượng nói hay lắm, chúng tôi cũng đi, có ân không báo còn gì là người.
- Phải lắm, chúng ta có chân có tay, phải dựa vào sức mình kiếm sống, sao có thể mặt dày ngửa tay ra ăn xin được. Khó coi! Mất mặt.
Đường Kính Chi thấy không khí đã bị kích lên, mừng ra mặt, cảm kích vái tạ ông già, rồi lớn tiếng tuyên bố:
- Từ ngày mai trở đi, Đường gia sẽ tới mảnh đất hoang kia dựng lều tế cháo, nếu mọi người thực lòng muốn báo ân hoặc dựa sức mình kiếm lấy cái ăn thì ngày mai tới đó xếp hàng.
Những nạn dân nghe vậy đa số đồng ý, tính ăn hết bữa hôm nay, rồi lên đường tới chỗ đất hoang kia cho sớm.
Có điều lúc này trong đám đông lại vang lên những tiếng nói không hài hòa, đám người do Vương Mông phải tới thấy chuyện Đường gia sắp thành, sợ trở về bị phạt, đánh liều lớn tiếng phá hoại:
- Chậm đã, mọi người ngàn vạn lần đừng mắc lừa, lão già đó nói không chừng là gia nô Đường gia, bọn chúng thương lượng với nhau trước để lừa mọi người đi làm không công đấy.
- Đúng vậy, mấy ngày trước chính mắt ta thấy lão già đó cùng người Đường gia nói chuyện thân thiết, bọn chúng là cùng một bọn.
****
Hôm nay hết rồi đó.