Chương 23 : HƯỚNG ĐI CHO MGM
Bang California, Hạt Los Angeles, Thành phố Santa Monica, Trụ sở chính của MGM-Pathé Communications Co.
Hiện tại, Narumi đã trở thành chủ nhân của Hãng phim cổ xưa này với 90,2% cổ phần. Số cổ phiếu còn lại ngoài một số ít lưu thông trên thị trường chứng khoán, thì vẫn đang nằm trong tay hàng chục tiểu cổ đông, trong đó phần lớn là thành viên của hãng, những người gắn bó nhiều năm với sự thịnh suy của nó và rất muốn phục hưng nó.
Sau khi mua lại tập đoàn MGM-Pathé Communications Co., Narumi đã đổi tên nó thành MGM Group, giữ chức Chủ tịch Hội đồng quản trị, và đã mời John Nicholas Calley, cựu lĩnh đạo của Warner Bros về làm CEO. Anh ta sẽ chủ trì công cuộc phục hưng tập đoàn, còn Narumi chỉ đưa ra các ý kiến mang tính chiến lược. Narumi tự biết mình không phải là thiên tài, nên vẫn luôn tìm người thích hợp phụ trách các công việc thích hợp.
Trong văn phòng Chủ tịch, cuộc hội nghị của bộ tứ lĩnh đạo tập đoàn đang diễn ra, gồm Chủ tịch Fujiwara no Narumi, Giám đốc điều hành John Nicholas Calley, Giám đốc sản xuất Mike Nichols và Giám đốc tài chính Carly Reiner. Tình hình tập đoàn đang rất khó khăn về mọi mặt, trọng trách của mọi người đều rất nặng nề.
John Nicholas Calley nói :
- Chủ tịch. Tôi luôn cho rằng, vấn đề chủ yếu của MGM trước đây là do các nhà đầu tư chỉ quan tâm chủ yếu đến lợi ích trước mắt, mà không để ý gì đến những lợi ích lâu dài. Đầu tư ngành giải trí cần phải có chu kỳ lâu dài và nguồn tài chính hùng hậu. Thế nhưng, các vụ chuyển nhượng trước đây đều thiếu nguồn tiền mặt, cộng thêm với việc kinh doanh không tốt, khiến cho khoản nợ mỗi lúc một lớn thêm, tài chính ngày càng khánh kiệt.
Narumi hỏi :
- Vậy là tập đoàn đang thiếu tiền ?
Carly Reiner nói :
- Chủ tịch. Không phải thiếu tiền, mà là thiếu rất nhiều tiền. Hiện tại các khoản nợ chiếm đến một nửa tổng tài sản của tập đoàn. Thiếu tiền để sản xuất phim, thiếu tiền để tuyên truyền, thiếu nguồn phim hay, khiến cho tình hình kinh doanh càng thêm bế tắc. Vì vậy mà gần đây tập đoàn chỉ chủ yếu phát hành phim của các hãng phim độc lập. Lâu lâu mới gom góp đủ tiền sản xuất một bộ phim kinh phí thấp.
Mike Nichols chép miệng than :
- Không có tiền thì còn làm phim thế nào được.
John Nicholas Calley nói :
- Từ đầu năm đến giờ, tập đoàn chỉ phát hành 6 bộ phim. Ngày 6 tháng 3, phát hành bộ phim ‘Once Upon a Crime’, chi phí sản xuất là 14 triệu USD, nhưng doanh thu phòng vé chỉ có 8,7 triệu USD, bị đánh giá rất tệ. Ngày 27 tháng 3, phát hành bộ phim ‘The Cutting Edge’ do Interscope Communications sản xuất, doanh thu đạt 25,1 triệu USD, có chút lợi nhuận. Ngày 8 tháng 5, phát hành bộ phim ‘Criss Cross’ từ nhà đầu tư độc lập, doanh thu chỉ có 3,05 triệu USD, lỗ. Ngày 15 tháng 5, phát hành bộ phim ‘The Vagrant’ do Le Studio Canal và Brooksfilms Ltd. sản xuất, doanh thu thất bại nặng nề, lỗ. Ngày 14 tháng 8, phát hành bộ phim ‘Diggstown’, chi phí sản xuất là 17 triệu USD, mặc dù được đánh giá tích cực, nhưng doanh thu chỉ có 4,8 triệu USD, lỗ nặng. Ngày 2 tháng 10, phát hành bộ phim ‘Of Mice and Men’ vốn được ca ngợi ở Liên hoan phim Cannes, nhưng doanh thu chỉ có 5,47 triệu USD. Sắp tới còn có bộ phim ‘The Lovers’ do Films A2, Renn Productions và Burrill Productions hợp tác sản xuất, dự kiến phát hành ngày 31 tháng 10, chỉ hạn chế ở 103 rạp vì có rất nhiều tranh cãi về vấn đề tình dục trong phim, dự kiến doanh thu cũng không cao.
Một bộ phim có kinh phí sản xuất là 10 triệu USD, doanh thu phòng vé phải đạt 25 – 30 triệu USD thì mới có lời, bởi giữa rạp chiếu phim và nhà sản xuất sẽ phân chia doanh số theo tỷ lệ 5 : 5 hoặc 6 : 4 (tùy thực lực của từng hãng sản xuất phim), cộng thêm các khoảng thuế, phí khác nữa. Trong khi đó thì các bộ phim do tập đoàn MGM phát hành trong năm qua đều có doanh thu phòng vé cực kỳ tệ hại, tình hình kinh doanh lỗ thê thảm, CEO tiền nhiệm quả là một ‘nhân tài’ đáng khâm phục. Vì thế, khi mua lại tập đoàn, Narumi đã ngay lập tức mời một CEO mới.
Carly Reiner lại thở dài nói :
- Trong ngân quỹ của tập đoàn chỉ còn rất ít tiền. Trừ khoản chi phí cần thiết để duy trì hoạt động đến cuối năm, chỉ còn lại 2,4 triệu USD dành cho chi phí sản xuất, phát hành phim.
Mike Nichols lắc đầu than :
- Bao nhiêu đó thì làm được gì chứ ?
Narumi nói :
- Vậy cần phải tiết giảm chi tiêu. Ân ! Tập đoàn hiện giờ chẳng có mấy việc để làm, duy trì một trụ sở lớn ở nơi phồn hoa thế này rất phí. Ta quyết định dời trụ sở đến La Paz. Ở đó là lĩnh địa tư nhân của ta, chi phí thấp mà thuế thu cũng thấp. Chỉ giữ lại đây một văn phòng đại diện thôi.
Vấn đề này không ai phản đối. Trong thời buổi khó khăn cần phải tiết giảm chi tiêu, dành ra nhiều kinh phí hơn cho hoạt động sản xuất kinh doanh. Hơn nữa, khoảng cách giữa Hollywood và La Paz cũng không xa lắm, chỉ hơn 1 giờ đi xe mà thôi. Các hãng phim lớn khác cũng tương tự, tuy nói là hãng phim ở Hollywood, nhưng đa số có trụ sở nằm ở các thành phố lân cận để giảm bớt chi phí. Chẳng hạn như hãng ‘20th Century Fox’ ở thành phố Century, ‘Columbia Pictures’ ở thành phố Culver, ‘Warner Bros’ và ‘The Walt Disney’ cùng ở thành phố Burbank, ‘Universal Studios’ ở thành phố Universal ... Duy nhất chỉ có hãng ‘Paramount’ có trụ sở ở Hollywood.
Carly Reiner tính toán một lúc, rồi nói :
- Trụ sở này của tập đoàn chiếm diện tích 14.000 m2, chúng ta có thể trả lại phần lớn, chỉ giữ lại khoảng 1/10 thôi. Trừ đi chi phí di chuyển trụ sở, chúng ta còn dư được khoảng 4 triệu USD.
Mike Nichols nói :
- Sau này khi sản xuất hay phát hành phim cần phải lựa chọn cẩn thận mới được. Phát hành những phim thất bại hay gây tranh cãi chỉ có lỗ với lỗ nặng mà thôi.
John Nicholas Calley nói :
- Vấn đề không phải ở chỗ lựa chọn, mà là có để lựa chọn. Nguồn phim của chúng ta rất thiếu. Các nhà sản xuất phim độc lập phần lớn không muốn giao cho tập đoàn chúng ta phát hành, trừ khi chúng ta chấp nhận nhượng lợi. So với các hãng phim khác, chúng ta không có chút ưu thế nào.
Đối với những người tiền nhiệm, đây quả là vấn đề nan giải. Thiếu tiền nên thiếu phim hay, thiếu phim hay nên mất uy tín, mất uy tín nên nguồn phim từ các nhà sản xuất độc lập giảm, thiếu phim phát hành nên thiếu tiền. Một cái vòng lẩn quẩn đã đeo bám tập đoàn MGM hơn chục năm nay. Mặc dù có một phần nguyên nhân là do khả năng quản lý kém, nhưng cũng có một phần không nhỏ là do thiếu nguồn tiền mặt. Không có tiền thì làm việc gì cũng khó. Tuy nhiên, vấn đề đó đối với Narumi cũng không quá khó giải. Cậu trầm ngâm giây lát, rồi bảo :
- Về tiền, ta có không ít. Hiện tại ta còn có hơn 200 triệu USD tiền mặt. Tập đoàn Công nghệ Mars có thể mang về cho ta hàng trăm triệu USD lợi nhuận mỗi tháng. Ta có thể đầu tư thêm tiền vào tập đoàn, tăng lượng tiền mặt, hoặc là cá nhân ta xuất tiền cùng tập đoàn hợp tác sản xuất.
Bọn họ giờ mới biết Chủ tịch của bọn họ có thu nhập khủng như thế, đều rất mừng rỡ. Chỉ cần có tiền, tập đoàn MGM sẽ được cứu. Bọn họ đều có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực truyền thông và giải trí, đều tin tưởng vào năng lực của mình. John Nicholas Calley nói ngay :
- Vậy thì hay quá. Chúng ta áp dụng cả hai biện pháp luôn đi. Chủ tịch đầu tư thêm vào tập đoàn 100 triệu USD tiền mặt. Còn từ giờ cho đến hết năm sau, tập đoàn sẽ cùng với cá nhân Chủ tịch hợp tác sản xuất phim.
Các hãng phim thường chọn hình thức hợp tác sản xuất để chia sẻ nguy cơ nếu như bộ phim gặp thất bại về mặt phòng vé. Còn việc đầu tư thêm vào tập đoàn thì tỷ lệ cổ phiếu của Narumi đương nhiên sẽ tăng lên, theo đề nghị của Carly Reiner, lấy số 91,15% cho tròn. Hiện tại cậu có 90,2% cổ phiếu. Nếu cậu dùng 100 triệu USD có thể mua hết 9,8% cổ phiếu còn lại, biến tập đoàn thành sở hữu tư nhân. Còn nếu cậu đầu tư vào tập đoàn 100 triệu USD, thì tỷ lệ sở hữu của cậu chỉ được nâng lên đến 91,15%. Vì thế mà các vụ mua bán, chuyển nhượng trước đây đều theo phương thức thứ nhất, tiền đều vào túi cổ đông chứ tập đoàn không có thêm chút tiền mặt nào, chẳng giúp ích gì được cho hoạt động sản xuất kinh doanh của tập đoàn. Lần này, cậu quyết định đầu tư theo phương thức thứ hai để tập đoàn có tiền, cải thiện tình hình kinh doanh. Cả hai vị giám đốc điều hành và giám đốc tài chính đều mừng rỡ vì đã có tiền, chỉ có giám đốc sản xuất Mike Nichols than thở nói :
- Tập đoàn chúng ta không có mấy ưu thế so với các hãng khác, nên khó tìm được kịch bản hay, khó mời được diễn viên nổi tiếng, khó mời được đạo diễn giỏi, thành ra cũng khó sản xuất được phim ăn khách. Mấy chục năm kinh doanh kém cỏi đã khiến tập đoàn mất hết uy tín.
Đó cũng là một cái vòng lẩn quẩn mà MGM đang gặp phải. Trong kinh doanh chữ tín rất quan trọng, gây dựng rất khó khăn nhưng để mất rất dễ dàng. Trải qua hàng chục năm kinh doanh tệ hại, MGM đã mất uy tín trong lòng khán giả lẫn các đối tác. Đó là vấn đề rất nghiêm trọng. Cả giám đốc điều hành John Nicholas Calley và giám đốc tài chính Carly Reiner đều nhìn nhau thở dài. Bao nhiêu nhà đầu tư đều gặp thất bại. Không biết tân Chủ tịch có phương án nào hiệu quả không ? Cả bọn bất giác đưa mắt nhìn Narumi. John Nicholas Calley nói :
- Chủ tịch. Muốn phục hồi uy tín của MGM phải tốn rất nhiều thời gian. Ít nhất chúng ta phải phát hành được vài bộ phim ăn khách và hạn chế tối đa các bộ phim bị phê phán. Sắp tới, tôi sẽ cho điều tra từ các nhà đầu tư độc lập xem có nguồn phim nào tốt hay không ?
Narumi khẽ mỉm cười, bảo :
- Ta có một phương án, có hơi mạo hiểm, nhưng nếu thành công thì uy tín của tập đoàn sẽ nhanh chóng phục hồi. Còn nếu có thất bại thì cũng không đến nỗi tệ hơn tình trạng hiện tại.
Tình hình của MGM đã tệ đến mức này rồi, ‘bảy đại công ty’ của Hollywood (Seven Big) giờ chỉ còn là ‘sáu đại công ty’ (Six Big), không cải tổ không được. Điều này ai cũng biết, vấn đề là những chủ tịch tiền nhiệm thiếu tiền mặt, công ty thiếu vốn, nên đâu vẫn vào đó. Thời buổi này, danh tiếng quan trọng, nhưng tiền bạc càng quan trọng hơn. Thiếu tiền thì làm việc gì cũng khó.
Trước ánh mắt mong chờ của mọi người, Narumi mở vali, lấy ra một xấp bản thảo rất dày để lên bàn. John Nicholas Calley liếc nhìn qua, rồi bật kêu lên :
- Kịch bản ! Toàn là của Chủ tịch ?
Hai người còn lại cũng xúm lại xem. Narumi mỉm cười bảo :
- Ít ra ta cũng là một tác giả có mấy triệu độc giả trung thành đó nha !
Mọi người giật mình, nhớ ra Narumi còn là một đại tác gia có hàng triệu độc giả trung thành trên toàn thế giới. Tác phẩm “The Light’s Son” của cậu giờ đã trở nên rất nổi tiếng, giúp cho tờ báo La Paz trở thành một tờ báo lớn, có lượng phát hành lên đến 10 triệu bản ở nhiều quốc gia khắp cả năm châu lục. Các ‘Trung tâm giải trí’ của Tập đoàn Công nghệ Mars (điểm cho thuê máy vi tính) còn kiêm luôn việc giới thiệu và phát hành báo La Paz. Nhờ đó, cậu đã trở thành một tác gia nổi tiếng, có hàng triệu độc giả hâm mộ. Mặc dù không ít những nhà phê bình văn học phê phán tác phẩm của cậu là tác phẩm thương mại, thiếu tính kinh điển, nhưng cậu chẳng hề để tâm. Tác phẩm văn học phải mang tính bi kịch, số phận nhân vật chính phải thật thê thảm thì mới được bọn họ xem là kinh điển. Cậu chẳng ưa thế, chỉ cần độc giả cảm thấy hứng thú là được rồi. Tác phẩm của cậu là viết cho độc giả xem, không phải dành riêng cho giới phê bình văn học. Cậu là đại tư bản gia, không phải nhà văn chuyên nghiệp. Hơn nữa, hai mục đích chính là nổi tiếng và tăng thị phần của báo La Paz đều đã hoàn thành mỹ mãn.
Cậu đẩy xấp bản thảo về phía mọi người, bảo :
- Mọi người xem có sử dụng được không ?
Xấp bản thảo gồm có 36 kịch bản, đều là kịch bản của những bộ phim mà cậu có ấn tượng từ hồi tiền thế (đương nhiên phải nổi tiếng, được nhiều người quan tâm thì cậu mới có ấn tượng được). Để giúp MGM hồi sinh, cậu không dám sáng tác những tác phẩm không chắc được khán giả yêu thích. Chuyện đó chỉ có thể thực hiện khi nền tảng đã vững chắc, không sợ lỗ nữa. Còn giờ đây cẩn thận vẫn hơn. Cậu chưa dư tiền đến mức vung tiền làm nghệ thuật.
Sau khi đã xem sơ qua các kịch bản, Mike Nichols nói :
- Chủ tịch. Đa số là những kịch bản có chi phí đầu tư không cao.