Đền thờ Thạch Thần buổi tối thắp đèn, nhang khói đầy đủ. Trong buổi tối yên tĩnh ấy, ba người nhà Trần Viện bước đi vội vàng khiến chó sủa ầm ĩ cả ngôi làng, và bây giờ họ đang đứng trước đền. Quản đền bước ra nhăn nhó hỏi.

- " cả nhà ba người làm gì mà đến đền trong đêm tối thế này, không phải là đến thắp nhang khấn vái đấy chứ?"

Trần Viện bước lên một bước, cúi đầu thi lễ thật thấp mà kể rõ sự tình.

- " không dám giấu gì quản đền đại nhân, mọi chuyện là..."

Trần Viện kể ra không sót câu nào, vừa kể vừa khóc, kể xong thì nước mắt như mưa mà nói.

- " quản đền đại nhân, kiếp nạn Trần gia gặp phải chỉ có ngài mới cứu được khuyển tử mà thôi, xin ngài rũ lòng thương mà cho tôi mượn tiền. Cứu được con rồi, tôi nhất định sẽ bán hết nhà cửa trả tiền cho ngài, xin ngài hãy tin tôi"

Nói xong thì lại quỳ xuống mà vái lạy. Quản đền lúc này phản ứng không khác gì người hàng xóm trồng chanh, khuôn mặt nhăn nhó, tay chống nạnh mà nói trong khó chịu.

- " con hư tại cha mẹ quá nuông chiều, con ông bị như vậy là lỗi của ông. 10 nén vàng nhỏ không phải là ít, tôi cũng là Kinh tộc như ông chứ có phải Hán tộc cai trị đâu mà dư thừa tiền bạc cứu thằng nghịch tử ấy? Thôi, ông về đi "

Nói xong phẩy tay một cái rồi quay lưng bước vào nhà. Trần Viện thấy vậy thì kinh hãi, đây là hy vọng cuối cùng cứu sống con trai ông, không thể để người này đi được. Trần Viện trong cơn hoảng loạn, lấy hết sức bình sinh lao đến ôm chầm lấy chân của quản đền, bò lết như một con chó mà òa khóc.

- " oa oa oa... đại nhân, xin hãy cứu lấy con tôi, cái mạng già này xin dâng cho ngài...hu hu hu..."

Tiếng gào khóc nỉ non, Thu nhi và mẹ lúc này cũng đồng thời quỳ xuống vái lạy, cả hai mẹ con khóc nức nở cầu xin trong nước mắt.

- " hu hu hu... Quản đền đại nhân xin hãy rũ lòng thương, mẹ con chúng tôi khắc cốt ghi tâm, nguyện làm thân trâu ngựa trả nợ cho ngài..."

Gia đình ba người khóc lóc thảm thiết ồn ào cả đền thờ. Quản đền chống nạnh nhăn mặt khó chịu, trong lòng có vẻ như đã mềm đi rất nhiều. Nhưng mà cứu lần này thì lần sau nó tiếp tục phá tiếp, mà lần sau sợ rằng sẽ còn nhiều hơn lần trước, tốt nhất là mặc kệ nó đi. Nghĩ thì nghĩ thế thôi, chứ nhìn cảnh ba người quỳ lạy khóc lóc thế này ai chịu được? Đang khó xử lắm, bỗng có tiếng nữ nhân trong đền phát ra.



- " Tây đệ, có chuyện gì mà ầm ĩ như vậy, khiến ta không tài nào ngủ được. Rốt cuộc là đã xảy ra chuyện gì?"

Mọi người ngước lên nhìn về phía tiếng nói, một nữ nhân đứng tuổi từ trong đền bước ra đến trước mặt họ. Ba người nhà họ Trần nhanh chóng nhận ra người phụ nữ ấy là Lê Thị Đông, chính là bào tỷ của quản đền Lê Văn Tây. Quản đền nhìn bào tỷ của mình mà cười khổ.

- " tỷ à, cũng không có chuyện gì to tát đâu, chỉ là..."

Quản đền kể lại mọi chuyện với bào tỷ của mình, cuối cùng không quên chốt một câu như dao đâm.

- " cái tên nghịch tử ấy khỏi cứu cũng được, cứu nó lần này rồi lần sau nó cũng gây họa nữa thôi"

Lời nói ra, Trần Viện nghe xong càng hoảng loạn mà ôm chặt chân của quản đền hơn nữa, run rẩy trông thảm thương lắm. Lê Thị Đông nhìn thấy thì thương cảm, phụ nữ cảm xúc dễ rung động hơn đàn ông. Bà ta cảm thấy phân vân, đang suy nghĩ đắn đo thì bất chợt nhìn sang phía Thu nhi mà thốt lên.

- " a... tiểu cô nương bé nhỏ ngày nào giờ đã lớn xinh đẹp quá"

Lời nói khen ngợi, đoạn dịu dàng đến bên cạnh Thu nhi, ngắm nhìn khuôn mặt xinh đẹp của nàng mà tấm tắc.

- " đẹp, thật sự rất đẹp. Việc của tiểu đệ chúng ta không giúp được gia đình , nhưng cháu có thể giúp được cha mẹ cháu đấy. Nói ta nghe, cháu có muốn chuộc em không?"

Thu nhi ngơ ngác không hiểu, dù là thiếu nữ 16 tuổi nhưng nàng suốt ngày quanh quẩn trong nhà, thế nên có biết gì bên ngoài đâu, chẳng hiểu được lời vị phu nhân kia nói. Người mẹ lúc này cũng ngơ ngác một chút, chợt nghĩ ra điều gì đó mà chuyển sang vô cùng hoảng hốt. Bà vội vã ôm chầm lấy con gái như sợ bị người khác bắt mất, ánh mắt sợ hãi nhìn người phụ nữ kia mà lắc đầu liên tục.

- " không, không được... tôi không bán con đâu, nhất quyết không bán con..."

Người mẹ cho rằng người phụ nữ này muốn mua con gái bà rồi bán vào kỹ viện, thế nên bà mới đâm ra hoảng sợ như vậy. Lê Thị Đông thấy vậy thì khẽ mỉm cười, bà lắc đầu mà nói.

- " ngươi hiểu lầm rồi, ý ta không phải như thế"

Lê Thị Đông là bào tỷ của Lê Văn Tây, bà cũng biết chữ và... cả biết đàn nữa. Là một trong số rất ít những người được xem là trí thức Kinh tộc, bà mạnh dạn nhận về dưới trướng một dàn mỹ nữ để dạy chữ và dạy đàn. Đội ca kỹ của bà ta bán nghệ chứ không bán thân, chuyên đi đàn hát cho những yến tiệc. Ở thời Việt Nam hiện đại thì những người ca kỹ này tự nhận là nghệ sĩ, và có không biết bao nhiêu người hâm mộ. Thế nhưng thời phong kiến các cụ gọi ca kỹ là lũ " xướng ca vô loài" tức là chẳng thuộc cái loài nào hết. Nhưng đó là thời phong kiến, chứ ở trong thời bắc thuộc, khi mà dân tộc ta phải làm nô lệ thì ca kỹ cũng là nghề đứng cao hơn đồng bào rồi. Lê Thị Đông lúc này ôn tồn nói.



- " tiểu cô nương xinh đẹp, chắc cũng biết dàn ca kỹ đàn hát của ta chỉ bán nghệ chứ không bán thân. Nếu cháu theo ta học chữ và học đàn, đồng thời phụ giúp những chuyện lặt vặt trong đội thì ta sẽ trả cháu 5 nén bạc nhỏ mỗi tháng. Ta sẽ cho cháu ứng trước 20 tháng, vậy là đủ tiền chuộc em mà không phải bán nhà, cha mẹ cháu cũng không phải ra ngoài đường ở nữa rồi, cháu thấy phải không?"

Lời nói rõ ràng rành mạch, ai nghe cũng hiểu. Vậy ra chỉ là làm thuê thôi sao? Được ứng trước 20 tháng lương chuộc em, không phải bán nhà, cái này thật sự quá vẹn toàn. Cha mẹ quay phắt sang nhìn Thu nhi mà hy vọng, định rằng hối thúc con gái nhận lời, chỉ là chưa kịp nói gì thì Thu nhi đã vái lạy mà nói.

- " đa tạ phu nhân đã rũ lòng thương mà cho Trần gia một con đường sống. Tiểu nữ sẽ làm việc hết sức để không phụ ơn cứu rỗi của phu nhân, xin phu nhân cho ứng trước lương để tiểu nữ cứu em, ơn này suốt đời không quên "

Đông phu nhân mỉm cười gật đầu, mà phụ mẫu Thu nhi ôm nhau rưng rức khóc, xem ra con họ được cứu rồi. Phu nhân tới đỡ cả nhà ba người đứng dậy, đoạn hướng Trần Viện mà dặn dò.

- " mụ tú bà ở kỹ viện Thiên Thai ấy vô cùng nham hiểm, không thể không đề phòng. Ngày mai ta sẽ đích thân đi cùng ông chuộc người để tránh rủi ro, ông hãy cứ yên tâm "

Trần Viện nghe vậy thì cảm động, vái lạy một cái, định nói gì đó thì phu nhân đã ngăn lại, bà ta khẽ mỉm cười dịu dàng.

- " được rồi, ta thấy ông cũng đã mệt mỏi, thôi cứ về nghỉ ngơi đi, ngày mai ta sẽ đến nhà ông rồi cùng lên trấn "

Trần Viện lại rưng rức nước mắt, không biết nói gì, chỉ đành vái một cái nữa, ba người sau đó rời đi. Khi ba người nhà họ Trần đi khuất, quản đền lúc này mới hỏi.

- " tỷ tỷ, sao hôm nay tỷ lạ vậy. Trước giờ những người học chữ học đàn của tỷ đều phải phụ giúp công việc lặt vặt mà không có lương, nhiều người còn phải đóng tiền học. Cớ sao tiểu cô nương này không những không đóng học phí mà lại còn có lương, mà lương cao nữa chứ? Không phải là tỷ quá yêu mến mà hào phóng với người ta, phải không?"

Lê Thị Đông bật cười, nhìn theo hướng gia đình ba người kia mà nói.

- " đệ đệ, vị cô nương kia thì cả làng mình yêu quý chứ có phải đâu riêng mình ta. Ta giúp vì yêu mến là một phần, mà cái chính là...trong hoàn cảnh đó liệu có thể không giúp họ được không?"

Quản đền thở dài, thì ra cũng là lòng nhân từ. Ông ta nhớ lại lúc nãy chính ông ta cũng định vào lấy tiền cho mượn rồi, chỉ là tức giận mà muốn chửi thêm vài câu nữa mà thôi.

Bóng tối bao trùm ngôi làng nhỏ bé này . Trong ngôi làng ấy, tình nghĩa đồng bào thật ấm áp.